Overuren of overwerken

PC 201-Zelfstandige kleinhandel

Hieronder vind je de sectorafspraken voor PC 201, het paritair comité van de zelfstandige kleinhandel, die via een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) zijn afgesloten. Aanvullende afspraken zijn mogelijk op ondernemingsniveau, maar moeten minstens gelijk zijn aan de bepalingen van de sectorafspraken.

• Je werkt in een onderneming met minder dan 20 werknemers
• Je werkt in een onderneming met 20 of meer werknemers

• Voor de berekening van de personeelssterkte wordt een deeltijdse werknemer voor 50% of 100% geteld, afhankelijk van of de arbeidsduur lager of hoger dan halftijds ligt.

Je werkt in een onderneming met minder dan 20 werknemers

Arbeidsduur

• De normale voltijdse arbeidstijd bedraagt 38u per week. Deze wordt gespreid over 5 of 6 dagen; als je 6 dagen moet werken, heb je recht op 2 halve werkdagen rust.
• In sommige firma's wordt meer gewerkt dan 38u per week: dat geeft je recht op betaalde compensatiedagen - ADV. Deze dagen kan je in onderling akkoord opnemen:
  • Op jaarbasis 12 dagen bij 40u per week.
  • Op jaarbasis 6 dagen bij 39u per week.

• Voorbeeld: Katrien werkt van maandag tot en met zaterdag. Ze krijgt maandag- en woensdagnamiddag vrijaf.

Uurroosters

• Je krijgt de variabele uurroosters minstens 5 dagen op voorhand, de uurroosters mogen daarna alleen nog gewijzigd worden als je eerder je akkoord gaf.
• Onderbroken uurroosters zijn verboden. (Bijvoorbeeld ’s morgens prestatie van 6u tot 10u, en in de namiddag prestaties van 14u tot 18u).

Overuren

• Overuren zijn in principe uren die gepresteerd worden boven de 9u per dag of 39u per week. 
  • Het is in sommige gevallen toegelaten om overuren te presteren. Je krijgt hiervoor overloon en inhaalrust.
• Je kan vrijwillig overuren presteren. Sluit daarvoor een geschreven overeenkomst met je werkgever.
  • Deze overeenkomst is 6 maanden geldig en moet dan vernieuwd worden. Eenmaal het akkoord is gesloten, kan je werkgever je vragen om deze overuren te presteren wanneer nodig.
  • De maximale grens van 11 uren per dag en 50 uren per week kan niet worden overschreden.
  • Je kan per kalenderjaar tot 120 vrijwillige overuren presteren die aanleiding geven tot de betaling van overloon, 50% voor de uren gepresteerd in de week en 100% voor de uren gepresteerd op zondagen en feestdagen, maar die geven geen aanleiding tot inhaalrust.

• Als je prestaties na 19u verricht, moeten deze worden betaald aan 125% (100% + 25%).

• Voorbeeld: Je werkt 39u per week en hebt daardoor 6 compensatiedagen op jaarbasis. In jouw geval moet je pas vanaf het 40ste uur overloon worden betaald.
• Voorbeeld: Je werkt 38,5u per week met 3 compensatiedagen. Dan moet overloon worden betaald van zodra je over de 38,5u gaat.
• Voorbeeld: Je werkt 38u per week. Vanaf het 39ste uur moet overloon worden betaald.

Pauze en tijdregistratie

• Je mag niet langer dan 6u aan een stuk werken. Je moet pauze krijgen wanneer je meer dan 6u gepland staat. Meestal zijn in je arbeidsreglement betere afspraken gemaakt over het nemen van pauzes. Neem contact op met je vakbondsafgevaardigde of mail naar retail@acv-csc.be als je vragen hebt over het nemen van pauze in je onderneming.
• Er bestaan geen sectorafspraken over tijdsregistratie, maar mogelijk wel in jouw onderneming over een systeem om de uren bij te houden. Spreek je vakbondsafgevaardigde aan, of contacteer ons als je hierover nog vragen hebt, via retail@acv-csc.be.

