Stress en burn-out op het werk

Wie lang gebukt gaat onder psychosociale risico's (PSR) kan verschillende en soms onzichtbare symptomen vertonen: 

• Psychische schade zoals angst, depressie, zelfmoordgedachten, ...
• Fysieke schade zoals slaapstoornissen, verhoogde bloeddruk, hartkloppingen, maag- of darmproblemen, peesontstekingen, ...

Let ook zeker op tekenen van stress, burn-out, geweld (op het werk), pesterijen en ongewenst seksueel gedrag (op het werk)!

In de eerste plaats is het belangrijk dat je naar je collega luistert en het gevoel geeft dat ze gehoord worden. Praten over psychosociale problemen is een moeilijke stap om te nemen, daarom is een luisterend en welwillend oor broodnodig!

👉 Bekijk de brochure Psychosociale risico's op het werk. 

Zit met je vakbondskern en militanten samen om de klacht(en) te bekijken. Als er meerdere gelijkaardige klachten zijn, met dezelfde oorsprong (bv.: problemen met de managementstijl in de onderneming), kan je het volgende doen:

• Verwijs de collega in kwestie door naar de preventieadviseur psychosociale aspecten. Die persoon kan een collectieve psychosociale interventie organiseren.
  
• Als lid van het comité PB kan je het volgende doen:
  • Vraag je werkgever op het comité om preventiemaatregelen. Vergeet niet om de anonimiteit van de betrokken werknemer(s) te waarborgen!
  • Als je werkgever niet reageert kan je hen op grond van de wetgeving verplichten om een PSR-analyse uit te voeren, als een derde van de werknemersvertegenwoordigers in het comité PB erom vraagt (zie artikel I.3-4 en volgende in de Codex over het welzijn op het werk). Op basis van de resultaten van deze PSR-analyse zal de werkgever preventieve maatregelen moeten nemen.
  • Als de werkgever de PSR-analyse toch niet uitvoert of als de preventiemaatregelen onvoldoende zijn (en de werkgever weigert ze te verbeteren), kan je deinterventie van de Inspectie Toezicht op het welzijn op het werk vragen.

Als het om een geïsoleerde melding gaat (bv.: een professioneel conflict met de verantwoordelijke), dan verwijs je de collega met de klacht beter door naar de preventieadviseur psychosociale aspecten. Die zal de werknemer advies geven over de te volgen procedure om het probleem op te lossen. De vertrouwenspersoon van de onderneming kan ook de rol van adviseur spelen.

Bekijk meer info op 'Ongewenst (seksueel) gedrag op de werkvloer.'

Wanneer je van thuis uit werkt, word je geconfronteerd met heel wat specifieke psychosociale risico's. Denk maar aan het vagere onderscheid tussen je privé- en werktijd, het missen van contact met je collega's, ...

We geven je een aantal tips om je te wapenen tegen deze risico's:

• Werkomgeving: richt je werkplek zo kalm mogelijk in en zorg voor een duidelijk onderscheid tussen werk- en privétijd. 
• Werkinstrumenten: als telewerker ben je gedeeltelijk of zelfs volledig afhankelijk van technologische tools. Om sereen te kunnen werken, is goed functionerend materiaal een must. Heb je bepaalde tools niet meteen onder de knie? Vraag je werkgever dan om een opleiding. 
• Autonomie en werkdruk: als thuiswerker ben je vooral aangewezen op jezelf. Vind je dit niet evident? Vraag dan je leidinggevende om specifieke begeleiding. 
• Work-life balance: de arbeidstijden staan vermeld in je arbeidsreglement en wijzigen niet in een telewerksituatie (tenzij hierover een akkoord is binnen de onderneming). Vermijd dat je telewerkdagen steeds langer worden en de betaalde arbeidstijd zwaar overschreden wordt, zonder dat het zichtbaar of meetbaar wordt voor je directie. 
• Je takenpakket: telewerk gaat gepaard met andere werkomstandigheden en communicatiekanalen. De communicatie met je leidinggevende verloopt anders en kan leiden tot onbegrip en stress. Bespreek de arbeidsorganisatie en de opvolging van je taken regelmatig met je leidinggevende, zeker in de eerste telewerkmaanden. 
• Sociale contacten met de collega’s om eenzaamheid te vermijden: maak gebruik van virtuele kanalen, zoals de online meeting. Voer communicatierituelen in met je collega’s.

Militant? Kom meer te weten over stress en burnout op het werk en het personeelsbeleid.

Je werkgever is verplicht de nodige maatregelen nemen om je te beschermen tegen de psychosociale risico’s op het werk en de gevolgen ervan. Hoe kan hij dat doen?

Risicopreventie aan de hand van een risicoanalyse

Voor de risicopreventie moet je werkgever zich baseren op een analyse van psychosociale risico’s. Die analyse kan deel uitmaken van een algemene risicoanalyse of kan specifiek zijn.

Risicoanalyse

Een risicoanalyse kan algemeen of specifiek zijn.

Hoe komt een algemene risicoanalyse tot stand?

• Je kan als werknemer aangeven dat je vindt dat er risico's op de werkvloer zijn van psychosociale aard. Wanneer ten minste één derde van de werknemersvertegenwoordigers in het Comité daarom vraagt, moet je werkgever een risicoanalyse laten uitvoeren.
• Een risicoanalyse kan ook worden uitgevoerd op initiatief van een leidinggevende.

Voor een specifieke risicoanalyse geldt het volgende: 

• Kamp je zelf met gezondheidsproblemen als gevolg van psychosociale risico’s op het werk? Vraag dan je preventieadviseur om een risicoanalyse van jouw specifieke werksituatie.