Stages en beroepsovereenkomsten

Student of schoolverlater? Word GRATIS of supervoordelig lid!

• Welke soorten stages zijn er?

  Studie- of leerlingenstages

  Dit zijn de stages waar het meest over gesproken wordt:

  • onbezoldigde of niet-betaalde stages in het kader van het secundair onderwijs en alternerend leren in het buitengewoon secundair onderwijs
  • stages in het kader van het hoger en universitair onderwijs

  Sommige stagiairs krijgen een onkostenvergoeding. Als die vergoeding de reële kosten dekt, spreken we nog steeds over een onbezoldigde stage.

  Het gaat hier dus niet over stages binnen middenstandsvorming, deeltijds onderwijs, onderwijs voor sociale promotie, VDAB-opleidingen, volwassenonderwijs, individuele beroepsopleiding, ...

  Stage in een bedrijf

  We maken een onderscheid tussen:

  • stage in een bedrijf als bezoeker op de werkvloer: leerlingen en studenten nemen niet deel aan het effectieve arbeidsproces. Dit wordt ook wel een observatiestage, kijkstage of bedrijfsbezoek genoemd.
  • stage in een bedrijf als stagiair op de werkvloer: bij leerlingen in het TSO, BSO, hoger beroepsonderwijs, verpleegkunde of kunstonderwijs, zit er een stage in het lessenpakket.

  Voorwaarden voor stage op de werkvloer:

  • In de 1ste graad van voltijds secundair onderwijs zijn leerlingenstages niet toegelaten.
  • Vanaf de 2de graad kan je een leerlingenstageovereenkomst tekenen als je minstens 15 jaar én niet meer voltijds leerplichtig bent. 
  • Vanaf de 3de graad zijn leerlingenstages een verplicht onderdeel van de opleiding, zeker in TSO en BSO. De startdatum voor deze verplichting verschilt van opleiding tot opleiding.
  • Leerlingen zonder geldige verblijfsvergunning kunnen toch stage lopen als dit een essentieel onderdeel is van de opleiding.
• Wordt je stage vergoed?

  Onbezoldigde stage

  Een stage is in principe onbezoldigd. Onkosten kunnen wel vergoed worden.

  Een leerlingenstage valt binnen je opleiding en is normaal onbezoldigd. Je wordt dus niet uitbetaald in geld of in natura.  

  Onkosten die voortvloeien uit de stages mogen wel vergoed worden. Je kan bijvoorbeeld een onkostenvergoeding ontvangen voor je verplaatsingskosten. Als je deze kosten zelf moet betalen, dan moet dit uitdrukkelijk vermeld staan in de leerlingenstageovereenkomst. Het is de verantwoordelijkheid van je school om hierover te waken en ervoor te zorgen dat de kosten van de stageplaatsen beheersbaar zijn.

  Als leerling-stagiair heb je ook recht op eventuele geschenken die de gewone werknemers ontvangen (bv. een eindejaargeschenk).

  Bezoldigde stage: Twee uitzonderingen

  Er zijn 2 belangrijke uitzonderingen waar je wel bezoldigde stage kan doen.

  Opleiding verpleegkunde van het hoger beroepsonderwijs: voor deze cursisten kan een bezoldigde tewerkstelling in de zorgsector als stage beschouwd worden. De voorwaarden:

  • De opleiding moet voldoen aan de voorwaarden voor klinisch onderwijs. Concreet wil dit zeggen dat de cursist in contact moet komen met een waaier aan verpleegkundige disciplines. Dat hangt uiteraard af van de aard van de zorginstelling waarin hij/zij werkt. De school draagt de verantwoordelijkheid en moet nagaan of de stage aan deze richtlijn beantwoordt.

  • Het gaat om een lopende tewerkstelling: de arbeidsovereenkomst moet voor de aanvang van de opleiding zijn afgesloten. Voor de stage tijdens de arbeidsuren blijft de arbeidsovereenkomst bestaan, maar wordt aangevuld met een stageovereenkomst.

