Telewerk is werk dat je niet op de bedrijfslocatie maar op een telewerkplek of satellietplek uitvoert. Meestal werk je dan van thuis uit. In dat geval gaat het om thuiswerk. Maar je kan ook op een andere plek telewerken, bijvoorbeeld in een andere afdeling of satellietkantoor.

Opgelet: de term en regeling voor telewerk is niet van toepassing voor werknemers die voor hun job op verschillende locaties werken.

Ben je bijvoorbeeld handelsvertegenwoordigers, medisch afgevaardigden, een technicus die naar klanten gaat, thuisverpleger, … dan geldt een andere regeling.  Mobiliteit staat bij jou als noodzakelijk onderdeel in je arbeidsovereenkomst opgenomen.

Er bestaan 2 vormen van telewerk: structureel telewerk en occasioneel telewerk. Dit is een belangrijk onderscheid want heeft gevolgen voor de manier waarop je telewerk geregeld is en bijvoorbeeld al dan niet vergoed wordt. 

Structureel telewerk

Structureel telewerk is telewerk dat op regelmatige basis uitgevoerd wordt. Wordt telewerk structureel ingevoerd, dan moet hiervoor een schriftelijke overeenkomst opgesteld worden.  

Dat kan bijvoorbeeld als bijlage aan je arbeidsovereenkomst. In zo'n 'addendum' of overeenkomst telewerk staan volgende elementen opgenomen:

• De regelmaat van het telewerken
• De telewerkplek
• Overzicht van momenten waarop de telewerker bereikbaar moet zijn
• Afspraken rond de tegemoetkoming in de kosten door de werkgever.

 

De werkuren staan niet in zo'n overeenkomst telewerk.

Occasioneel telewerk

Wil je af en toe telewerken, maar is dit niet geregeld in een overeenkomst, dan heb je toch het recht om 'occasioneel' telewerk aan te vragen.  

Je kan aanspraak maken op occasioneel telewerk in geval van overmacht of persoonlijke redenen. Voorwaarde is wel dat je een functie hebt of activiteit uitvoert die verenigbaar is met occasioneel telewerk.

Als werknemer doe je daarvoor een aanvraag bij je werkgever. Die kan je aanvraag wel of niet goedkeuren. Telewerken is immers geen algemeen recht. Er is enkel een recht om telewerk aan te vragen.  De werkgever kan je aanvraag tot telewerk dus weigeren.  

Ja, toch wel. Hoewel beide termen in de volksmond als synoniemen gebruikt worden, is er voor de wet een nuanceverschil tussen telewerk en thuiswerk.  

In de praktijk wordt er (juridisch beschouwd) vooral getelewerkt, en zal de precieze regeling vooral afhangen van de vraag of dit structureel of occasioneel is.   

Telewerk

Bij telewerk verricht je taken die je in het bedrijf zelf kan uitvoeren, maar dan op een andere locatie. Je werkgever voorziet alle nodige tools, zoals computer en internetverbinding, en kan je controleren.

Telewerk wordt regelmatig of occasioneel uitgevoerd. De arbeidsovereenkomst verandert niet en de werkgever moet zorgen voor werk.

Thuiswerk

'Thuiswerk' in de juridische zin van het woord komt eigenlijk minder voor.  Als je aan thuiswerk doet, ben je een arbeider of bediende die werkt van op je eigen computer zonder toezicht of rechtstreekse controle van je werkgever. Dat kan bij je thuis, maar ook op een andere locatie, zoals een gedeelde kantoorruimte.

Thuiswerk vloeit voort uit een bijzondere arbeidsovereenkomst.  

Nee, op telewerk heb je niet automatisch of altijd recht. Anderzijds kan het ook niet verplicht worden. Zowel werkgevers als werknemers kunnen er op vrijwillige basis voor kiezen.

Goed om te weten:

• De mogelijkheid tot telewerk kan in de oorspronkelijke functieomschrijving vermeld staan of tijdens de lopende arbeidsovereenkomst overeengekomen zijn tussen jou en je werkgever. Beide partijen kunnen het aanbod accepteren of wijzigen.
• Enkel occasioneel telewerk wegens overmacht of persoonlijke redenen waardoor je niet op de bedrijfslocatie kan werken, is een recht. Dat geldt bijvoorbeeld wanneer je kind plots ziek wordt. In dit geval moet je werkgever een weigering motiveren. 

