Collectief ontslag

Ontdek je rol als militant bij een collectief ontslag

• Kan je in beroep gaan als de procedure van een collectief ontslag niet correct gevolgd wordt?

  In dat geval kan je hier beroep voor aantekenen als het ontslag viel binnen een bepaalde referentieperiode:
  

  • Bij een collectief ontslag door herstructurering en waarbij de onderneming niet sluit, duurt referentieperiode 120 dagen. Tijdens de eerste 60 dagen van deze periode wordt het collectieve karakter van het ontslag bepaald.
  • Een collectief ontslag kan ook gebeuren in het kader van een sluiting van de onderneming. In dat geval start de referentieperiode met 60 dagen, waarin het collectieve karakter van het ontslag wordt bepaald. Deze referentieperiode eindigt ten slotte op de dag van de sluiting van de onderneming.

  Worden de referentieperiodes gerespecteerd? Dan moeten deze stappen gevolgd worden:

  • De militanten in de onderneming melden de fout in de procedure binnen de bezwaartermijn van 30 dagen. Let op: als dat niet gebeurt kan er niet individueel in beroep worden gegaan.
    Op dat moment kan je als werknemer een aangetekende brief sturen naar de werkgever. Daarin staat dat de werknemer de procedure van het collectief ontslag wil aanvechten.
    
    Let op: het versturen van deze brief moet ook gebeuren binnen de 30 dagen vanaf de datum van ontslag of vanaf de datum waarop de ontslagen een collectief karakter kregen. 
    
  • Daarna kan de werkgever:
    • Rekening houden met de bezwaren en de procedure opnieuw opstarten waarbij de regels nageleefd worden.
    • Geen rekening houden met de klacht. In dat geval moet er een vordering worden ingesteld bij de arbeidsrechtbank.

   

• Wat houdt de wet-Renault in?

  Bij collectief ontslag

  De Wet-Renault is van toepassing bij collectief ontslag en beschrijft de etappes van de raadplegingsprocedure die de werkgever moet volgen. 

  Deze wet is ook van toepassing bij ontslagen in deze situaties:

  • Tussen het collectief ontslag en de sluiting van de onderneming.
  • Ontslagen die plaatsvinden binnen de 60 dagen na een collectief ontslag. Zelfs als er geen sluiting van het bedrijf wordt overwogen.
    

   

  Informeren over collectief ontslag 

  Na de raadplegingsprocedure informeert je werkgever de VDAB, Actiris, FOREM of ADG dat hij zal overgaan tot een collectief ontslag. Hij bezorgt een afschrift van deze kennisgeving aan de werknemersvertegenwoordigers.

  Is de wet-Renault van toepassing? Dan moet dit afschrift in het bedrijf aangeplakt en meegedeeld worden aan alle betrokken werknemers bij het collectief ontslag.

  Termijn ontslag

  De werkgever mag pas ontslaan na een termijn van 30 dagen na de kennisgeving. Die termijn kan worden ingekort door de directeur van de subregionale tewerkstellingsdienst (VDAB, Actiris, FOREM of ADG) als het om een bedrijfssluiting gaat of als de onderneming onder een sector valt waar een specifieke procedure van raadpleging van de werknemers bestaat. De termijn kan worden verlengd tot 60 dagen na de kennisgeving.  

  Sancties

  Bij niet-naleving van de raadplegingsprocedure legt de wet-Renault sancties op:

  • De werknemers moeten hun bezwaren formuleren binnen 30 dagen na de aanplakking van de kennisgeving. Doen ze dat niet, dan wordt de procedure als correct beschouwd. Als individuele werknemers verlies je zo de mogelijkheid om het ontslag te betwisten.
    
  • De betrokken individuele werknemers moeten de naleving van de procedure betwisten binnen 30 dagen na het ontslag of vanaf de datum waarop het ontslag de aard van collectief ontslag heeft gekregen. 
    