  Opleiding Se-n-Se TSO of KSO of opleidingen die een relevant aandeel werkplekleren bevatten. Dit zijn de leeractiviteiten, gericht op het verwerven van algemene en/of beroepsgerichte competenties en waarbij de arbeidssituatie de leeromgeving is. De voorwaarden:

  • Er ontstaat een vorm van alternerend leren en werkplekleren. De school moet hierop toezien. De doelgroep waar de opleidingen Se-n-Se zich op richten omvat immers ook werkenden.

  • Het gaat om een lopende tewerkstelling. De arbeidsovereenkomst moet voor de aanvang van de opleiding zijn afgesloten. Voor de stage tijdens de arbeidsuren blijft de arbeidsovereenkomst bestaan, maar wordt aangevuld met een leerstageovereenkomst.

• Welke types leerovereenkomsten bestaan er?

  Er bestaan twee types leerovereenkomsten. Beide zijn als opleiding erkend in het kader van de deeltijdse leerplicht en als startbaanovereenkomst. Ze combineren een praktische werkopleiding met theoretische lessen.

  Leerovereenkomsten voor werknemersberoepen

  Deze overeenkomst staat open voor elk beroep in de industriële sector of de dienstensector. Ze wordt georganiseerd door paritaire leercomités. Het paritair comité legt het opleidingsprogramma, de vergoeding en het leerreglement vast, zorgt voor de opvolging van de overeenkomsten, enzovoort.

  De theoretische opleiding kan worden gevolgd in:

  • een centrum voor deeltijds onderwijs
  • een opleidingscentrum van de middenstand
  • in een ander opleidingscentrum

  Praktisch:

  • Duurtijd: minimaal 6 maanden. De maximumduur staat in het leerreglement vastgelegd.

  • Leeftijd: de overeenkomst start voor je 18 jaar bent. Je moet min. 15 jaar zijn en 2 jaar secundair onderwijs gevolgd hebben. Volgde je nog geen 2 jaar secundair? Dan moet je min. 16 jaar zijn.

  • Proeftijd: een proeftijd van min. 1 maand en max. 3 maanden kan.

  • Leervergoeding: voor werkuren of voor uren theoretische opleiding heb je recht op een leervergoeding. Het bedrag van de vergoeding is vastgelegd door het paritair comité.

  • Inschakelingstraject: beschik je nog niet over voldoende vaardigheden om in een onderneming te kunnen functioneren, dan kan je een inschakelingstraject van max. 12 maanden volgen. Tijdens dat inschakelingstraject krijg je een specifieke vergoeding.

  Leerovereenkomst van de middenstand

  De leerovereenkomst voor zelfstandigen en kmo’s wordt ingericht door de Gemeenschappen. In de Vlaamse Gemeenschap zorgt Syntra Vlaanderen hiervoor. Zij voorziet in theoretische vorming en verzekert een controle op de arbeidspraktijk. Het doel is om een zelfstandig beroep aan te leren.

  De overeenkomst wordt afgesloten tussen leerling en ondernemingshoofd, en moet erkend zijn door de onderwijsinstelling. Ook wordt er een leersecretaris of leertrajectbegeleider aangeduid.

  Praktisch:

  • Proeftijd: de overeenkomst start met een proefperiode van max. 3 maanden waarin beide partijen de leerovereenkomst kunnen opzeggen. De opzegtermijn duurt max. 1 week.

  • Duurtijd: max. 3 jaar. De onderwijsinstelling kan ze vroegtijdig verbreken:
    • Als de werkgever zijn verplichtingen niet nakomt of ongeschikt blijkt voor de rol van leermeester.
    • Als de leerling zijn verplichtingen niet nakomt of niet beschikt over de capaciteiten om de opleiding te voltooien.
  • Leeftijd: je moet min. 15 jaar zijn én 2 jaar secundair onderwijs gevolgd hebben. Zo niet, moet je min. 16 jaar zijn.

