Sociaal overleg moet beschermd worden
ACV Limburg
Waarom Oostenrijk?
Boutina¬ ‘Oostenrijk is vergelijkbaar met België wat betreft inwonersaantal en levensstandaard maar vooral de sterke traditie van syndicale actie en sociaal overleg en beleid trokken ons aan. Ook niet onbelangrijk, het ACV heeft sinds lange tijd een goede relatie met ÖGB (Österreichischer Gewerkschaftsbund) waarop we konden voortbouwen.’
Begin dit jaar was het extreem-rechtse FPÖ de overwinnaar in een grote Oostenrijkse deelstaat. Hoe kijkt ÖGB daarnaar?
Boutina¬ ‘ÖGB staat hier uitdrukkelijk negatief tegenover en ziet in deze partij een bedreiging zowel voor de democratie en de rechtstaat alsook voor de sociale welvaartstaat en de werknemersrechten. De FPÖ is recent aan de macht geweest in 2017-2019. In die korte tijd ondermijnde het sterk het sociaal overleg: het medebeheer van de vakbonden van de ziekenkas werd ontmanteld, de nationale adviesraad (Arbeiterkammer) werd aan de kant geschoven. Gevolg van dit gebrek aan werknemersinspraak: een arbeidsduurverlenging tot 12 uur per dag (!) op de werkplek, sociaal zwakkeren krijgen geen terugbetaling meer van het remgeld bij een doktersbezoek, geen indexatie van de lonen bij inflatie …’
Wat kunnen de gevolgen van een extreemrechts beleid zijn voor de vakbonden in Europa?
Boutina¬ ‘Extreemrechts in Europa zegt de partij van de kleine man, van de werknemers te zijn en op te komen tegen de elites. Als je echter hun standpunten bekijkt, stellen ze nooit de ongelijkheid en de structurele oorzaken van ongelijkheid en sociale onrechtvaardigheid in vraag. Bij de sluiting van Ford Genk voerde bijvoorbeeld Vlaams Belang actie tegen de delokalisatie en het verlies van Vlaamse Jobs maar het stelde geen vragen bij het wanbeleid van de onderneming die tot die sluiting leidde. Extreemrechts is in heel wat Europese landen een meer sociaaleconomische koers gaan varen maar dit is steeds gekoppeld aan een conservatieve kijk op man-vrouw verhoudingen. Zo is er in Oostenrijk bijvoorbeeld een hogere gezinstoelage voor vrouwen die thuisblijven voor de kinderen maar gebeuren er geen investeringen in kinderopvang. Bovendien zien ze geen heil in een samenwerking binnen de EU en internationale samenwerking. Vlaams Belang is bijvoorbeeld wel voor een minimumloon voor Vlamingen maar stemde in het Europees Parlement tegen een Europees minimumloon.’
Uiteraard spraken jullie niet enkel over extreemrechts met het OGB?
Kunnen we syndicaal gezien Oostenrijk met België vergelijken?
Boutina¬ ‘Ja, in die zin dat ÖGB volgens hetzelfde waardenkompas vaart als het ACV: voor inspraak en democratie op de werkplek, voor een democratische samenleving, met sociale rechten, vrijwilligerswerk en engagement blijven het hart van de vakbond. Toch zijn er ook verschillen. In Oostenrijk is er maar één vakbondsconfederatie. De verschillende ideologische en politieke strekkingen zijn binnen één vakbond vertegenwoordigd.’
Wat leerden jullie van ÖGB?
Boutina¬ ‘In Oostenrijk werd in de jaren ’20 van de vorige eeuw de Kamer van de Werknemers als tegenhanger van de Kamer van Koophandel van de werkgevers opgericht. Elke vijf jaar stemmen alle werknemers voor hun vertegenwoordigers in deze adviesraad. De Werknemerskamer neemt een aantal rollen over die bij ons door de vakbond worden opgenomen, bijvoorbeeld studies en adviezen over sociale en arbeidsmateries en over nieuwe wetsvoorstellen van de regering, vorming van en voor de werknemers. De vakbond voert dan weer de collectieve onderhandelingen en neemt de verdediging van de werknemers bij conflicten met de werkgever voor zijn rekening. In Oostenrijk hebben de werknemers al een ondernemingsraad vanaf vijf werknemers en deze heeft er medebeslissingsrecht over heel wat materies. Heel wat goede praktijken dus.’