  • Als de eis gegrond wordt bevonden door de werkgever of de rechtbank: 
  • wordt de opzeggingstermijn geschorst tot 60 dagen na de kennisgeving aan de subregionale tewerkstellingsdienst, ingeval de overeenkomst nog niet beëindigd was
  • moet de werknemer zijn re-integratie aanvragen, ingeval de overeenkomst beëindigd was. Als de werkgever hem niet binnen 30 dagen re-integreert, moet hij het loon betalen dat jij als werknemer hebt mislopen tussen het einde van de overeenkomst en 60 dagen na de kennisgeving van het voorgenomen ontslag. Als hij je wel re-integreert, moet hij je ook het mislopen loon betalen sinds het einde van de overeenkomst.

• Wat zijn de mogelijke sancties als de werkgever de procedure van een collectief ontslag niet respecteert?

  Er zijn sancties mogelijk in de volgende situaties:

  • Je werkgever heeft je ontslagen met een opzegtermijn. 

  Als je betwisting van de procedure als gegrond wordt erkend, wordt je opzegtermijn geschorst vanaf de derde werkdag na verzending van je aangetekende brief waarin je de werkgever meldt dat je de procedure betwist. De schorsing blijft zolang de werkgever niet bewijst dat hij de procedure naleeft en loopt tot 60 dagen na de kennisgeving van het collectief ontslag volgens de regels. 

  Tijdens deze periode moet de werkgever je werk geven en heb je recht op je loon. 

  De werkgever moet je re-integreren in de onderneming als hij een einde maakt aan de arbeidsovereenkomst tijdens deze schorsingsperiode. 

  • Je werkgever heeft je ontslagen met betaling van een verbrekingsvergoeding. 

  De werkgever moet je re-integreren in de onderneming binnen de 30 dagen na de derde werkdag na verzending van de aangetekende brief waarin je de naleving van de procedure betwist en je je re-integratie aanvraagt. 

  De werkgever moet je het gederfde loon vanaf de dag van het ontslag uitbetalen en moet je je opzeggingsvergoeding terugbetalen. 

  Als de werkgever geen gehoor geeft aan het verzoek tot re-integratie, moet hij boven op de verbrekingsvergoeding een bijkomende vergoeding betalen die overeenkomt met het gederfde loon vanaf het moment dat de overeenkomst werd beëindigd tot 60 dagen na de kennisgeving van het collectief ontslag volgens de wettelijke regels. 

• Is er een vergoeding bij collectief ontslag?

  Naast de verbrekingsvergoedingen hebben ontslagen werknemers recht op een vergoeding van collectief ontslag.

  De volgende werknemers hebben geen recht op deze vergoeding:

  • werknemers met een arbeidsovereenkomst van bepaalde duur
  • interimmers
  • werknemers die recht hebben op een sluitingsvergoeding
  • militanten in de ondernemingsraad of het Comité PB en vakbondsafgevaardigden die recht hebben op een beschermingsvergoeding
  • werknemers die in hun onderneming of sector gelijkwaardige of hogere voordelen krijgen

  HOEVEEL BEDRAAGT DE VERGOEDING VAN COLLECTIEF ONTSLAG?

  Deze vergoeding is gelijk aan de helft van het verschil tussen het netto-referteloon en de werkloosheidsuitkering. Het netto-referteloon is het bruto-maandloon begrensd op 3.990,33 euro op 1 december 2022 verminderd met de RSZ-bijdrage en de bedrijfsvoorheffing.

  De vergoeding is verschuldigd gedurende een periode van 4 maanden die begint op de dag na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst of eventueel de dag na het einde van de periode gedekt door een verbrekingsvergoeding. 

  Wanneer de opzegtermijn meer is dan drie maanden of wanneer de verbrekingsvergoeding overeenkomt met een opzegtermijn langer dan 3 maanden, wordt de periode van 4 maanden verminderd met de duur die verder reikt dan 3 maanden. 

