Alles over je inkomen als zelfstandige

Overweeg je om zelfstandige te worden?  Of werk je al als freelancer, dan weet je dat er best wat verschillen zijn met werknemers in dienst van een bedrijf of organisatie.   

Wat moet je weten over je inkomsten? Wat zijn de belangrijkste verschillen met de werksituatie van loontrekkenden. We lijsten hier op waar je allemaal op moet letten. 

Of nood aan een concreet voorbeeld?  Check onze simulatie vergelijking inkomen zelfstandige en loontrekkende.  Weet ook dat je bij United Freelancers terecht kan voor jou situatie te bekijken wat de beste oplossing is!

Loon

Als zelfstandige word je betaald op basis van je werk of prestaties. Word je toch per dag betaald, dan enkel voor dagen waarop je effectief werkt.  Onderhandel dus goed over je loon of de prijs van je prestaties met je klanten.

Werk je in loondienst dan ontvang je elke maand een vast of variabel loon, en ontvang je op jaarbasis 12 tot 14 keer je maandloon.  Je hebt recht op een gewaarborgd loon bij ziekte en je krijgt in bepaalde omstandigheden ook loon bij afwezigheid, bijvoorbeeld op wettelijke feestdagen of bij klein verlet.

Btw

Verkoop je zelfstandige producten en/of diensten, dan ben je btw-plichtig. Je moet 21% op alles wat je factureert doorstorten aan de btw. 

In sommige gevallen geniet je van een btw-vrijstelling.  Dat is het geval als je jaarlijkse omzet minder dan 25.000 euro bedraagt of je bepaalde medische en paramedische activiteiten.

Beroepskosten

Afhankelijk van de activiteiten die je uitoefent, kunnen je beroepskosten aardig oplopen.  Je betaalt immers meestal alles zelf, gaande van computermateriaal, vervoersmiddelen, werkinstrumenten, werkkledij, vervoer van goederen of diensten, …

Vergeet ook andere kosten zoals de (verplichte) verzekeringen niet.  Je moet zeker al een verzekering beroepsaansprakelijkheid nemen.   Een verzekering arbeidsongevallen is dan weer niet verplicht, maar wel aangeraden. 

Je bent sowieso al veel minder dan een werknemer gedekt door de sociale zekerheid: zo ontvang je geen gewaarborgd loon als je ziek bent. Ook hier kan je een verzekering voor nemen.

TIPS

• Neem je mogelijkheden samen met een boekhouder door. 
• Sommige opdrachtgever bieden werkmateriaal aan. Dan kan de kosten drukken. 
  

Sociale bijdragen

Zowel loontrekkenden als zelfstandigen betalen sociale bijdragen.

Als werknemer merk je hier in principe weinig van: je bijdragen worden automatisch afgehouden van je brutoloon. Ook bij zelfstandigen wordt je bijdrage bepaald op basis van je inkomen. Het verschil is dat je de bijdrage zelf en per kwartaal moet betalen. 

Goed om weten:

• Het gaat in de regel op 20,5% van je gefactureerd inkomen (na aftrek van de btw en alle beroepskosten).  Opgelet:  er is een minimumbijdrage: je moet minstens ongeveer 730 euro per kwartaal betalen. 
• Het percentage van de sociale bijdrage daalt naarmate je inkomen stijgt. 
• In sommige situaties gelden lagere bijdragen en vrijstellingen bijvoorbeeld voor starters en bij opschorting van activiteit.

Hou altijd rekening met deze uitgavenpost.  Voor nogal wat zelfstandigen is dit een zware post. Zeker als je weinig inkomsten hebt of betalingen niet vlot binnenlopen, kan dit doorwegen.

Inkomstenbelasting

Gelijkaardige situatie voor de inkomstenbelasting.  Werknemers of loontrekkenden zullen er weinig van merken:  de bedrijfsvoorheffing wordt automatisch afgetrokken van het brutoloon.

Zelfstandigen kunnen daarentegen voor verrassingen te komen staan:  je moet zelf een inschatting maken op basis van je voorziene inkomsten en budget vrijhouden om je inkomstenbelastingen te betalen.

Hou ook rekening met ...

Naast deze financiële verschillen lopen uiteraard ook de arbeidsvoorwaarden van werknemers en zelfstandigen sterk uiteen. Hou rekening met: 

• Het aantal werkuren of -dagen. Wettelijk beschouwd zij er geen grenzen aan het aantal uren dat je als zelfstandige werkt. Je kan dag en nacht werken; in het weekend en op feestdagen. Is het druk, dan klop je meer uren.
  
• Garantie op werk.  Niemand heeft absolute werkzekerheid, ook loontrekkenden niet.  Zo kan een werknemer altijd je ontslag krijgen.  Om de periode tussen het ontslag en een nieuwe job te overbruggen, krijgt die dan wel opzegtermijn of een verbrekingsvergoeding. Dan heb je als zelfstandige minder zekerheden: je kan van de ene op de andere dag zonder werk vallen zonder enige vorm van compensatie.
  
• Als werknemer heb je ook meer zicht op je werkvolume en arbeidstijd: je wordt betaald om vol- of deeltijds te werken. Als zelfstandige word je vergoed voor je werk in plaats van je ‘uren’. De hoeveelheid werk kan dus variëren, terwijl je daarvoor niet meer betaald krijgt.
  
• Sociale bescherming. Men zegt soms dat je als zelfstandige meer kan verdienen, als je meer risico’s neemt, bijvoorbeeld door bepaalde, niet-verplichte verzekeringen te laten vallen. Denk toch maar 2 keer na als je verzekeringen zoals ‘gewaarborgd inkomen’ niet neemt.
  
• Fiscale voordelen.  Als zelfstandige kan je je beroepskosten inbrengen en ze van de belastingen en sociale zekerheidsbijdragen aftrekken. Het blijven uiteraard wel uitgaven en je inkomen moet voldoende hoog zijn.  Heb je een boekhouder, bekijk dat zeker hoe je je fiscale voordelen kan optimaliseren.

Je ziet:  om uit de kosten te geraken en een goed inkomen te realiseren als freelancer, moet je rekening houden met vele  verschillende zaken en je vergoedingen goed onderhandelen.  Als vakbond lichten we je graag in en kan je bij ons terecht om jouw situatie te bekijken!