Structureel telewerk

Als je structureel gaat telewerken, moet een specifieke schriftelijke overeenkomst voorzien worden. Meestal wordt die dan als bijlage of addendum aan je contract toegevoegd. 

Wat moet er in de arbeidsovereenkomst voor telewerkers staan?

• De frequentie en eventuele dagen of uren van het telewerk.
• De periodes dat je als telewerker bereikbaar moet zijn en op welke manieren.
• De momenten waarop je een beroep kan doen op technische ondersteuning.
• De afspraken over de telewerkvergoeding.
• De voorwaarden en afspraken voor een terugkeer naar de bedrijfslocatie van je werkgever.
• De plaats(en) waar je zal telewerken.
• De periode van het structurele telewerk.

 

Occasioneel telewerk

Voor occasioneel telewerk wordt geen aparte overeenkomst opgesteld.

Enkel bij structureel telewerk is je werkgever verplicht tussen te komen in de kosten die je maakt voor je thuiswerk. Werk je occasioneel van thuis uit? Dan is je werkgever dus niet verplicht om tussen te komen in de kosten.

Is je telewerk structureel geregeld, dan heeft je werkgever de keuze:

Verplichte vergoeding voor structureel telewerk

Ofwel kiest je werkgever ervoor je minimaal te vergoeden. Dit is verplicht.

• Je werkgever is verantwoordelijk voor het ter beschikking stellen, het installeren en het onderhouden van de apparatuur en infrastructuur die nodig zijn voor het telewerk.
• Daarnaast moet hij de internet-en communicatiekosten voor het telewerk vergoeden.

 

Gebruik je je eigen apparatuur, dan moet je werkgever de kosten voor de installatie, de werking, het onderhoud en de afschrijving van IT-apparatuur vergoeden.

Telewerkvergoeding, aangevuld met forfaitair maandelijks bedrag

Ofwel krijg je van je werkgever een telewerkvergoeding. Dit kan worden aangevuld met maximum 2 x 20 euro/maand. Je werkgever is dit niet verplicht. 

Wat is een telewerkvergoeding?

Op basis van verschillende beslissingen van de FOD Financiën staat de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid) de werkgever toe om een maandelijkse telewerkvergoeding te betalen voor kantoorkosten (kosten voor de inrichting van een werkplek, verwarming, elektriciteit, onderhoud, klein kantoormateriaal, ...).

Tot 154,74 euro per maand (vanaf 1 juni 2024) is deze vergoeding vrijgesteld van bedrijfsvoorheffing en bijdragen sociale zekerheid. 

Forfaitair bedrag

Dit bedrag kan aangevuld worden met een maandelijks forfaitair bedrag:

• tot 20 euro voor het professioneel gebruik van een eigen pc/laptop of 10 euro per maand voor een 2e computerscherm
• tot 20 euro voor het professioneel gebruik van een internetverbinding

Wanneer je enkel een eigen tweede computerscherm en/of printer en/of scanner, dan aanvaardt de administratie voor maximum twee toestellen een vergoeding van 5 euro per maand per toestel (voor maximaal 3 jaar).

Het gaat hier om je arbeidstijd en daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de registratie van je gewerkte uren enerzijds en je bereikbaarheid anderzijds.

Arbeidstijd

Heb je een specifieke telewerkovereenkomst? Dan volg je de afspraken die hierin staan opgenomen. 

Heb je geen specifieke telewerkovereenkomst? Dan geldt cao nr.85:

• Je telewerkschema is georganiseerd volgens de werktijden die in je arbeidsovereenkomst staan. Moet je normaal gezien 7,36 uur presteren om een volledige werkdag te werken, dan is dat ook zo wanneer je van thuis uit werkt.
• Verder is niet het verplicht om aan te geven tot wanneer je precies aan het werk bent. Wel moet je telewerkschema aangeven tussen welke tijdstippen je bereikbaar moet zijn en hoeveel tijd je op een dag moet presteren.

 

Dat wil zeggen dat je in de praktijk zelf je werkdagen kan organiseren. Wil je graag iets vroeger beginnen en stoppen met werken? Dat kan! Wel moet je het aantal uren presteren dat vastgelegd is in je arbeidsovereenkomst.

