Krachtlijn 6

Onderwijs verdient personeel met expertise en passie, met zorg voor en geloof in (jonge) mensen

Vormend onderwijs aanbieden betekent tijd en ruimte vrijmaken voor (jonge) mensen om samen de wereld – muziek, dans, het verleden, het lichaam, politiek, techniek, economie… – te bestuderen, te benoemen, te analyseren, te beoefenen of te bewerken. Het vrijmaken van die tijd en ruimte, net als het samen bezig zijn met iets, vraagt expertise. Leraren in het bijzonder moeten kunnen putten uit een breed repertoire van inhoudelijke, didactische en pedagogische expertise.

COC wil dat beleidsmakers en andere maatschappelijke actoren de specifieke expertise van  onderwijspersoneel erkennen en naar waarde schatten. Leraren mogen niet gereduceerd worden tot coaches van leerprocessen. Hun passie voor de wereld, een vak of discipline, hun volgehouden geloof in (jonge) mensen en hun vermogen om samen vormend onderwijs aan te bieden, zijn de belangrijkste bouwstenen om leerlingen boven hun leefwereld te laten uitstijgen en nieuwe werelden te laten zien. 

Actiepunten

• COC spreekt de overheid en lerarenopleidingen aan op het belang van versterkte lerarenopleidingen, waar toekomstige leraren een stevige inhoudelijke, didactische en pedagogische basis verwerven. Daarmee zijn ze in staat om autonoom antwoorden te formuleren op huidige en toekomstige uitdagingen.
  
  
• COC vraagt aan alle betrokken actoren in onderwijs om zorgvuldig en verantwoord om te gaan met bekwaamheidsbewijzen van leraren, zowel op het niveau van de regelgeving, als bij de uitwerking van leerplannen en binnen het personeelsbeleid van scholen. COC verzet zich tegen een verdere versoepeling van de regelgeving rond bekwaamheidsbewijzen vanuit de overtuiging dat vereiste bekwaamheidsbewijzen een instrument zijn om de nodige inhoudelijke, didactische en pedagogische expertise voor vormend onderwijs te garanderen.
  
  
• COC vraagt dat schoolbesturen er een prioriteit van maken om bekwame leraren te rekruteren en uitval van beginnende leraren te voorkomen. Ook bij de aanwerving van zij-instromers moet over de vakbekwaamheid gewaakt worden. Het aanstellen van leraren met een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs moet een uitzondering zijn.
  
  
• Waar met vakkenclusters en geïntegreerde leerplannen wordt gewerkt, wil COC dat de betrokken leraren over de nodige inhoudelijke, didactische en pedagogische expertise beschikken om samen alle leerplandoelen te realiseren. COC pleit in die context voor een aanpak die steunt op samenwerking tussen vakleraren met een vereist bekwaamheidsbewijs. Dat veronderstelt dat er structureel tijd wordt voorzien voor overleg binnen de opdracht.
  
  
• COC wil dat de overheid voldoende middelen uittrekt voor professionalisering en dat schoolbesturen aandacht besteden aan een kwaliteitsvol professionaliseringsplan. Een bruikbaar nascholingsaanbod dat aansluit bij de uitdagingen waar onderwijspersoneel vandaag en in de toekomst mee geconfronteerd wordt, is cruciaal.
  
  
• COC beklemtoont, in het kader van de verdere uitrol van duaal leren, dat leerlingen op de werkplek leerling moeten blijven. Ze hebben recht op een aanbod en ondersteuning. Daarom moet de nodige inhoudelijke, didactische en pedagogische expertise aanwezig zijn op de werkplek. Leren op de werkplek is meer dan ‘al doende leren’. Leerlingen moeten tijd en ruimte krijgen om zich vrij te maken van de eisen die het werk oplegt (productiviteit, discipline…) en stil te staan bij de ervaring die ze opdoen op de werkplek. Anders is overzicht, inzicht en een kritische verhouding tot het beroep waartoe men wordt gevormd niet mogelijk. COC wijst op het gevaar dat de meest kwetsbare leerlingen het slachtoffer kunnen worden van duaal leren.
  
  
• COC pleit voor kwaliteitsvol onderwijsonderzoek aan de universiteiten en binnen de lerarenopleidingen. Zij wil dat lerarenopleidingen, bij de uitbouw van hun curriculum, gebruikmaken van inzichten uit verschillende disciplines (onderwijskunde, psychologie, sociologie…) en soorten onderwijsonderzoek (vakdidactisch onderzoek, effectiviteitsonderzoek, beleidsonderzoek, kritische pedagogiek…). Een te eenzijdige focus op effectieve onderwijsstrategieën en procedures brengt immers het gevaar met zich mee dat toekomstige leraren gereduceerd worden tot uitvoerders zonder kritisch oordeelsvermogen. Daarnaast is het van belang dat lerarenopleidingen aandacht besteden aan de gedrevenheid waarmee studenten zich kunnen inlaten met (vak) inhouden en aan de passie die daar naar boven komt.