Wetgevende initiatieven dringen zich op: 16,2% van alle aangiftes van arbeidsongevallen in privésector geweigerd

Auteur: Anne Léonard
Januari 2025
Fedris, het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s, publiceerde de arbeidsongevallenstatistieken voor het jaar 2023. Een bijzonder aandachtspunt in deze statistieken is het aantal geweigerde arbeidsongevallen: de ongevallen waarvan de arbeidsongevallenverzekeraar op basis van de aangifte oordeelt dat ze niet onder de toepassing van de arbeidsongevallenwet vallen en waarvoor ze dus geen vergoeding uitkeren.
Van de 194.959 aangegeven arbeidsongevallen in 2023 werden 27.524 ongevallen geweigerd. Dit is een stijging van 2% ten opzichte van 2022. Er is echter een groot verschil tussen de arbeidsongevallen in de publieke sector, waar 7,3% van de arbeidsongevallen geweigerd werd, en de privésector waar dit percentage jaar na jaar stijgt, nu maar liefst tot 16,2%. In 2023 werden in de privésector meer dan 24.000 van alle aangegeven arbeidsongevallen geweigerd. Dit percentage aan weigeringen is trouwens een gemiddelde voor alle verzekeringsondernemingen. Sommige verzekeraars hebben weigeringspercentages die systematisch een stuk hoger liggen dan dit gemiddelde.
Zoals gezegd stijgt dit weigeringspercentage in de privésector jaar na jaar, van 2,2% van de ongevallen in 1985 naar 16,2% in 2023. Verzekeraars worden duidelijk ‘efficiënter’ in het detecteren van ‘onterecht’ aangegeven arbeidsongevallen. Ze slagen er in ieder geval in om elke kleine tekortkoming of onduidelijke informatie in de aanvraag aan te grijpen om de aanvraag te weigeren. Dat ze hierin wel eens te enthousiast tewerk gaan, blijkt uit de steekproefsgewijze controles door Fedris. Meer dan 1 op 6 van deze weigeringen zijn onterecht. Voor de ernstige ongevallen gaat het zelfs om bijna 20% van de onderzochte geweigerde ongevallen. Dit zijn ontnuchterende cijfers. Ze betekenen dat er jaarlijks duizenden slachtoffers van een arbeidsongeval in de kou blijven staan. Ze betekenen ook dat de slachtoffers, maar ook hun werkgevers en de overheid/sociale zekerheid de factuur betalen, terwijl de verzekeraars de verzekeringspremies opstrijken.
Maar er is meer aan de hand. Dat een aantal aanvragen volgens de controle van Fedris terecht geweigerd werden, betekent nog niet dat het niet om een arbeidsongeval zou gaan. Als belangrijkste weigeringsgronden verwijzen de verzekeraars naar het gebrek aan bewijs voor de feiten of voor het letsel, het gebrek aan getuigen en gebrek aan medewerking van het slachtoffer na contactname door de verzekeraar. Deze problemen kunnen vaak teruggebracht worden tot een onvolledige aangifte of een aangifte van slechte kwaliteit door de werkgever. De slachtoffers van het ongeval worden ook niet geïnformeerd over de inhoud van de aangifte en zijn onvoldoende op de hoogte van de procedures.
Recent werd beslist dat Fedris in de toekomst alle geweigerde ernstige arbeidsongevallen zal onderzoeken, een goede zaak. Maar dit is geen oplossing voor de andere weigeringen en voor de transparantie rond en de kwaliteit van de ongevalsaangifte. Willen we voorkomen dat slachtoffers van arbeidsongevallen in de kou blijven staan en dat de kost dus terecht komt bij werknemers, werkgevers en de sociale zekerheid, dan is de steun voor een nieuw wetgevend initiatief nodig. Het slachtoffer of de rechthebbende moet onmiddellijk een kopie van de aangifte ontvangen zodanig dat ze kunnen corrigeren en de nodige bijstand vragen. Alle geweigerde ongevallen, niet enkel de ernstige, moeten onderzocht worden door Fedris. De hieraan verbonden kost moet bij de arbeidsongevallenverzekeraar liggen.
Contact: Kris van Eyck, Hoofd Dienst Onderneming ACV, 0494/43.87.07