Zondagswerk

• Het is toegelaten om zondag te werken. Je kan de hele zondag worden tewerkgesteld in bijvoorbeeld de beenhouwerijen, de bakkerijen en de banketbakkerijen, voedingswinkels die minder dan 5 werknemers per winkel in dienst hebben, de dagbladondernemingen, ondernemingen die brandstof of olie- voor autovoertuigen in ’t klein verkopen, de tabakswinkels, de winkels van natuurlijke bloemen.
• Ter gelegenheid van bepaalde gebeurtenissen (manifestaties, braderie, …) kan er op 3 zondagen gepresteerd worden. Dat kan onder bepaalde voorwaarden aangevuld worden met 3 bijkomende dagen.
  In toeristische centra, kuuroorden en badplaatsen zijn andere regelingen van toepassing.
  Voor verdere vragen neem je best contact op met het ACV Puls-secretariaat van je woonplaats.
• Betaalde inhaalrust moet worden toegekend. In de 6 dagen die volgen op het zondagswerk moet er een halve vrije dag ingeroosterd worden. Dat wordt een volledige dag wanneer er op zondag meer dan 4u is gewerkt. Waar het uurrooster nog over 6 dagen kan worden gespreid, moet er over gewaakt dat je werkgever een volledige vrije dag toekent. In een vijfdaagse werkweek is dit automatisch het geval.
• Het uurrooster moet in de weken met zondagwerk van maandag tot zondag worden opgesteld.
• Presteer je overuren op zondag en is er geen verzet mogelijk, dan moeten die overuren binnen de 3 maand door betaalde inhaalrust worden gecompenseerd. Voor ieder overuur op zondag moet de werkgever bij het eerstkomend maandloon 100% loontoeslag betalen. 
• Je krijgt geen loontoeslag voor zondagsprestaties die in het normale uurrooster vervat zijn, met uitzondering van de 4e, 5e en 6e zondag als je werkgever de hele dag personeel tewerkstelt:
  • In ondernemingen mét een ondernemingsraad, preventiecomité of een vakbondsafvaardiging, moet je werkgever een ondernemingsakkoord sluiten over de bijkomende vergoeding voor 3 extra-zondagen.
    Wordt er geen akkoord gesloten, dan mag je werkgever toch individuele akkoorden sluiten met werknemers om op die zondagen te werken. Je werkgever moet dan wel minstens het dubbele betalen van het normale uurloon.
  • In ondernemingen zonder ondernemingsraad, preventiecomité of vakbondsafvaardiging, moet je werkgever een toeslag van 50% betalen.

Je werkt in een onderneming met 20 of meer werknemers

Arbeidsduur

• De normale voltijdse arbeidstijd bedraagt 38u per week. Deze wordt gespreid over 5 of 6 dagen; als je 6 dagen moet werken, heb je recht op 2 halve werkdagen rust.
• In sommige firma's wordt meer gewerkt dan 38u per week: dat geeft je recht op betaalde compensatiedagen - ADV. Deze dagen kan je in onderling akkoord opnemen:
  • Op jaarbasis 12 dagen bij 40u per week.
  • Op jaarbasis 6 dagen bij 39u per week.

• Voorbeeld: Katrien werkt van maandag tot en met zaterdag. Ze krijgt maandag- en woensdagnamiddag vrijaf.

Uurroosters

• Je krijgt de variabele uurroosters minstens 5 dagen op voorhand, de uurroosters mogen daarna alleen nog gewijzigd worden als je eerder je akkoord gaf.
• Onderbroken uurroosters zijn verboden. (Bijvoorbeeld ’s morgens prestatie van 6u tot 10u, en in de namiddag prestaties van 14u tot 18u).

Overuren

• Overuren zijn in principe uren die gepresteerd worden boven de 9u per dag of 39u per week. 
  • Het is in sommige gevallen toegelaten om overuren te presteren. Je krijgt hiervoor overloon en inhaalrust.

• Je kan vrijwillig overuren presteren. Sluit daarvoor een geschreven overeenkomst met je werkgever. 
  • Deze overeenkomst is 6 maanden geldig en moet dan vernieuwd worden. Eenmaal het akkoord is gesloten, kan je werkgever je vragen om deze overuren te presteren wanneer nodig.
  • De maximale grens van 11 uren per dag en 50 uren per week kan niet worden overschreden.
  • Je kan per kalenderjaar tot 120 vrijwillige overuren presteren die aanleiding geven tot de betaling van overloon, 50% voor de uren gepresteerd in de week en 100% voor de uren gepresteerd op zondagen en feestdagen, maar die geven geen aanleiding tot inhaalrust.

