Niet alleen de aanval op de ambtenarenpensioenen is terug ingezet, ook het ambtenarenstatuut ligt weer onder vuur. Zo beweerde voormalig Open VLD-kabinetschef Rudy Aernoudt onlangs in Het Laatste Nieuws dat een ambtenaar bijna 1.000 euro meer verdient dan een werknemer in de privé. Maar dat klopt niet.
Rudy Aernoudt baseerde zich voor zijn uitspraak op het Salariskompas van Jobat, maar dat is geen wetenschappelijke loonstudie. Het Salariskompas is gebaseerd op spontaan doorgestuurde info van 62.000 respondenten die niet noodzakelijk een representatief staal van de werkende bevolking zijn. Dat leidt meteen tot grote verschillen. Zo spotte Jobat een loonstijging bij ambtenaren van 17,5 procent tegenover 2023. Maar de toepassing van de perequatie van de ambtenarenpensioenen – die de evolutie van het loon van de actieve ambtenaren volgt – toonde een reële loonstijging van 1,09 procent.
Jobat vergelijkt op basis van gemiddelde lonen en niet op basis van mediaanlonen. Dat heeft veel impact, want een goede vergelijking tussen een ambtenarenloon en een loon in de privé moet gebeuren op basis van doorsneecompensaties, volgens de mediaan dus.
Een dergelijke mediaanvergelijking gebeurt elk jaar door de Federale Overheidsdienst Beleid en Ondersteuning (BOSA), op basis van gelijk functiegewicht (gelijkwaardige complexiteit en verantwoordelijkheid) en leeftijd. Uit hun loonstudie van 2024 komt een heel ander beeld naar voren van het ambtenarensalaris. Het basissalaris van een statutaire ambtenaar ligt inderdaad 12 procent hoger dan dat van een gelijke werknemer in de privésector. Maar als we kijken naar de totale verloning of de totale compensatie en voordelen meetellen zoals een salariswagen, premies, maaltijdcheques, winstparticipaties … dan verdienen werknemers in de privé 8 procent méér. Op een doorsnee bruto maandloon van 3.850 euro gaat het om een verschil van 308 euro per maand.
Dit gemiddelde verschil keert terug over alle niveaus en klassen heen. Ook bij de topambtenaren en kaderleden zien we dat de totale compensatie hoger ligt in de privésector. Op niveau C bedraagt het verschil zelfs 12 procent.
Conclusie
Los van de occasionele witte raaf die als ambtenaar meer verdient dan in de privé, is de conclusie duidelijk: ambtenaren verdienen minder dan werknemers in de privé. De creatieve interpretatie van de cijfers van degenen die het tegendeel beweren, heeft vooral een politiek doel voor ogen: de werknemers tegen elkaar opzetten en zo de aanval op de lonen en pensioenen van de ambtenaren legitimeren.