Weer een kans verloren om te kiezen voor rechtvaardigheid

Weer een kans verloren om te kiezen voor rechtvaardigheid 

Auteur: Ann Vermorgen en Marie-Hélène Ska

December 2025

Na maanden van sociaal protest en duidelijke signalen vanuit de samenleving, presenteert de regering opnieuw een begroting die fundamentele keuzes uit de weg gaat. In plaats van te luisteren naar de terechte verzuchtingen van werknemers, kiest men ervoor om bestaande ongelijkheden te bestendigen en zelfs te verdiepen. Deze meerjarenbegroting is een optelsom van gemiste kansen, waarbij de rekening opnieuw bij de werknemers wordt gelegd.

De regering blijft vasthouden aan het oude verhaal: de uitgaven zouden ontsporen, vooral in de sociale zekerheid, en dus moet daar gesnoeid worden. Maar de feiten spreken dit tegen. Uit onderzoek van de Nationale Bank blijkt dat de sociale uitgaven in België zelfs lager liggen dan het gemiddelde van onze buurlanden. De echte uitgavenkampioenen zijn de subsidies aan bedrijven en de complexe staatsstructuur.

Toch kiest de regering om bedrijfssubsidies met fluwelen handschoenen te behandelen. De enige echte maatregel, het lichtjes afremmen van de fiscale uitgaven via de niet-doorgestorte bedrijfsvoorheffing, is een aanfluiting van de vaststelling dat de fiscale uitgaven op dat gebied totaal ontsporen. En het negeert volledig de stapel van rapporten van Rekenhof, Planbureau en Nationale Bank die in de ene na de andere evaluatie opmerken dat bepaalde subsidies zonder resultaat en zonder meerwaarde voor de economie blijken te zijn. Een vaststelling die ook opduikt in de aanbevelingen van de Europese Commissie en de OESO. Zou dat misschien geen begrotingsdebat waard zijn?

In de plaats daarvan krijgen werknemers en sociaal verzekerden twee keer een indexsprong op hun boterham. Een win voor bedrijven en voor de overheid, die wordt betaald uit de zak van de werknemer. Zo bewijst de regering zelf het ongelijk van haar verhaal dat de loonnorm de compensatie is van de index. Blijkbaar geldt dat alleen in één richting. Intussen mogen gezinnen en uitkeringsgerechtigden inleveren, bovengemiddeld net de gezinshoofden die vaak al budgettair het krapste zitten. Eigenlijk weet deze regering nog niet eens welke groepen ze meer minder gaat treffen. Zou ze dat misschien niet eerst in kaart brengen? Of gaat het dezelfde kant op als het armoederapport voor de pensioenmaatregelen? Dat was ook beloofd, maar dusver nooit uitgewerkt. Het zegt veel over het belang dat er aan de zwaksten wordt gehecht door deze regering.

Tegen de tijd dat de werknemers een verlaging van hun inkomensbelasting zullen zien, zullen ze alvast voldoende hebben mogen bijleggen via de btw-verhoging, de indexsprong en de extra kosten in de gezondheidszorg. Als ze deze natuurlijk nog zien, want in 2030 moet natuurlijk eerst het gemaakt gat verder worden gedicht.

De regering negeert de structurele problemen en schuift de factuur door naar wie het al moeilijk heeft. De roep om rechtvaardige alternatieven – zoals het sluiten van fiscale achterpoorten en het eerlijk belasten van alle inkomens – blijft onbeantwoord. Deze begroting had een kans kunnen zijn om te kiezen voor solidariteit, rechtvaardigheid en toekomstgerichte investeringen. In plaats daarvan is het een begroting van gemiste kansen, die de sociale ongelijkheid vergroot en het vertrouwen in het beleid verder ondermijnt.