• Als je prestaties na 19u verricht, moeten deze worden betaald aan 125% (100% + 25%).

• Voorbeeld: Je werkt 39u per week en hebt daardoor 6 compensatiedagen op jaarbasis. In jouw geval moet pas vanaf het 40ste uur overloon worden betaald.
• Voorbeeld: Je werkt 38,5u per week met 3 compensatiedagen. Dan moet overloon worden betaald van zodra je over de 38,5u gaat.
• Voorbeeld: Je werkt 38u per week. Vanaf het 39ste uur moet overloon worden betaald.

Pauze en tijdregistratie

• Je mag niet langer dan 6u aan een stuk werken. Je moet pauze krijgen wanneer je meer dan 6u gepland staat. Meestal zijn in je arbeidsreglement betere afspraken gemaakt over het nemen van pauzes. Neem contact op met je vakbondsafgevaardigde of mail naar retail@acv-csc.be als je vragen hebt over het nemen van pauze in je onderneming.
• Er bestaan geen sectorafspraken over tijdsregistratie, maar mogelijk wel in jouw onderneming over een systeem om de uren bij te houden. Spreek je vakbondsafgevaardigde aan, of contacteer ons als je hierover nog vragen hebt, via retail@acv-csc.be.

Zondagswerk

• Het is toegelaten om zondag te werken. Je kan de hele zondag worden tewerkgesteld in bijvoorbeeld de beenhouwerijen, de bakkerijen en de banketbakkerijen, de voedingswinkels die minder dan vijf werknemers per winkel in dienst hebben, de dagbladondernemingen, ondernemingen die brandstof of olie- voor autovoertuigen in ’t klein verkopen, de tabakswinkels, de winkels van natuurlijke bloemen.
• Ter gelegenheid van bepaalde gebeurtenissen (manifestaties, braderie, …) kan er op 3 zondagen gepresteerd worden. Dat kan onder bepaalde voorwaarden aangevuld worden met 3 bijkomende dagen.
  In toeristische centra, kuuroorden en badplaatsen zijn andere regelingen van toepassing.
  Voor verdere vragen neem je best contact op met het ACV Puls-secretariaat van je woonplaats.
• Betaalde inhaalrust moet worden toegekend. In de 6 dagen die volgen op het zondagswerk moet er een halve vrije dag ingeroosterd worden. Dat wordt een volledige dag wanneer er op zondag meer dan 4u is gewerkt. Waar het uurrooster nog over 6 dagen kan worden gespreid, moet er over gewaakt dat je werkgever een volledige vrije dag toekent. In een vijfdaagse werkweek is dit automatisch het geval.
• Het uurrooster moet in de weken met zondagwerk van maandag tot zondag worden opgesteld.
• Presteer je overuren op zondag en is er geen verzet mogelijk, dan moeten die overuren binnen de 3 maand door betaalde inhaalrust worden gecompenseerd. Voor ieder overuur op zondag moet de werkgever bij het eerstkomend maandloon 100% loontoeslag betalen.
• Je krijgt geen loontoeslag voor zondagsprestaties die in het normale uurrooster vervat zijn, met uitzondering van de 4e, 5e en 6e zondag als je werkgever de hele dag personeel tewerkstelt:
  • In ondernemingen mét een ondernemingsraad, preventiecomité of een vakbondsafvaardiging, moet je werkgever een ondernemingsakkoord sluiten over de bijkomende vergoeding voor 3 extra-zondagen.
    Wordt er geen akkoord gesloten, dan mag je werkgever toch individuele akkoorden sluiten met werknemers om op die zondagen te werken. Je werkgever moet dan wel minstens het dubbele betalen van het normale uurloon.
  • In ondernemingen zonder ondernemingsraad, preventiecomité of vakbondsafvaardiging, moet je werkgever een toeslag van 50% betalen.

Op zoek naar meer sectorale informatie?

• Je kan alle sectorafspraken raadplegen via de sectorpagina van PC 201.