ACV Gender lanceerde op Internationale Vrouwendag een nieuwe Super Maria-campagne over werkbaar werk. Want ons land telt ondertussen 500.000 langdurig zieken, vaak door een negatieve invloed van werk op hun gezondheid. Vooral vrouwen, kort opgeleiden en lage inkomens worden getroffen, zegt Marte Billen van ACV Gender.
Waarom ligt de focus dit jaar op gezondheid?
Marte: “Steeds meer mensen vallen uit door een slechte gezondheid door werk. De kloof tussen mannen en vrouwen in deze cijfers groeit. Het aantal vrouwen in langdurige ziekte steeg de laatste tien jaar met wel tien procent: vrouwen vallen vaker uit door stress, burn-out en musculoskeletale aandoeningen. Er is dus een duidelijke genderkloof op het vlak van gezondheid.”
Waar zijn we als maatschappij blind voor?
“De impact van werk op vrouwen wordt vaak genegeerd. Vrouwen werken vaker in contactberoepen zoals zorg en kinderopvang, met veel tillen en repetitieve taken. Vrouwen bij dienstenchequebedrijven worden daarbovenop ook blootgesteld aan tal van hormoonverstoorders. Het werk van al deze vrouwen wordt niet (h)erkend als zwaar. Kinderopvang is bijvoorbeeld net zo luidruchtig als de bouw, maar gehoorbescherming is er praktisch onmogelijk. In de textielsector worden zware bobijnen door mannen vervangen en erkend als zwaar werk, terwijl vrouwen vaker en repetitiever lichtere bobijnen wisselen, zonder erkenning.
Ook de impact van menstruatie, (peri)menopauze, endometriose en vruchtbaarheidsbehandelingen op het werk wordt onderschat. Veel vrouwen weten niet dat ze in de menopauze zitten en denken dat ze een burn-out hebben. Daarnaast nemen vrouwen nog steeds de meeste onbetaalde zorg op zich, wat hen een dubbele of driedubbele job oplevert. De tijdsbestedingsonderzoeken van socioloog Ignace Glorieux tonen telkens weer aan dat vrouwen meer en meer buitenshuis werken, maar dat mannen amper meer onbetaalde zorg opnemen in het huishouden en familie. Bovendien hebben eenoudergezinnen in 80 procent van de gevallen een vrouw als gezinshoofd.”
Welke oplossingen stellen jullie voor?
We pleiten onder meer voor een menswaardig pensioen en een sterk eindeloopbaanbeleid, maar de federale maatregelen gaan net de andere richting uit. De toegang tot kinderopvang is verstrengd in Vlaanderen, waardoor deeltijds werkende vrouwen moeilijk een plaats vinden en in deeltijds werk blijven vastzitten. De federale regering stimuleert flexibeler werken, maar dat leidt tot nog meer onzekere jobsituaties. Onder meer door de afschaffing van de verplichting tot minimale wekelijkse arbeidsduur (momenteel is dat 1/3 van een voltijds uurrooster). We vragen meer waardering voor deeltijds werk en verzetten ons tegen het optrekken van het aantal gewerkte dagen per loopbaanjaar van 104 naar 136 bij de berekening van pensioenen. Ook het verminderen van gelijkgestelde periodes is een antivrouwenmaatregel. In de openbare sector willen we de voltijdse norm bij zware beroepen verlagen, zoals we eerder voor dienstenchequebedrijven voorstelden. Dit zou voor kinderopvang en zorg een goed idee zijn.”
Welke aangekondigde beleidsmaatregelen baren jou het meeste zorgen?
“Pensioenen zullen steeds meer afhangen van gewerkte jaren, wat vooral deeltijds werkende vrouwen treft. Het aantal dagen om een loopbaanjaar te halen wordt verhoogd, wat ook vrouwen die zwangerschapsrust, ouderschapsverlof en tijdskrediet hebben opgenomen benadeelt. ‘Loonkloof’ wordt niet één keer vermeld in het regeerakkoord en ‘pensioenkloof’ slechts één keer, gevolgd door een reeks maatregelen die de kloof net vergroten. De invoering van een ‘familiekrediet’ als vereenvoudiging van ouderschapsverlof en tijdskrediet lijkt ons ultiem ook een besparingsmaatregel. We vrezen dat er beknibbeld zal worden op de duur en hoogte van uitkeringen.”
Meer weten over de impact van Arizona op de situatie van vrouwen? Ontdek het hier.