Leven in 2030

Hoe ziet onze toekomst eruit en op welke manier zal technologie ons dagelijks leven beïnvloeden? Zelfrijdende auto’s die het verkeer veiliger maken, robots die sneller diagnoses stellen bij ziektes… Het zijn maar enkele voorbeelden die vandaag niet meer tot de verbeelding spreken of in de verre toekomst liggen.

Onze maatschappij maakt drastische veranderingen door en dat in een razendsnel tempo. “Indien we aan dit tempo blijven evolueren, kunnen we in 2030 met zekerheid spreken over een samenleving die er helemaal niet meer uitziet zoals we die nu kennen”, vertelt Dirk van Living Tomorrow vastberaden. Living Tomorrow is een maatschappelijk demonstratie- en innovatieproject dat mensen wil voorbereiden op en informeren over de toekomst. Onder het motto ‘een gewaarschuwd man / vrouw is er twee waard’, willen we je alvast wat stof tot nadenken geven, want:

Wat als er een manier bestond om te controleren of je wel op tijd de nodige medicijnen inneemt? 

Dirk: “Dat klinkt misschien overbodig of nutteloos, maar er zijn ziektes waar het wel degelijk van levensbelang is. Bij epilepsie zou je bijvoorbeeld verwittigd worden wanneer je je medicijn te laat of niet hebt ingenomen zodat je onmiddellijk kan ingrijpen. Dat systeem bestaat al en heet RFID, je medicijn wordt voorzien van een chip of zendertje dat bij inname een signaal verzendt naar een patch, die het eventueel doorstuurt naar een gsm.

Deze nieuwe technologie kan die informatie ook doorsturen naar een verzekeringsmaatschappij, zodat die op hun beurt weten of je de medicatie nauwgezet inneemt. Akkoord, in 90% van de gevallen zal men dit niet accepteren. Maar wat als je door je epilepsieaanvallen geen enkele verzekering krijgt om met de auto te rijden? Als de verzekeringsmaatschappij dankzij RFID kan verifiëren dat je op tijd en stond je medicijnen inneemt, zal je wellicht makkelijker verzekerd worden ...

Je merkt het, een nieuwe technologie creëert nieuwe vragen en de antwoorden zullen zelden zwart of wit zijn.”

Wat als computers onze lichaamstaal kunnen interpreteren?

Dirk: “Robot Pepper kan bijvoorbeeld al gemakkelijk emoties herkennen dankzij geavanceerde artificiële intelligentie. Met ingebouwde sensoren, camera’s en microfoons kan Pepper verschillende signalen oppikken en erop inspelen. Toegegeven, in de vorm van een robot lijkt dit onschuldig en ludiek.

Maar dezelfde technologie wordt ook gebruikt in de luchthaven van Zaventem. Je krijgt misschien de indruk dat er vandaag minder controles uitgevoerd worden bij het inchecken – zeker als je terugdenkt aan 2 jaar geleden, vlak na de terroristische aanslagen – maar niks is minder waar. Dankzij slimme camera’s worden er onzichtbare beveiligingsmaatregelen getroffen waar je als reiziger helemaal niks van merkt. Op basis van hoe je je gedraagt, kan de technologie een passagier classificeren als risicovol of niet-risicovol. Mensen zouden zich namelijk anders gedragen wanneer zij van plan zijn een misdrijf te plegen. Hier wordt de technologie dus gebruikt ten dienste van de maatschappij.

Diezelfde technologie wordt ook in China gebruikt om studenten te controleren of ze wel aandachtig genoeg zijn tijdens de lessen. Indien dat niet het geval blijkt te zijn, krijgen de niet-oplettende jongeren een B-quotering op het einde van de rit. Een onheilspellend rapport, want in China vind je zelden een job met dergelijk resultaat.

Toegegeven, beide voorbeelden doen denken aan ‘Big Brother is watching you’: wat met onze privacy? Maar moeten we daaruit concluderen dat de technologie op zich slecht is? Of moeten we ons vragen stellen bij hoe die gebruikt wordt? Het is namelijk niet de technologie die iets goeds of slechts maakt, maar alles draait om hoe we die technologie gebruiken in onze samenleving.”

Wat als de toekomst nóg meer vragen oproept?

Dirk Van Damme, militant bij Engie Fabricom: “Een bezoek aan Living Tomorrow is erg interessant, maar veel vragen blijven natuurlijk onbeantwoord. Dat is het hele opzet van de rondleiding, je wordt gedwongen om zelf na te denken. Bovendien realiseer je je pas achteraf hoe ver het al staat met de technologie in onze samenleving. Veel mensen staan niet stil bij wat het precies teweegbrengt, ze beseffen haast niet dat het allemaal al aanwezig is. Denk maar aan de controle bij de luchthaven van Zaventem, die is zodanig doorgedreven, maar toch merk je dat niet. Het is niet omdat we iets niet ‘zien’, dat het er niet is.

Jezelf afvragen of we die nieuwe technologie willen of niet, dat is een vraag die allang achterhaald is. Ook op de werkvloer, in mijn sector: industrie 4.0 is er. Maar welke houding moeten we aannemen? Hoe gaan we ermee om? Dat is iets wat we ons nu, op dit moment, moeten afvragen. Een vakbond 4.0 is hier broodnodig om antwoorden op te formuleren.”