Tips voor starters en zij-instromers bij het einde van het schooljaar

“Stel je kwetsbaar op! Zo laat je voelen dat je wil werken aan je professionaliteit!”

Elke leraar zal beamen dat zij/hij enkele jaren nodig had vooraleer zij/hij er ‘stond’.
Het is normaal dat je bij je start in het onderwijs botst op heel wat vragen rond jezelf, je lesgeven en je functioneren op school.

Heel wat starters zijn bang om hun vragen en bekommernissen te bespreken met een directielid, een coördinator of een lerarencoach. Dat is niet nodig! Het is belangrijk dit bijvoorbeeld tijdens een coachings-of functioneringsgesprek te doen om je aanpak bij te sturen waar nodig. Zo kun je terecht fier zijn op de manier waarop jij je taak ter harte neemt.

We geven je graag enkele tips om het voorbije schooljaar toekomstgericht ‘gedag’ te zeggen. Iets goed afronden, is de basis voor een goede start van het volgende (schooljaar). Dat geldt zeker voor een starter of zij-instromer.

We hopen dat je het schooljaar op een fijne manier kan beëindigen. Maar, we hopen vooral dat je de goesting te pakken hebt gekregen om voor de klas te blijven staan!

Onderwijskader

Hou bij de volgende tips steeds volgend referentiekader voor ogen:

Op basis van het pedagogisch project van je school werk je met het lerarenteam aan de maatschappelijke opdracht om leerlingen voor te bereiden op hun deelname aan de samenleving van de toekomst. De kwaliteit van deze vorming is een waarborg voor later. De collega’s, leerlingen en hun ouders zijn je partners in het ‘samen school maken’. Het is een bevestiging voor je als je de onderwijsdoelstellingen op een werkbare manier kan realiseren.

Het is vanuit dat kader dat je het voorbije jaar actief was in ons goede onderwijs.

Situeer je vragen rond je functioneren op school steeds vanuit dat kader.

Probeer de volgende tips vanuit dat kader te vertalen naar jouw functioneren.

Zo toon je dat je ‘samen school wil maken’ voor leerlingen, in samenwerking met het schoolteam en in samenwerking met de ouders. Zo bereid je leerlingen voor opdat ze actief en creatief kunnen participeren aan de samenleving van de toekomst.

Tips

Ga in gesprek

Misschien stelde de directie zelf al de vraag. Maar, als dat niet het geval zou zijn, dan is het goed dat je de directie op het einde van je opdracht aanspreekt of mailt met de vraag wanneer je eens binnen mag lopen voor een gesprek over je voorbije opdracht, over de manier waarop je je weg vond, hoe je je draai vond op school.

Goed voorbereid?

Bereid het gesprek goed voor. Toon je zelfzeker, maar wees vooral jezelf. You did it!
Noteer voor jezelf wat je belangrijk vindt om te bespreken. (bv. over vakken, vakwerkgroep, klassen, relatie met leerlingen en collega’s, bijscholing, contacten met ouders …)

Hoe praat je met elkaar?

Voer het gesprek op een voor jou authentieke, zakelijke en beschrijvende manier vanuit jou als persoon. Zo vermijd je dat je verzeilt in een emotioneel geladen of ‘gemaakt’ verhaal.
Emoties mogen uiteraard ter sprake komen. Maar, doe dit beschrijvend vanuit een grote betrokkenheid op je opdracht, de leerlingen aan wie je lesgaf/lesgeeft en de school.
Laat voelen dat je de maatschappelijke waarde van je onderwijsopdracht inziet: je draagt niet alleen bij aan iemands individuele toekomst, maar ook aan de school in/en de samenleving van de toekomst.