  Na de eigenlijke leertijd kan je een ondernemersopleiding volgen om je voor te bereiden op de uitoefening van een zelfstandig beroep of van een leidinggevende functie in een kmo.
• Wat zijn mijn rechten bij een leerovereenkomst?

  Werk en studeer je in het systeem van leerovereenkomsten dan heb je recht op:

  • Leervergoeding: zowel voor je werkuren als uren theoretische opleiding.
  • Groeipakket: je ouders behouden het recht op kinderbijslag zolang je de leeftijd van 18 jaar niet hebt bereikt.  Ben je 18 of ouder dan behouden ze dat recht, maar alleen als de leervergoeding onder een welbepaald bedrag blijft.
  • Betaald verlof: net zoals de werknemers heb je als leerling recht op betaald verlof.
  • Arbeidsongevallen: je werkgever moet ook voor jou de wet op de arbeidsongevallen respecteren
• Wat is een individuele beroepsopleiding?

  Een individuele beroepsopleiding (IBO) is een overeenkomst tussen een stagiair, een bedrijf en de VDAB. Bij een IBO word je als werkzoekende opgeleid op de werkvloer. De praktische kant van de opleiding wordt door de IBO-consulent van de VDAB geregeld.

  Hoe lang?

  Je IBO-consulent bepaalt hoe lang je opleiding duurt op basis van de job, je kennis, je vaardigheden en attitudes en het opleidingsplan van je werkgever.
  De opleiding duurt 4 tot 36 weken. Voor langdurige en laaggeschoolde werkzoekenden kan dit oplopen tot 52 weken.

  Loon

  Tijdens je opleiding ontvang je een inkomen dat een normaal loon benadert: je behoudt je uitkering en krijgt er via de RVA een productiviteitspremie bovenop. Tenzij je ander werk vindt, mag mag je de opleiding niet stopzetten.
  Heb je ander werk? Meld dit meteen aan je VDAB-consulent.

  Contract

  Als je de opleiding succesvol afrondt, is je werkgever verplicht je een contract van onbepaalde duur te geven. Enkele regels:

  • De loon- en arbeidsvoorwaarden moeten minstens gelijk zijn aan de voorwaarden in je IBO-contract.

  • Na het tekenen van je contract van onbepaalde duur ben je gedurende een bepaalde periode beschermd tegen ontslag. Deze periode is even lang als de duurtijd van je IBO.
    Let op: de bescherming geldt niet voor ontslag om dringende redenen. Word je tijdens deze periode toch ontslagen, dan kan je via de arbeidsrechtbank een vergoeding eisen.

  IBO-interim

  Een IBO-interim omvat maximum 8 weken uitzendarbeid, gevolgd door een IBO bij dezelfde werkgever. IBO-interim kan uitsluitend voor personen ouder dan 50 jaar, personen met een arbeidshandicap en personen van allochtone afkomst.
• Wat is een beroepsinlevingsovereenkomst?

  Een beroepsinlevingsstage (BIS) is een betaalde stage in een bedrijf. Je krijgt een opleidingscontract waarbij er vaardigheden en competenties aangeleerd worden op de werkvloer. Het is dus geen arbeidsovereenkomst.

  Voor wie?

  Studenten, werkzoekenden, werknemers, zelfstandigen en buitenlanders die in België mogen werken. Bedoeling is dat je via de stage extra vaardigheden en competenties verwerft op de werkvloer. Dit kan bij een werkgever uit de profit- of non-profitsector.

  Je kan geen BIS afsluiten voor:

  • opleidingen die plaatsvinden in het kader van een lopende arbeidsovereenkomst
  • arbeidsprestaties in het kader van een opleiding die je volgt in een erkende onderwijsinstelling in België
  • stages die voorbereiden op de uitoefening van een vrij beroep
  • verplichte stages die leiden tot het behalen van een diploma of getuigschrift
  • beschermde beroepstitels wanneer je niet in het bezit bent van de vereiste beroepskwalificatie

  Opgelet: voor arbeidsprestaties in het kader van een opleiding die je volgt in het buitenland, kan BIS wel.

  Wat moet ik doen?