Dit geldt voor zowel structureel als occasioneel telewerk.

Bereikbaarheid en 'recht op deconnectie'

Wanneer er geen werkrooster wordt vastgelegd, is het verleidelijk om ingelogd te blijven of kan je werkgever 'veronderstellen' dat je als werknemer nog aan het werk bent.

Afspraken telewerkovereenkomst

Voor het evenwicht tussen het werk en privéleven, is het belangrijk om het 'recht op deconnectie' te respecteren. Dat kan best door duidelijke afspraken in de telewerkovereenkomst te laten opnemen over:

• Het werkrooster. Zo is er houvast bij overschrijding van de werktijd en kan je terugvallen op de regeling rond overuren. De registratie van de gewerkte uren is dus belangrijk.
  
• Je bereikbaarheid. Dit zijn de dagdelen waarop je als werknemer bereikbaar moet zijn, bijvoorbeeld niet 8 uur per dag, maar een tijdsspanne van 4-5 uur.

 

Het ACV ijvert voor duidelijke afspraken omtrent telewerk, zowel in nationale als sectorale cao's, als op bedrijfsniveau. Ontdek wat de rol van de vakbond inhoudt.

Heb je een ongeluk tijdens het telewerken, dan ben je verzekerd! Dit wordt immers beschouwd als een arbeidsongeval. Je bent bijgevolg gedekt door de verzekering en dit bij zowel structureel als bij occasioneel telewerk.

De arbeidsongevallenverzekering komt bovendien tussen voor de verplaatsing naar de gekozen telewerkplek. Dat hoeft niet de eigen woning te zijn. Ook als je als werknemer tijdens de lunch een maaltijd gaat halen of je kinderen naar school brengt, ben je verzekerd.

Neen, in principe niet.  Telewerk is geen recht. Het kan ook niet verplicht worden. Het wordt alleen in onderling overleg tussen jou en je werkgever ingevoerd en bepaald.

Zelfs als er in jouw onderneming de mogelijkheid bestaat om te telewerken, bijvoorbeeld op basis van een cao, kan je als individuele werknemer niet verplicht worden hierop in te gaan.  Je doet dit op vrijwillige basis.

Heel soms en in uitzonderlijke situaties kan telethuiswerk verplicht worden, zie bijvoorbeeld de coronacrisis in 2020.  Toen was thuiswerken even de 'norm' en werd het opgelegd door de federale regering. 

Wanneer je van thuis uit werkt, word je geconfronteerd met heel wat specifieke psychosociale risico's. Denk maar aan het vagere onderscheid tussen je privé- en werktijd, het missen van contact met je collega's, ...

We geven je een aantal tips om je te wapenen tegen deze risico's:

• Werkomgeving: richt je werkplek zo kalm mogelijk in en zorg voor een duidelijk onderscheid tussen werk- en privétijd. 
• Werkinstrumenten: als telewerker ben je gedeeltelijk of zelfs volledig afhankelijk van technologische tools. Om sereen te kunnen werken, is goed functionerend materiaal een must. Heb je bepaalde tools niet meteen onder de knie? Vraag je werkgever dan om een opleiding. 
• Autonomie en werkdruk: als thuiswerker ben je vooral aangewezen op jezelf. Vind je dit niet evident? Vraag dan je leidinggevende om specifieke begeleiding. 
• Work-life balance: de arbeidstijden staan vermeld in je arbeidsreglement en wijzigen niet in een telewerksituatie (tenzij hierover een akkoord is binnen de onderneming). Vermijd dat je telewerkdagen steeds langer worden en de betaalde arbeidstijd zwaar overschreden wordt, zonder dat het zichtbaar of meetbaar wordt voor je directie. 
• Je takenpakket: telewerk gaat gepaard met andere werkomstandigheden en communicatiekanalen. De communicatie met je leidinggevende verloopt anders en kan leiden tot onbegrip en stress. Bespreek de arbeidsorganisatie en de opvolging van je taken regelmatig met je leidinggevende, zeker in de eerste telewerkmaanden. 
• Sociale contacten met de collega’s om eenzaamheid te vermijden: maak gebruik van virtuele kanalen, zoals de online meeting. Voer communicatierituelen in met je collega’s.

Militant? Kom meer te weten over stress en burnout op het werk en het personeelsbeleid.