Geef studenten die willen werken volwaardige arbeidscontracten

Geef studenten die willen werken volwaardige arbeidscontracten

Auteur: Joke Vrijs

Maart 2025

Steeds meer scholieren en studenten zijn steeds meer aan het werk, ook tijdens het (school)jaar. Wat begon als een systeem dat in de zomer de vakantie van werknemers diende op te vangen – op een moment dat studenten zelf niet in de les moeten zitten – is intussen een voortdurende bron van goedkope en flexibele arbeid geworden. Ten koste van de student, de werknemers en de samenleving.

Het parlement heeft net de uitbreiding van het contingent studentenuren goedgekeurd naar 650 uur. Het is jammer dat zelfs de evaluatie die voorzien was na de – zogenaamd tijdelijke – verhoging naar 600 uur niet kon afgewacht worden.

De discussie rond studentenarbeid is nochtans wel een grondige reflectie waard. Het gaat hier niet om de vraag of studenten het recht moeten krijgen om te werken, zoals door sommige wordt gesteld. Dat staat hen uiteraard vrij. De vraag is of ze dat moeten doen in een speciaal fiscaal en sociaal statuut waarbij ze zich in concurrentie plaatsen met reguliere werknemers, ten koste van hun eigen loopbaanrechten en hun studieloopbaan.

Voor wie dat laatste in twijfel trekt, in onderzoek van Randstad wordt aangegeven dat bijna de helft van de jobstudenten aangaf dat werkgevers hen probeerden te overtuigen om tijdens de lesuren te werken. Door af te stappen van de logica van de schoolvakanties, is de studieloopbaan eigenlijk van geen tel meer in de afweging.

Loopbaanjaren

Studenten presteren met een maximum van 650 uur – vier maanden blok en examens terzijde gelaten – een quasi halftijdse job. En toch bouwt hij of zij daarmee geen enkel recht op. Er wordt vaak geschermd met studenten die moeten werken om hun studies te betalen. Maar wat als ze ziek worden? Of hun baan verliezen? Ze hebben geen enkele inkomensbescherming. Al dat werk telt ook niet voor het latere pensioen. Tijdens een volledig studietraject lopen jobstudenten zo tot twee loopbaanjaren mis in de opbouw van sociale rechten. Loopbaanjaren die deze regering nog belangrijker maakt als later toegangsticket tot pensioen of eindeloopbaanregelingen. Door het studentencontract lopen ze bovendien rechten en premies als vakantiegeld en werkbonus mis. Terwijl studenten wel meedraaien als vaste medewerkers, dikwijls met stijgende verantwoordelijkheden. Volwaardige werknemers, maar niet op het vlak van rechten en bescherming dus.

De vraag is of de maatregel niet alleen studeren, maar ook regulier instappen in de arbeidsmarkt niet ontmoedigd. De verhoogde fiscale vrijstelling zorgt ervoor dat het bijna interessanter wordt om bij de start van de loopbaan zich in het hoger onderwijs in te schijven om ‘voordelig’ bij te verdienen. Zo blijven de studenten ook fiscaal ten laste en blijven ze kindergeld ontvangen. Dat valt allemaal weg als ze ‘gewoon’ gaan werken.

Gat in de begroting

Dat hoeft allemaal niet. Geeft studenten die willen werken, gewoon volwaardige arbeidscontracten. Dat is voor henzelf voordeliger: ze houden er netto meer aan over, door de werkbonus en het vakantiegeld waar ze dan recht op hebben. En het lost ook een deel van het gat in de begroting op door de bijkomende bijdragen.

En bedrijven zullen nog steeds studenten kunnen vragen te komen werken, en ze zullen nog steeds flexibeler inzetbaar zijn dan de meeste werknemers. Maar die flexibiliteit komt dan niet meer met een korting die oploopt tot 500 miljoen euro per jaar, ten koste van de samenleving. Het volgende wetvoorstel schrijft zichzelf als het ware.