Kinderbijslag is onmisbaar instrument

Kinderbijslag is onmisbaar instrument 

Auteur: Anne Léonard

November 2025

In de huidige periode van een diepe politieke en budgettaire crisis in Brussel staat de kostprijs van het Brussels kinderbijslagstelsel centraal in de discussies. Die regeling omvat immers een budget van meer dan een miljard euro, genoeg om de aandacht te trekken in de moeilijke budgettaire context. Maar kinderbijslag is een onmisbaar instrument om elk kind in fatsoenlijke omstandigheden te laten opgroeien. 

Het Brussels kinderbijslagstelsel is gebaseerd op twee fundamentele principes: een universeel bedrag, gekoppeld aan sociale toeslagen die berekend worden op basis van het gezinsinkomen. Dit principe maakt het mogelijk om het universele aspect van de kinderbijslag te behouden én tegelijkertijd tegemoet te komen aan de aanzienlijke sociale behoeften van het Gewest.

De regeling staat nu ter discussie. Maar, het is belangrijk om te onthouden dat dit budget door de federale overheid wordt overgedragen door middel van een subsidie. Die wordt berekend op basis van een formule die rekening houdt met kinderen tot 18 jaar, ongeacht de sociale situatie van het gezin. In Brussel vertegenwoordigt het aantal begunstigden ouder dan 18 jaar ongeveer twintig procent van het totaal én is de behoefte aan bescherming tegen armoede groot.

Het risico dat dit budget wordt overschreden, wordt echter niet veroorzaakt door mechanismen of schaalgroottes die duurder of genereuzer bleken te zijn dan verwacht. De overschrijding is vooral te wijten aan indexeringen die sneller volgden van verwacht, net als aan onvoorspelbare volume-effecten die verband houden met de demografische en geopolitieke context die het Brussels socialebeschermingssysteem vaak meer beïnvloeden dan die van andere gewesten. De federale toewijzing dekt immers een zeer groot deel van de kosten van het systeem. Voor 2026 bedraagt het tekort, ten opzichte van de inkomsten, 2,26%. Onbeduidend dus, in vergelijking met de omvang van het gewestelijke tekort.

Kinderbijslag is de enige directe financiële steun waarop gezinnen kunnen rekenen om de kosten van de opvoeding van een kind te dekken én ze dragen rechtstreeks bij aan de strijd tegen kinderarmoede. Maar kinderbijslag is onvoldoende om in veel essentiële behoeften te voorzien. Volgens de meest recente statistieken heeft bijna een kwart van de kinderen in Brussel te maken met materiële deprivatie. En dit ondanks het feit dat een evaluatie van het Planbureau aantoonde dat het in het Brusselse Gewest gehanteerde model effectiever was dan de modellen die in andere gewesten werden toegepast in de strijd tegen kinderarmoede.

Het universele karakter van de kinderbijslag is van fundamenteel belang om te behouden. Dit systeem werd in het leven geroepen om solidariteit met alle gezinnen te waarborgen, gezien de aanzienlijke financiële last die met kinderen gepaard gaat. De huidige structuur, bestaande uit een basisbedrag voor iedereen en toeslagen voor bepaalde kinderen, heeft het mogelijk gemaakt een evenwicht te bereiken tussen de ondersteuning van alle gezinnen én een verhoogde ondersteuning van de meest behoeftige gezinnen. Net dat aspect versterkt de legitimiteit van een systeem dat wij essentieel achten om te behouden. Kinderbijslag kan daarom niet worden beschouwd als een variabele voor budgettaire aanpassing, maar eerder als een onmisbaar instrument om elk kind in fatsoenlijke omstandigheden te laten opgroeien.