Bescherming van de privacy

Als werknemer is je privacy beschermd. De wet voorziet in regelingen rond:

• medische informatie
• camerabewaking op de werkplek
• diefstalpreventie in de onderneming
• preventie rond drugs- en alcoholgebruik
• controle online communicatie

Medische informatie

De wet legt vast welke medische informatie je werkgever mag kennen. Behalve wanneer de onderzoeken verband houden met de huidige geschiktheid van de werknemer en specifieke kenmerken van de job, zijn volgende onderzoeken niet toegestaan:

• biologische tests, medische onderzoeken of mondelinge informatiegaring met het oog op het verkrijgen van medische informatie over de gezondheidstoestand of stamboominformatie van een werknemer of kandidaat-werknemer
• voorspellende genetische testen
• aidstest

Zijn medische onderzoeken toegestaan, dan voorziet de wet in waarborgen:

• De (kandidaat-)werknemer moet minstens 10 dagen op voorhand worden verwittigd van het onderzoek en de redenen hiervoor.
• Het onderzoek moet worden uitgevoerd door de preventieadviseur arbeidsgeneesheer.
• De beslissingen tot arbeidsongeschiktheid moeten conform de wetgeving over welzijn genomen worden.
• Het inwinnen en behandelen van de gegevens gebeuren conform de privacywetgeving.
• De werkgever moet de (kandidaat-)werknemer de mogelijke impact van de aangeboden baan of de uitgeoefende functie op bestaande medische aandoeningen meedelen.

Camerabewaking op de werkplek

Mag de werkgever zijn werknemers filmen? Cao nr. 68 van de NAR omkadert de camerabewaking op de werkplek. Ze beschermt de privacy en de waardigheid van de werknemer wanneer er camerabewaking is op de werkplek.

Het cameratoezicht is onder enkele voorwaarden onderworpen:

• Dit soort toezicht moet de uitzondering blijven en is slechts mogelijk in welbepaalde gevallen.
• De werkgever moet vooraf overleg plegen over de camerabewaking en het systeem regelmatig evalueren.
• De verzamelde gegevens moeten te goeder trouw worden behandeld en mogen niet worden gebruikt voor andere doeleinden dan die waarvoor de camerabewaking werd geïnstalleerd.

Uitgangscontrole en diefstalpreventie in de onderneming

Om diefstallen in de onderneming te voorkomen of vast te stellen mag de werkgever uitgangscontroles verrichten. Hij moet echter opteren voor controlemaatregelen die de persoonlijke levenssfeer van zijn werknemers zo weinig mogelijk schaden.

Welke vormen van controle zijn toegelaten?

• Steekproefcontroles: mogen enkel worden uitgevoerd door bewakingsagenten om diefstal te voorkomen.
• Individuele controle: fouillering kan onder bestaande omstandigheden. Een werknemer kan enkel individueel en uitsluitend door bewakingsagenten worden gecontroleerd. Er moeten redelijke gronden zijn om te denken dat hij goederen heeft ontvreemd. Redelijke gronden vindt men in de gedragingen van de betrokkene, materiële aanwijzingen of van omstandigheden.
• Systematische controle: is enkel toegelaten met elektronische en/of technische detectiesystemen.

De controlevoorschriften en de eventuele sancties moeten worden vermeld in het arbeidsreglement.

Preventie van drugs- en alcoholgebruik

Mag de werkgever een alcohol- of drugtest afnemen? Conform cao nr. 100 mogen alcohol- en drugstesten enkel worden afgenomen als de onderneming de regels en procedures hierbij vooraf heeft vastgelegd.

Het arbeidsreglement moet de aard van de testen, de betrokken werknemers, de procedures, de personen die de testen mogen afnemen, het ogenblik waarop een test mag worden afgenomen en de mogelijke gevolgen uitvoerig beschrijven. Het arbeidsreglement kan enkel worden gewijzigd met toestemming van de ondernemingsraad waarbij unanimiteit is vereist.

De testen kunnen enkel na toestemming van de werknemer worden afgenomen. Ze mogen uitsluitend worden gebruikt met het oog op preventie, met name om na te gaan of een werknemer al dan niet geschikt is om zijn werk uit te voeren. De resultaten van de testen zijn geen bewijsmateriaal dat kan worden gebruikt in een ander kader, bijvoorbeeld om een ontslag of een sanctie te rechtvaardigen. Ze mogen enkel worden afgenomen door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.

Controle van online communicatie

De werkgever mag je e-mails alleen onderscheppen om een legitieme reden, of:

• bescherming van de belangen van de onderneming
• beveiliging van het netwerk
• voorkoming van ongeoorloofde, lasterlijke of zedenschennende feiten
• naleving van de in de onderneming geldende gewoontes inzake het gebruik van onlinetechnologie

Er moet een strikte procedure worden nageleefd. Deze is vooraf en in overleg met de werknemers vastgelegd. Alle werknemers moeten ingelicht zijn. Wordt de procedure niet nageleefd, dan kan de werkgever de gegevens die hij verzamelde niet gebruiken. Hij zal bijvoorbeeld geen ontslag wegens dringende reden kunnen eisen op basis van de verkregen gegevens.