“België was het laatste land ter wereld waar inactiviteit een levenskeuze was op kosten van de belastingbetaler”, zo kondigde premier Bart De Wever met misplaatste fierheid het schrappen aan van de werkloosheidsuitkering na twee jaar. Wie werkloos is, is een profiteur. Zover zijn we al gekomen. Ook bij de OCMW’s voelen ze de bui al hangen.
Zowel de federale als de Vlaamse regering wil fors besparen. Om dat op te vangen, zoeken ze de oplossing bij de steden en gemeenten. In het Vlaams regeerakkoord is dit vooral op het vlak van arbeidsbemiddeling, het federaal akkoord gaat nog verder en zet de lokale besturen voor voldongen feiten door het afschaffen van de werkloosheidsuitkering na twee jaar.
Cijfers tonen aan dat minstens een derde van deze langdurig werklozen noodgedwongen zal aankloppen bij het OCMW voor een leefloon. Het OCMW-personeel dat al heel wat crisissen heeft moeten opvangen, krijgt zo een volgende vloedgolf over zich heen. Niet alleen de maatschappelijk werkers bezwijken onder de werkdruk, ook voor de administratieve personeelsleden en onthaalmedewerkers wordt de situatie onhoudbaar. Besturen krijgen hun vacatures niet meer ingevuld en medewerkers stromen uit naar andere sectoren. Bovendien wordt de federale financiering van het leefloon gekoppeld aan resultaatsdoelstellingen. Compensatie is enkel mogelijk als maatschappelijke integratie voor de begunstigde wordt aangetoond en deze ook door inspanningen van het OCMW aan het werk gaat.
Het risico is dat de besturen de bijkomende financiering zelf moeten dragen. ACV Openbare Diensten wil dat de besturen volledig gecompenseerd worden voor het aanwerven van het noodzakelijke personeel. Ze moeten ook ruim voldoende tijd krijgen om dat personeel op te leiden. We kregen ondertussen al veel reacties van bezorgde OCMW-medewerkers. We moedigen ook andere personeelsleden van OCMW’s aan om hun bezorgdheden aan ons over te maken via ons meldpunt. Met de reacties stappen we naar de bevoegde politici.
Lindsay Boucquez werkt al 22 jaar als maatschappelijk werker voor het OCMW in Oostende, waarvan het laatste anderhalf jaar als teamleider Maatschappelijk Werk. Ook zij heeft – net als haar collega’s – te maken met een veel te hoge werkdruk.
“Die was al groot en wordt door de nieuwe maatregelen alleen maar groter. Tewerkstelling en uitbetaling van het leefloon worden doorgeschoven naar het OCMW. En de mensen die niet bij ons komen aankloppen, verdwijnen van de radar zonder verdere ondersteuning.”
Over hoeveel extra mensen spreken we?
“Voor Oostende zou het over ruim 500 mensen gaan. De regering schat dat een derde van hen geen werk zal vinden en bij het OCMW aanklopt. Uit internationaal onderzoek blijkt dat wanneer een uitkering stopt, een deel van de werklozen doorstroomt naar werk, maar vaak naar slechtbetaalde jobs en van lage kwaliteit. Zodat een groot deel ervan opnieuw terecht zal komen in de werkloosheid. De maatregel is dus eerder een draaideuroperatie.”
Worden er maatregelen genomen om de druk op te vangen?
“We hebben in Oostende een stadsbestuur dat de werkdruk bij het OCMW erkent en meedenkt om die op te vangen. Vakbonden en stadsbestuur zijn overeengekomen om een gemiddeld aantal dossiers per maatschappelijk werker vast te leggen. Maar door het stijgend aantal aanvragen en het tekort aan maatschappelijk werkers, werken velen alweer boven dat gemiddelde. Er zijn in Oostende 15 openstaande plaatsen. Helaas is het aantal sollicitanten erg laag de laatste maanden.”
Is de job niet aantrekkelijk genoeg?
“Maatschappelijk werker is ondertussen een knelpuntberoep. Afgestudeerden kunnen op veel plaatsen terecht zoals bij CAW’s, ziekenhuizen, mutualiteiten, gevangenissen … Veel studenten studeren ook verder na hun bachelor en zijn dus niet onmiddellijk beschikbaar. Bovendien is een OCMW voor hen niet de meest aantrekkelijke werkgever. Terwijl het juist een heel boeiende en veelzijdige job is, waar je veel kunt betekenen voor onze cliënten.”
Ligt er een actieplan klaar?
“ACV Openbare Diensten heeft ervoor gekozen om een alternatieve actie te voeren. We leggen het werk niet neer, maar we verzamelen verhalen bij OCMW-medewerkers. Dat zijn vaak schrijnende verhalen waaruit blijkt dat maatschappelijk werkers hun cliënten niet of onvoldoende kunnen helpen door de hoge werkdruk die er nu al is.”