Later begint nu

Dit is geen functioneringsgesprek, zoals wettelijk voorzien. Dit gesprek naar aanleiding van de afronding van je opdracht kan een ideale aanleiding zijn om ‘boodschappen’ en opstekers mee te nemen naar het volgende schooljaar, in je huidige school of eventueel in een andere school.
Geef zelf aan over welke punten je in je manier van werken tevreden bent. Indien je het op dat ogenblik zelf echt wil en indien je er voldoende openheid voor ervaart, kun je aangeven welke punten je zeker nog wil verbeteren.
Heb je daarbij hulp nodig? Vraag ze dan! Het is hét moment, zeker als je mag terugkeren voor een nieuwe opdracht in deze school. Doe hetzelfde voor de andere aspecten (vb. jouw klasmanagement, je rol in de vakgroepwerking, je communicatiestijl met ouders) die je binnen het referentiekader belangrijk vindt.
Informeer naar je/een mogelijke lesopdracht voor volgend schooljaar.
Uit je bezorgdheid rond die aspecten van je opdracht die je belangrijk vindt: de samenstelling van je opdracht, de eventuele spreiding van de lestijden in het belang van het welzijn van de leerlingen en van jouw welzijn, didactische infrastructuur …
Is je lerarenopleiding volledig afgewerkt? Zo ja, geen probleem. Zo neen, maak er dan werk van en plan de voltooiing ervan.
Als je desiderata mag doorgeven, is het belangrijk dat je een goede mix van verantwoorde persoonlijke en professionele wensen weergeeft. Welbevinden in je job is belangrijk om goed te kunnen functioneren.
- Aarzel niet je interesse voor vakoverstijgende of andere schoolprojecten te tonen, weliswaar binnen datgene wat haalbaar en doenbaar is voor jou als starter.
- Aarzel niet om je interesse voor de nodige bijscholingen te melden.
Besef dat je schoolbestuur je een lesopdracht kan geven:
- voor de vakken waarvoor je de vereiste titel of het diploma hebt en waarvoor er ook lestijden ter beschikking zijn, nadat de rechten van oudere personeelsleden (TADD en vastbenoemd) ingevuld zijn. Voor het verwerven van jouw TABD/TADD volstaat het dat je één van deze vakken gaf.
- voor een vak waarvoor je een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs hebt. Je dagen voor het verwerven van een TABD/TADD moeten in dat specifieke vak opgebouwd zijn. Toekomstgericht is het belangrijk dat je stil staat bij de vraag of je voldoende didactische en inhoudelijke bagage hebt om het vak waarvoor je een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs hebt, te onderwijzen.
- Je kan hierbij de wens uiten wat voor jou een haalbare en doenbare opdracht is. Zo voorkom je latere dips en crashes!
Medisch geldt het recht op privacy. Maar aarzel niet om, als je medische redenen hebt voor een ‘aangepaste opdracht’, die in alle discretie te bespreken met de directie. Onderbouw je vraag eventueel met het advies van je behandelende arts.
De vrije halve dag is op veel scholen in het secundair onderwijs een gunst, maar het is niet evident dat je sowieso een namiddag of een woensdagvoormiddag – vaak als het aangenaamst ervaren – toegewezen krijgt. Wordt op je school een billijke verdeling van de halve dagen toegepast? Informeer je daarover bij een lid van het LOC. Voor starters met jonge kinderen kan de vrije halve dag misschien omgezet worden naar een vrij lesuur bij de start of op het einde van de lesdag in functie van het afhalen van de kinderen op school?
Neem tot slot echt vakantie. Je ‘gaf’ je een jaar lang in een niet altijd evidente opdracht in het onderwijs. Sta jezelf daarom toe om een tijd echt van vakantie te genieten om zo met hernieuwde energie te starten aan een nieuw schooljaar.

Specifiek voor startende zij-instromers

Laat voelen dat je gemotiveerd bent om zo snel mogelijk helemaal wegwijs te geraken in de onderwijswereld.
Lerarenopleiding volledig afgewerkt? Prima! Zo niet, laat dit niet aanslepen en plan de voltooiing ervan.
Informeer of je administratief dossier volledig is. Is de erkenning van verworven ervaring voor de vakken waarvoor je de ‘vereiste titel’ hebt, goedgekeurd?
Informeer je directie hoe je de overstap naar het onderwijs beleefde tijdens het voorbije jaar. Had je problemen met het ritme en tempo van de school waar je werkt? De werkomstandigheden en de bedrijfsethiek zijn anders dan op school. Hoe kunnen beide volgens jou leren van elkaar?
Je ervaring uit het bedrijfsleven is een meerwaarde voor het onderwijs. Zoek, als je je weg vond in het onderwijs, via de juiste kanalen wat je ervaring kan betekenen voor je lessen en de school: contacteer daartoe bijvoorbeeld de technisch adviseur, een coördinator of een directielid.
Durf je vragen en twijfels uiten. Je bent niet de eerste zij-instromer die overweegt terug te keren naar het bedrijfsleven. (Hoe leer je bijvoorbeeld omgaan met het gegeven ‘nooit gedaan te hebben met je werk’ in onderwijs? Hoe ga je om met de andere kijk op ‘rendement’ in onderwijs? Hoe ga je om met het verschil in begeleiding van leerlingen en personeelsleden?) De bespreking van je vragen en twijfels neemt onzekerheden weg. Geef jezelf het nodige krediet om te groeien in je onderwijsopdracht. Vraag verdere ondersteuning indien nodig.

Tot slot

Vanuit de werking van COnneCt weten we dat onze scholen met de beste bedoelingen starters en zij-instromers willen begeleiden. Maar, we vernemen via de aanmeldingen dat het vaak aan professionelen en tijd ontbreekt om dat optimaal te kunnen doen. Personeelsdirecties, lerarencoaches, collega’s meters en peters kunnen immens veel betekenen voor starters. Praktische omstandigheden bemoeilijken vaak een gerichtere aanpak. Door op te durven komen voor jezelf toon je niet alleen dat je wil groeien, maar laat je ook de noodzaak aan een goede begeleiding voelen.

Je centrale op sociale netwerken