Van internationale solidariteit worden we allemaal beter!

In juli trok een aantal Belgische vakbondsmensen naar de Filipijnen. Ze leerden er hoe de rechtse regering er vakbonden aan de ketting legt – en sociale vooruitgang blokkeert. “Uiteraard helpt zo’n reis je wel te relativeren, maar bovenal maakte het me ook behoedzaam. Niets is ooit definitief verworven. Rechten kunnen altijd worden teruggeschroefd. Vakbonden en andere sociale organisaties zijn en blijven cruciaal.”

Aan het woord is Jolinde Defieuw, vakbondssecretaris van ACV Puls. Samen met een tiental anderen reisde ze op 1 juli af naar de Filipijnen om daar 14 dagen te worden ondergedompeld in de sociale strijd van dat land. Een indrukwekkende ervaring, noemt ze het, die ze niet licht zal vergeten.

Samenwerking

“We bezochten vakbonden, maar ook andere projecten waar mensen samen proberen hun rechten op te bouwen. In de hoofdstad Manila sloot die strijd het meest aan bij ons vakbondswerk. We bezochten de Filipijnse vakbondskoepel KMU en de Alliance of Healthworkers (AHW), een vakbond voor zorgpersoneel waar ACV Puls al langer mee samenwerkt. Maar we spraken ook met activisten van armoede-organisaties, de vrouwenbeweging, jongerenorganisaties, … Het viel me op hoe de sociale strijd daar heel sterk samen gevoerd wordt. Samenwerking is de enige weg om iets te bereiken. Een voorbeeld? In de zorgsector streden werknemers, patiënten, families en buurtbewoners samen tegen de privatisering van een regionaal ziekenhuis. En met succes! Want de privatisering is tegengehouden.”

In meer landelijke regio’s in het noorden en zuiden van de Filipijnen bezocht de delegatie ook een boerengemeenschap, een vissersgemeenschap, een mijnbouwcoöperatie… “De context is anders, maar Je ziet daar eigenlijk dezelfde strijd. De landbouwers strijden tegen de grootgrondbezitters die alle macht naar zich toe trekken en de mijnbouwers tegen de multinationals die de grond en de werknemers uitbuiten.”

Repressie

Wat alle sociale organisaties verbindt is de tegenkanting door de overheid. “Het is in de Filipijnen echt heel moeilijk om aan vakbondswerk te doen. Er is een enorme repressie tegen vakbondsmilitanten. De verhalen die we hoorden waren echt confronterend. Het is letterlijk vaak levensgevaarlijk om je nek uit te steken voor je collega’s. Ik heb enorm veel respect voor de moed waarmee ze blijven opkomen voor wat hier elementaire werknemersrechten zijn. En tegelijk zie ik dan ook parallellen met België. Hier is vakbondswerk natuurlijk niet levensbedreigend. Maar je ziet ook hier steeds meer vijandigheid in de publieke opinie en in de politiek. Ook hier proberen politici de kracht van vakbonden te beknotten.”

Loon en werkdruk

De context waarbinnen Filipijnen werken is heel verschillend van de onze. Maar hun bekommernissen zijn heel gelijklopend. Ze willen degelijke lonen, veilige werkomstandigheden en een leefbare werkdruk. Dat thema leefde heel sterk bij de AHW, net zoals in onze eigen zorgsector. In de Filipijnen vertrekken erg veel werknemers naar het buitenland. Daar valt veel meer te verdienen. De overheid stimuleert die migratie omdat die ook voor de schatkist oplevert. Maar het zorgpersoneel en de patiënten zijn de dupe. Zij zien de zorg nog verder verschralen door gebrek aan personeel.”

Een ander thema is inkomen. “De huidige nationale campagne van de KMU, in samenwerking met de andere grote vakbonden en middenveldorganisaties, eist een verdubbeling van het minimumloon, omdat mensen die nodig hebben om het hoofd boven water te houden. Ze vertrekken vanuit de noden van de mensen en stellen daarom ambitieuze eisen waarrond ze de mensen organiseren en mobiliseren. Die strijd voeren vakbonden samen mat andere organisaties. En zo zetten ze effectief stappen vooruit.”

Geen copy-paste

“We kunnen best wat leren van de Filipijnse vakbonden,” weet Jolinde. “Als ik zag hoe ze daar bottom-up campagnes opbouwen om met heel veel partners samen stappen vooruit te zetten, dan word ik een beetje jaloers. Uiteraard kunnen we hun werkmodellen niet copy-paste naar hier overzetten. Maar de volgehouden solidariteit is toch iets waar we wat van kunnen opsteken. En anderzijds hebben zij ook veel aan onze solidariteit. Dankzij onze steun kunnen ze hun werking uitbouwen. Van internationale solidariteit worden we allemaal beter.”

Jan Deceunynck

Lees meer over de reis