Massale inzet van flexijobs in vervoer brengt veiligheid van reizigers in gevaar
De bussector maakt massaal gebruik van flexijobs. Dat heeft niet alleen grote gevolgen voor de werkzekerheid en sociale zekerheid, maar brengt ook de veiligheid van chauffeurs en passagiers in gevaar. ACV Openbare Diensten werkte daarom een aantal beleidsaanbevelingen uit om de massale inzet van flexijobs in de sector te regelen.
De inzet van flexijobs in ons land is de afgelopen jaren exponentieel gegroeid. Wat begon als een instrument om piekbelasting in de horeca op te vangen groeide uit tot een structureel tewerkstellingsmodel in uiteenlopende sectoren. Ook de sector van het collectief vervoer - zoals school- en personeelsvervoer en diensten in opdracht van De Lijn — maakt systematisch gebruik van flexijobbers om de dienstverlening operationeel te houden. Door de grote concurrentiedruk binnen vervoer worden flexijobs structureel ingezet om personeelskosten te drukken. Steeds vaker vervangen ze vaste contracten, waardoor werkzekerheid verdwijnt.
Carlo Maesen, secretaris vervoer bij ACV Openbare Diensten: “De sector telt 264 actieve bedrijven, die samen 3.371 flexijobbers tewerkstellen. Bij een gemiddelde van 20 uur per week per flexijobber komt dit overeen met maar liefst 1.774 voltijdse arbeidsplaatsen.”
Het inschakelen van flexijobs op grote schaal heeft ook grote gevolgen voor de chauffeurs zelf.
Carlo Maesen: “Chauffeurs die kiezen voor een flexijob hebben weliswaar een hoger netto-inkomen op korte termijn, maar ze worden hierdoor erg kwetsbaar. Als hun hoofdjob wegvalt, valt ook het flexi-inkomen volledig weg. Flexijobs zijn bovendien niet te combineren met werkloosheid of arbeidsongeschiktheid.”
Voor de sociale zekerheid is het systeem al helemaal negatief. In 2024 bijvoorbeeld verdienden flexijobbers allemaal samen 710 miljoen euro, maar door het ontbreken van werknemersbijdragen liep de sociale zekerheid liefst 93 miljoen euro mis.
VEILIGHEID
Maar naast de sociale en financiële impact maakt ACV Openbare Diensten zich vooral hele grote zorgen over de veiligheid van chauffeurs en passagiers. Europese regels leggen strikte normen op voor rij- en rusttijden van chauffeurs. Maar in de praktijk is er geen sluitende controle op de totale arbeidstijd van flexijobbers die bij meerdere werkgevers actief zijn. Dat betekent dat chauffeurs kunnen bijklussen na een voltijdse werkdag zonder voldoende recuperatie.
Carlo Maesen: “Vaak zitten chauffeurs na een hele dag rijden in hun reguliere dagtaak, nog eens achter het stuur voor nog een nachtelijke busreis. Dat is ronduit gevaarlijk omdat de vermoeidheid de kans op ongevallen erg vergroot. Dat hierop nauwelijks controle is, is onaanvaardbaar en onverenigbaar met het streven naar veilig collectief vervoer. Passagiers, personeel en medeweggebruikers verdienen beter.”
ACV Openbare Diensten werkte daarom een aantal beleidsaanbevelingen uit om de inzet van flexijobs in de sector beter te regelen en de veiligheid van passagiers en chauffeurs te garanderen. Naast algemene maatregelen zoals het behoud van het plafond van 12 000 euro per jaar in plaats van het voorgestelde 18 000 euro, zijn ook de beperking van flexijobs tot uitzonderlijke situaties of seizoenspieken en een verplichte rapportage een eerste stap. Maar ACV Openbare Diensten vraagt ook dat er dringend een centraal register of meldingstool wordt opgericht voor cumulatieve arbeidstijd om te voorkomen dat vermoeide chauffeurs na hun dagtaak zich opnieuw achter het stuur zetten voor passagiersvervoer.
Carlo Maesen: “We vragen ook een monitoringsysteem om misbruik, wantoestanden en druk aan te pakken. Wat voordelig lijkt voor bedrijven — flexibiliteit en lagere personeelskosten — heeft op lange termijn een verwoestende impact. Het flexi-jobmodel ondermijnt sociale rechten, destabiliseert het financieringsmodel van onze sociale zekerheid en compromitteert de veiligheid op de weg. Alleen zo garanderen we veilige ritten, sociale bescherming en een eerlijke toekomst voor iedereen die instapt.”
Naar een sociaal rechtvaardige en duurzame arbeidsorganisatie in de bussector.