Belangrijke stap tegen biologische gevaren op de werkvloer

Belangrijke stap tegen biologische gevaren op de werkvloer

Auteur: Kris Van Eyck

Oktober 2025

Als de Covid19-pandemie iets heeft aangetoond, is het hoe belangrijk het is om werknemers voldoende te beschermen tegen biologische gevaren op de werkvloer. Tijdens de 113de Internationale Arbeidsconferentie van juni 2025 hebben de afgevaardigden de Conventie nr. 192 en Aanbeveling nr. 209 inzake biologische gevaren aangenomen. Dit zijn de allereerste internationale arbeidsnormen die het volledige spectrum van biologische risico’s in de werkomgeving aanpakken.

Deze mijlpaal betekent een belangrijke stap vooruit in het waarborgen van veilige en gezonde werkomgevingen voor iedereen, in het bijzonder voor wie het meest wordt blootgesteld aan biologische agentia, stoffen of producten, zoals bacteriën, virussen en schimmels. Een grote groep werknemers werd besmet op de arbeidsplaats, op hun verblijfplaats of tijdens verplaatsingen. Teveel werknemers overleden als gevolg van zo’n besmetting of dragen er tot op vandaag de gevolgen van. Maar ook in normale tijden worden werknemers blootgesteld aan deze micro-organismen: in de zorg, labo’s, afvalverwerking, voedingsindustrie, enz. Conventie nr. 192 gaat nog een stap verder en wil werknemers ook beschermen tegen longziekten, irritaties, allergieën en brandwonden door contact met allerlei planten en tegen de ernstige gevolgen van beten en andere contacten met dieren en insecten.

De nieuwe instrumenten leggen duidelijke verplichtingen op aan overheden en werkgevers om biologische gevaren te voorkomen, uit te schakelen of — indien uitschakeling niet mogelijk is — te beheersen. Ze garanderen ook dat werknemers en hun vertegenwoordigers het recht hebben om op een zinvolle manier deel te nemen aan processen rond veiligheid en gezondheid op het werk, en ze waarborgen het recht om gevaarlijk werk te weigeren en om inbreuken te melden zonder angst voor represailles. De normen pleiten voor universele toegang tot arbeidsgeneeskundige diensten, inkomensbescherming tijdens ziekte-uitbraken, en zijn de eerste instrumenten op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk die rekening houden met klimaat- en omgevingsfactoren die blootstelling verergeren. Belangrijk is dat ze zowel het fysieke als mentale welzijn van werknemers benadrukken.

Nationale wetgeving

De Conventie en Aanbeveling over biologische gevaren zijn de eerste teksten die aangenomen werden nadat veiligheid en gezondheid op het werk door de IAO-lidstaten werd erkend als fundamenteel beginsel en recht op het werk. De nieuwe Fundamentele Verdragen zijn Verdrag nr. 155 betreffende veiligheid en gezondheid op het werk, en Verdrag nr. 187 inzake het promotioneel kader voor de veiligheid en gezondheid op het werk. Deze status van fundamenteel beginsel en recht moet België aansporen om nieuwe Conventies en Aanbevelingen in het kader van veiligheid en gezondheid op het werk zo snel als mogelijk te ratificeren en om te zetten in nationale wetgeving. De stap om dit te realiseren is niet groot. We hebben reeds een Europese Richtlijn over de bescherming van werknemers tegen biologische agentia die via de Codex Welzijn op het werk werd omgezet in Belgische wetgeving. Het volstaat de bestaande regels aan te vullen met een aantal extra elementen uit de Conventie en Aanbeveling die nog niet gedekt worden door de Europese Richtlijn en de Codex Welzijn op het werk. We roepen de federale regering op om de procedure voor de ratificatie van de Conventie en Aanbeveling onmiddellijk op te starten.