Er is altijd een alternatief

Er is altijd een alternatief

Auteur: Ann Vermorgen en Marie-Hélène Ska

Oktober 2025

Al van bij de start gaven we als ACV aan dat de evenwichten in het regeerakkoord niet goed zaten. Een begrotingstraject dat met veel haken en ogen in elkaar stak, maar wel concreet werd op twee zaken: wie ging meer krijgen en wie mocht betalen. Het zijn de huidige en toekomstige werknemers die het merendeel van de kosten mochten dragen, via de afbouw van hun rechten in onder meer arbeidsmarkt, werkloosheid en pensioenen, en dan nog eens via de afbouw van publieke dienstverlening. Bedrijven en de zogenaamde sterkste schouders moesten niet tillen. Integendeel, ze kregen een schouderklopje en een ongedekte cheque. Onrechtvaardig en disproportioneel, zeiden meer dan 100.000 manifestanten op 14 oktober.

De rekening klopt nog niet, gelet op de fantasierijke terugverdieneffecten. Intussen kunnen we ze noemen wat ze zijn, namelijk ‘terugbetaaleffecten’. Want opnieuw dreigen werknemers de rekening te betalen van een beleid dat voor hen geen enkel perspectief geeft. Suggesties als een indexsprong, besparingen in de gezondheidzorg, verder sanctioneren van langdurig zieken en de BTW verhogen verhullen zelfs geen moeite meer om een voorstel van eerlijke verdeling op te maken.

Nochtans is heel duidelijk waar deze regering het gat slaagt, en dat is in de dalende inkomsten. En dan hebben we het alleen nog maar over de globale evaluatie van het monitoringscomité en niet eens over de systematische ondergraving van de inkomsten van de sociale zekerheid doorheen de voorbije jaren.

Lekken dichten

Nochtans zijn er heel wat mogelijkheden om vanuit een nuchtere aanpak het saldo te verbeteren. Dat gaat van technische ingrepen zoals het aanpakken van de niet-geinde BTW-inkomsten en het invoeren van algemene antimisbruikbepalingen die alleen al toelaten om de wettelijk verplichte belastingen feitelijk te innen. Om dan vervolgens verder te gaan met een evenzeer nuchtere aanpak door werk te maken van een analyse van de meerwaarde van de verschillende bedrijfssubsidies en die af te rekenen op doelmatigheid en tewerkstelling. Ondanks alle geloof dat wordt beleden in de aanpak van spending reviews blijken deze toch altijd onmogelijk dusver. Nochtans laten alleen al de huidige evaluaties van het Planbureau, de Nationale Bank en het Rekenhof toe om miljarden te besparen, te beginnen bij de doelgroepkorting voor eerste aanwerving. Voeg daaraan de internationale aanbeveling toe om fossiele brandstoffen niet langer te subsidiëren, zoals bij bijvoorbeeld professionele diesel.

Wanneer vervolgens ook de verschillende lekken in de sociale zekerheid worden gedicht door het gebruik van managementvennootschappen te ontmoedigen bij

schijnzelfstandigen en reguliere sociale bijdragen te laten betalen bij zowel studenten als flexi-jobs zal de budgettaire situatie er al anders uitzien.

In plaats van een pakjestaks kan ook beter meteen een volwaardige digitaks worden opgezet die net tewerkstelling en economische ontwikkeling hier versterkt én meteen zorgt voor voldoende inkomsten. Om niet langer terug te vallen op de onrechtvaardige maatregelen in pensioenen en andere sociale zekerheidsstelsels. Er is altijd een alternatief.