• Is er een sociaal plan voorzien bij collectief ontslag?

  Het sociaal plan is niet bepaald in de wet. Het gaat om maatregelen die de militanten en de werkgever afspreken om collectief ontslag te vermijden of te beperken en de gevolgen ervan te verzachten. De maatregelen reiken dus verder dan de wettelijke verplichtingen. 

   

  Het sociaal plan kan volgende elementen bevatten:

  • bijkomende ontslagvergoedingen ten laste van de werkgever
  • voorwaarden met betrekking tot het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT)
  • outplacement
  • collectieve arbeidsduurvermindering
  • …

• Wat is SWT?

  Het vroegere 'brugpensioen' of het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT), zoals het vandaag heet, is een specifiek stelsel.

  Als ontslagen werknemers ontvang je hierbij in afwachting van hun pensioen een werkloosheidsuitkering, gelijk aan 60% van je loon.  Opgelet:  dat is begrensd op 1.610,8u euro per maand.  Iedereen die meer dan 2.684,86 verdient, zal dit bedrag ontvangen.

  Deze werkloosheidsuitkering wordt wel nog aangevuld met een bedrijfstoeslag betaald door de werkgever of het fonds van de sector. Die toeslag bedraagt minstens de helft van het verschil tussen het nettoloon en de werkloosheidsuitkering.   De werkgever moet hierop zeer hoge sociale zekerheidsbijdragen betalen

  Om in aanmerking te komen voor SWT moet je aan strenge leeftijds- en loopbaanvoorwaarden voldoen. 

  Voor wie werkt in een onderneming in moeilijkheden of herstructurering, geldt naast de algemene SWT-regeling een specifieke SWT-regeling.  Zie hierna.

  
  

• Hoe wordt een onderneming erkend als onderneming in herstructurering?

  Om erkend te worden als onderneming in herstructurering moet de onderneming een specifieke procedure volgen die we niet in detail zullen behandelen.

  Samengevat moet de onderneming een collectieve arbeidsovereenkomst sluiten die specifiek over de leeftijd en de duur van de opzegtermijn gaat. De werkgever moet bovendien een herstructureringsplan opstellen met een positief actieplan voor de werkneemsters, pistes inzake arbeidsherverdeling, de getroffen begeleidingsmaatregelen (tewerkstellingscel, outplacement, …

  De onderneming wordt erkend als onderneming in herstructurering door de minister van Werk voor een periode van maximum 2 jaar. De erkenning vangt aan op de dag van de aankondiging van het collectief ontslag en eindigt twee jaar naar na kennisgeving van het collectief ontslag door de werkgever. 

• Wanneer is een onderneming in herstructurering volgens de SWT-regelgeving?

  Volgens de SWT-regelgeving is er sprake van een onderneming in herstructurering wanneer:

  • Een onderneming overgaat tot collectief ontslag binnen de zes maanden na de dag waarop ze werd erkend als onderneming in herstructurering. De criteria voor collectief ontslag zijn dezelfde als de criteria die van toepassing zijn op het activerend beleid bij herstructureringen.
  • Wanneer een onderneming in het jaar voorafgaand aan de aanvraag tot erkenning een aantal dagen economische werkloosheid van de arbeiders kent dat minstens gelijk is aan 20% van het totaal aantal dagen aangegeven aan de RSZ voor de arbeiders (enkel als de onderneming minstens 50% arbeiders telt).

Meer over SWT

Faillissement

Kom te weten hoe je als militant het beste werknemers begeleidt bij een faillissement.

Bedrijfssluiting

Als militant ben je beter op de hoogte van wat een bedrijfssluiting inhoudt. Deze pagina helpt je daarmee op weg!

Overdracht van onderneming

Een overdracht van onderneming moet voldoen aan voorwaarden, en kan onder gerechtelijk gezag verlopen.

Herstructurering

Welke verplichtingen zijn er bij een herstructurering?