Krachtlijn 4

COC vertrekt van het recht op een brede basisvorming voor iedereen en gaat in tegen structurele ongelijkheid.

De kloof tussen de sterkste en de zwakste schouders in onze samenleving vergroot en heeft een invloed op de leerresultaten in onderwijs. COC gaat ervan uit dat afkomst en sociale achtergrond geen impact mogen hebben op de vormingskansen van (jonge) mensen en vertrekt van het recht op een voldoende brede basisvorming voor iedereen. COC erkent dat onderwijs een rol moet spelen in het wegwerken van structurele ongelijkheid en pleit in die context voor een genuanceerd debat.

Om in te gaan tegen structurele ongelijkheid moeten ook andere actoren en beleidsdomeinen hun verantwoordelijkheid opnemen en ervoor zorgen dat herverdelingsmaatregelen onderdeel uitmaken van een rechtvaardig sociaal en economisch beleid. We denken aan een rechtvaardig tewerkstellingsbeleid, armoedebeleid en huisvestingsbeleid maar ook aan jeugdhulpverlening, gezinsondersteuning…

Actiepunten

• COC zal intern over de sociale reproductiemechanismen in onderwijs en over een rechtvaardig financieringssysteem een genuanceerd debat blijven voeren dat uitmondt in concrete voorstellen voor bijsturingen en inspanningen om structurele ongelijkheid in onderwijs weg te werken.
  
  
• COC wil dat schoolbesturen, samen met andere actoren (Kind en Gezin, CLB, buurtwerking…) een gericht en aanklampend beleid voeren om maximale kleuterparticipatie te realiseren.
  
  
• COC spreekt de overheid en schoolbesturen, bij de uitwerking van curriculumdossiers en de concrete uitbouw van een nieuw studieaanbod in het secundair onderwijs, aan op hun voornemen om zowel de algemeen vormende als de oriënterende functie van de eerste graad te waarborgen. Alle leerlingen hebben recht op een voldoende brede basisvorming, maar moeten ook positieve en bewuste studiekeuzes kunnen maken. Om een bewuste studiekeuze voor te bereiden, is het van belang dat alle leerlingen in de eerste graad positief kunnen kiezen voor praktijkverkennende basisopties, zonder hiërarchisch verband ten opzichte van andere basisopties. Zich willen bekwamen in een vak, noch de keuze voor een bepaald studiedomein, mag een tweede keuze zijn waar steeds een faalervaring aan voorafgaat. Gemaakte studiekeuzes moeten, eventueel via schakelprogramma’s waarvoor extra middelen uitgetrokken worden, maximaal omkeerbaar zijn. Dat verkleint de kans dat leerlingen vast komen te zitten in een verkeerde studierichting.
  
  
• COC wil dat de overheid, samen met experten ter zake en lokale actoren, werk maakt van een doeltreffend inschrijvingsbeleid dat de marktwerking in het Vlaamse onderwijs en de daaruit voortvloeiende segregatie tussen ‘sterke’ en ‘zwakke’ scholen tegengaat. Dat kan enkel werken als er voldoende capaciteit is.
  
  
• COC wil dat binnen de opleiding en de professionalisering van leraren, directeurs en andere personeelsleden in onderwijs stilgestaan wordt bij structurele factoren die de kansen van (jonge) mensen kunnen hypothekeren en die structurele ongelijkheid in stand houden, zowel binnen onderwijs (handboeken, studiereizen, huiswerkbeleid, oriënteringsbeleid, curriculum…) als daarbuiten (armoede, huisvesting, gezondheid…). Op die manier kunnen zij zelf ingaan tegen structurele ongelijkheid. Ook afwezigheid, demotivatie en het laten liggen van kansen kunnen een aangrijpingspunt zijn om naar oplossingen te zoeken.
  
  
• COC pleit voor een rechtvaardig financieringssysteem, gebaseerd op GOK-indicatoren, dat extra gekleurde omkadering en gekleurde werkingsmiddelen voorziet voor leerlingen bij wie het verwerken van het gemeenschappelijk curriculum niet evident is. Zo kunnen zij rekenen op extra ondersteuning en begeleiding om een brede basisvorming te verwerven. Die middelen moeten gericht en maximaal op de klasvloer ingezet worden om structurele achterstelling te doorbreken. Scholen mogen niet in een situatie geplaatst worden waarin ze, bij gebrek aan middelen en omkadering, schoolse taken moeten uitbesteden aan het gezin of andere actoren. Ouderbetrokkenheid is van belang, maar mag niet betekenen dat ouders schoolse opdrachten moeten overnemen bij gebrek aan voldoende omkadering.
  
  
• COC wil dat de opgebouwde expertise en ervaring van de centra voor basiseducatie, die een pioniersrol hebben gespeeld in het werken met de meest kwetsbare groepen, geborgd worden. Daarom wil COC dat lerarenopleidingen een aanbod voorzien dat toelaat om kennis te maken met en ervaring op te doen in de sector van de basiseducatie.
  
  
• COC onderstreept het maatschappelijk belang van het deeltijds kunstonderwijs. Intensief bezig zijn met kunst en schoonheid is een belangrijke basis om het leven en samenleven vorm te geven en maakt deel uit van een brede vorming. Daarom pleit COC ook voor de versterking van muzische vorming binnen de lerarenopleiding basisonderwijs. Die maakt deel uit van de basisvorming en kan een belangrijke hefboom zijn om bij leerlingen die de kunsten niet kennen interesse te wekken voor het deeltijds kunstonderwijs.