Overuren of overwerken

PC 202.01 - Middelgrote levensmiddelenbedrijven

De normale wekelijkse arbeidsduur voor voltijdse prestaties is 36,5 uur. In een aantal ondernemingen wordt nog 37 of zelfs 38 uur per week gewerkt. Maar dan moeten compensatiedagen worden toegestaan. 

• In de firma’s waar men nog 38 uur in de week werkt, heeft de voltijdse werknemer recht op 9 compensatiedagen op jaarbasis.
• Werk je wekelijks 37,5 uur, dan zijn dat er 6. En wanneer je wekelijks 37 uur werkt, heb je nog 3 compensatiedagen.

Contracten voor deeltijdwerk mogen niet lager zijn dan 15 uur per week. De enige afwijking hierop, is een contract van 4, 8 of 12 uur. Ook de overeenkomst voor studentenwerk vormt een uitzondering.

De dagelijkse arbeidsduur mag niet lager liggen dan 3 uur en niet hoger zijn dan 9 uur.

Een werkweek bevat maximaal 6 dagen

In dit deel van de kleinhandel kunnen werknemers nog gedurende 6 dagen per week worden tewerkgesteld. Als je 6 op 7 dient te werken, moeten er wel twee halve werkdagen rust worden toegekend.

Voorbeeld

• Katrien werkt van maandag tot en met zaterdag. Ze krijgt maandag en woensdagnamiddag vrijaf.

Overuren

Alleen in uitzonderlijke omstandigheden en als er echt geen andere oplossing kan worden gevonden, is overwerk goed te praten. Elk uur boven 9 uur per dag of boven 38 uur per week moet als overuur worden vergoed. Voor ieder overuur betaalt de werkgever bij het eerstkomend maandloon 50% van het uurloon. Voor overwerk op zon- en feestdagen moet 100% toeslag worden betaald.

De gepresteerde overuren moeten binnen de 3 maanden door betaalde inhaalrust worden gecompenseerd.

Voorbeelden

• Ik werk normaal 36,5 uur per week. Deze week presteer ik er 38. Toch moet geen overloon worden betaald. Overloon moet maar worden betaald vanaf het 39ste uur. Voor dat anderhalf uur moet ik betaalde inhaalrust krijgen.
• Ik werk normaal 38 uur per week en heb 9 compensatiedagen. Vanaf het 39ste uur moet overloon worden betaald.

Toeslag late uren

In ondernemingen met meer dan 30 personeelsleden is een loontoeslag voorzien van 25% voor de uren die je presteert na 19 uur. Voor de berekening van de personeelssterkte wordt een deeltijdse werknemer voor 50 of 100% geteld naargelang zijn arbeidsduur lager of hoger dan halftijds ligt. 

Zondagwerk

Het behoud van de zondagrust is één van de blijvende actiepunten van LBC-NVK. De wetgeving laat immers nu al te veel uitzonderingen toe. 

• Winkels kunnen op alle zondagen tussen 8 en 12 uur personeel tewerkstellen wanneer het arbeidsreglement dit toelaat. 
• In toeristische centra kunnen winkels tot 40 zondagen personeel tewerkstellen. Een regeling die ook geldt voor meubelwinkels en tuincentra.
• Jaarlijks kunnen alle winkels tijdens 3 zondagen gedurende de ganse dag personeel inzetten. De werkgever moet wel toelating vragen aan het gemeentebestuur en de sociale inspectie en, waar die er is, de vakbondsafvaardiging informeren.
• Naast de 3 zondagen die hierboven zijn beschreven, kunnen de winkeliers nog eens gedurende 3 bijkomende zondagen personeel gedurende de ganse dag tewerk stellen. Maar voor deze 3 zondagen (dus de vierde, vijfde en zesde dag dat de winkel de ganse dag open is) gelden speciale regels.

Loon en inhaalrust voor zondagswerk?

Wanneer moeten prestaties op zondag extra betaald en extra gecompenseerd worden?

In de weken met zondagwerk moet het uurrooster van maandag tot zondag worden opgesteld. Verplicht de werkgever overuren te presteren en is er geen verzet mogelijk, dan moeten die overuren binnen de drie maand door betaalde inhaalrust worden gecompenseerd. En voor ieder overuur op zondag moet de werkgever bij het eerstkomend maandloon 100 procent loontoeslag betalen.

Voor zondagprestaties die in het normale uurrooster vervat zijn, is in de sector geen afspraak gemaakt over een loontoeslag. Niet omdat wij dat niet zouden willen; maar omdat de werkgevers hierover tot op vandaag geen akkoorden willen sluiten. Niettegenstaande dat, zien we wel vaker dat werkgevers hun personeel dat op zondag werkt, toch een extraatje onder de vorm van een loontoeslag gunnen.

Enige uitzondering op de vorige alinea:

Toch zondagtoeslag voor de 4e, 5e en 6e zondag waarbij de werkgever gedurende de ganse dag personeel tewerk stelt. In ondernemingen waar een Ondernemingsraad, een Preventiecomité of een vakbondsafvaardiging werd opgericht, moet een ondernemingsovereenkomst worden gesloten over de bijkomende vergoeding voor de prestaties op die 3 extra-zondagen. Wordt daar geen akkoord over gesloten, dan mag de werkgever toch individuele akkoorden sluiten met de werknemers om die zondagen te werken; maar dan moet hij aan die werknemers minstens het dubbele betalen van het normale uurloon.

In ondernemingen waar GEEN Ondernemingsraad, Preventiecomité of vakbondsafvaardiging kan worden opgericht, moet overeenkomstig onze sectorafspraak een toeslag van 50% worden betaald voor de prestaties die het personeel levert op die 3 extra zondagen dat men gedurende de ganse dag personeel laat werken.

Wanneer moet betaalde zondagsrust worden toegekend?

In de zes dagen die volgen op het zondagswerk moet er wel een halve vrije dag ingeroosterd worden. Dit wordt een volledige dag wanneer er op zondag meer dan vier uur is gewerkt. Waar het uurrooster nog over zes dagen kan worden gespreid, moet er over gewaakt dat de werkgever een volledige vrije dag toekent. In een vijfdaagse werkweek is dit automatisch het geval.