  Een BIS geldt wanneer de werkgever een opleidingsplan opstelt dat goedgekeurd wordt door VDAB. Je kan dat plan samen met je werkgever opstellen. Hij bezorgt het aan VDAB ter goedkeuring.
  Op basis van het opleidingsplan bepaalt VDAB de duurtijd van de BIS. Bovendien bekijken ze welke competenties je al verworven hebt doorheen je studies. De maximale duurtijd van een BIS bedraagt 6 maanden.
  Je sluit samen met de werkgever een schriftelijke overeenkomst af waarin de doelstellingen en praktische modaliteiten van de stage beschreven worden.

  Opgelet: je kan tijdens je stage een deel van je werkloosheids- of inschakelingsuitkering behouden. Voorwaarde hiervoor is dat je een vrijstelling van beschikbaarheid aanvraagt bij VDAB. Een VDAB-bemiddelaar oordeelt dan of je stage past binnen je traject naar werk.

• Wat is een beroepsopleiding voor werkzoekenden?

  Aanbod VDAB

  Verloopt de zoektocht naar werk moeizaam en denk je dat een bijkomende opleiding je vooruit kan helpen? Dan is een beroepsopleiding misschien iets voor jou. Wie in Vlaanderen of Brussel woont en een Nederlandstalige opleiding wil volgen, kan dan terecht bij de VDAB. 

  Op hun website vind je de types van opleidingen voor werkzoekenden terug. Een opleiding kan in een VDAB-centrum, een partnerinstelling of onderwijsinstelling plaatsvinden. Voor de opleiding wordt een beroepsopleidingscontract afgesloten.

  Goed om weten

  • Statuut werkzoekende: tijdens de beroepsopleiding behoud je je statuut van werkzoekende. Je bent tijdens je opleiding vrijgesteld van de controle op je zoekgedrag naar werk.
  • Voordelen: aan een erkende beroepsopleiding zijn tal van voordelen verbonden. Onder bepaalde voorwaarden is de opleiding gratis, krijg je de reiskosten terugbetaald, ontvang je een tegemoetkoming voor kinderopvang of opleidingspremie.
  • Individuele beroepsopleiding: voor een beroepsopleiding hoef je niet altijd in de klas te gaan zitten. Je kan een beroepsopleiding evengoed op de werkvloer volgen.

Wat zijn je rechten als jobstudent?

Alles wat je moet weten over je loon, contract en ontslag

Hoeveel mag een jobstudent werken?

Kom meer te weten over het aantal uren dat je als jobstudent mag werken!

Wat met werken als jobstudent en feestdagen?

Net als andere werknemers hebben ook jobstudenten recht op feestdagen!

Wat met studentenwerk en belastingen en gezinsbijslag?

Ontdek hier wat studentenwerk verandert aan je belastingen en gezinsbijslag!

Hoe zit het met vakantiejobs?

Vakantiejob na je studie en/of in het buitenland? Het kan!

Stages en beroepsovereenkomsten

Ontdek je rechten als stagiair

Lid zijn van Jong ACV heeft alleen maar voordelen!

• GRATIS lidmaatschap als je tussen 15 en 25 jaar bent, nog studeert of in je beroepsinschakelingstijd zit. Aan het werk en jonger dan 25?  Dan word je lid aan voordeeltarief.
• Je krijgt persoonlijke hulp bij al je vragen over werk en we helpen je bij administratie.
• Je krijgt de beste info over alles wat te maken heeft met studeren en werken.
• Je kan een beroep doen op al onze diensten en geniet van alle ledenvoordelen.

Word nu GRATIS of supervoordelig lid!

Militant en op zoek naar ondersteuning bij je syndicale opdracht?

• Ga naar de militantensite www.acv-militanten.be! Je vindt er onder meer de digitale versie van Vakbeweging en kan er (na login) de Wegwijzer Sociale Wetgeving consulteren.

• Meld je aan op het online ACV-leerplatform en ontdek op interactieve wijze alles wat je moet weten over studentenwerk!