Bescherm de kwaliteit of je bent de leerkracht kwijt

De kwaliteit van het onderwijs en hoe die weer op te krikken. Het laatste woord is er nog niet over gezegd.  

Jawel: het uitgangspunt is simpel. De onderwijskwaliteit moet omhoog. Vriend en vijand zijn het daarover eens. 

Maar waar liggen de oorzaken en hoe lossen we de problemen op? Een eenvoudig antwoord is er niet. Er zijn veel factoren in het spel: de hoge werkdruk waarbij de kerntaken al eens minder aandacht krijgen, werkvormen die niet altijd ‘werken’, beleidsmaatregelen, een complexe samenleving en de weerspiegeling daarvan in de (klas)lokalen, toegenomen zorgnoden van cursisten, leerlingen en studenten ... Er wordt alle kanten uit gewezen en nooit zal er één enkele reden en één enkele oplossing zijn. Wel duidelijk is dat er nog veel werk op tafel ligt, zowel voor het beleid als het onderwijs en de vakorganisaties. Daarvan zijn we ons bewust en daar timmeren we aan, dag in dag uit. “Samen sterk voor kwaliteitsvol onderwijs” kan en zal nooit een loze slogan zijn. 

In dat werk van lange adem is het cruciaal om het hoofd en de moraal hoog te houden. Onderzoek zoals dat van Vanessa Wellens en Ann Jonckheere steekt veel betrokkenen al een stevig hart onder de riem. Zij bestudeerden in verscheidene scholen het effect van academisch optimisme. Je leest er alles over in dit artikel uit Brandpunt. Kort gezegd steunt academisch optimisme op drie pijlers: de lat hoog leggen, geloof (van het schoolteam) in eigen kunnen en vertrouwen in leerlingen en ouders.  

Qua harten onder de riem denken we ook met plezier terug aan de woorden van Tim Surma van Expertisecentrum Onderwijs en Leren aan de Thomas Moore Hogeschool. Op het COC-congres van 2023 sprak die met memorabele bevlogenheid over de niet te onderschatten rol van de leerkracht voor zowat alles wat er op school gebeurt, maar dus ook en vooral voor de kwaliteit van het onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat de persoon vooraan in de klas wellicht zelfs de meest beïnvloedende factor is op de kwaliteit van het onderwijs. En hoe kwetsbaarder het milieu waaruit een kind komt, hoe belangrijker de rol van de leerkracht. De aanwezigen toen hoorden het graag. En we blijven het even graag herhalen: zet in op de leerkracht, en je zet in op het hele onderwijsveld. 

Bescherm de kwaliteit of je bent de leerkracht kwijt ... het geldt dus evenzeer omgekeerd.