Hoe zit het met overtijd en overuren?
Werk je voltijds of deeltijds? Ken je rechten en plichten over je arbeidstijd en overuren
Arbeidstijd en overuren
Ontdek hier hoe zit het met je arbeidstijd en uurrooster. En waar je rekening mee moet houden als je overuren maakt of weekendwerk doet.
🌵Wat betekent het Arizona-akkoord voor je arbeidstijd?
De Arizona-regering neemt nogal wat besparingsmaatregelen op de kap van werknemers. Zo moet iedereen méér en flexibeler werken. Wordt nachtarbeidversoepeld en moeten we met z'n allen harder en langer werken, voor minder pensioen. Intussen sust men met erg onzekere en vage beloften voor een hoger loon. Het blijken hoogstens zeer twijfelachtige kruimels.
De plannen in het regeerakkoord zijn nog niet definitief. Ze moeten nog verder uitgewerkt, goedgekeurd en in wetten gegoten worden. Ze kunnen en moeten nog bijgestuurd worden. Daarom blijft het ACV zich verzetten!
💡 Je vindt hier eerst de meer algemene regels, de info voor je sector vind je helemaal onderaan.
-
Hoe zit het met overuren?
In de meeste sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager. Tenzij anders vastgelegd in een cao, maak je dus overuren of doe je overwerk als je bijvoorbeeld meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week aan de slag bent.
Het overwerken geeft recht op overloon. Dat wordt in de meeste gevallen gecompenseerd met inhaalrust of 'recup'.
Je mag de dag- en weekgrenzen overschrijden bij een abnormale verhoging van het werk op onvoorzienbare en onregelmatige ogenblikken. Maar hier zijn voorwaarden aan verbonden:
- Er moet voorafgaand toestemming van de vakbondsafvaardiging en arbeidsinspectie zijn.
- Werknemers moeten minstens 24 uur op voorhand verwittigd zijn door aanplakking.
- Zwangere werkneemsters mogen geen overuren doen.
-
Wat met vrijwillige overuren?
De wet betreffende wendbaar en werkbaar werk (5 maart 2017) voerde de zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ in.
Om je vrijwillig aan te bieden voor deze overuren moet je als werknemer, voordat je deze uren presteert, een geschreven overeenkomst sluiten met je werkgever.
Dat akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd als je als werknemer deze overuren wil blijven presteren.
-
Kan je bijkomend loon krijgen in plaats van inhaalrust?
Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.
💡 Pas je profiel aan en check onderaan deze pagina of er voor jouw sector een aparte regeling geldt: in sommige sectoren kunnen er meer dan 91 uren inhaalrust vervangen worden door bijkomend loon.
De 'vrijwillige overuren' moeten nooit ingehaald worden en geven dus recht op bijkomend loon.
-
Wat is ADV?
Bij Arbeidsduurverkorting (ADV) werk je iedere week meer uren dan in je contract staat. Staat er bijvoorbeeld 38 uur in je contract, maar werk je 40 uur per week, dan bouw je elke week 2 extra ADV-uren op.
In de praktijk kan je deze overuren meestal opnemen als extra vakantie. Soms kan je je ADV-dagen laten uitbetalen, bijvoorbeeld bij ontslag.
Opgelet: niet iedereen heeft hier recht op. Dit geldt enkele in ondernemingen waar hier afspraken voor vastgelegd zijn, bijvoorbeeld in een cao.
Een andere vraag over je contract? 👇
Wil je je contract opzeggen?
Op zoek naar info over ontslag nemen? Wil je bijvoorbeeld je opzegtermijn berekenen? Check de rubriek 'Ontslag en opzegging'.
More Info
-
Militant?
- Neem een kijkje op de militantensite en consulteer er de Wegwijzer Sociale Wetgeving (login nodig)
- Lees Vakbeweging digitaal
- Ontdek ook het aanbod van De Vormers.
💡 Veel van de regels hangen af van de sector waarin je werkt. Kies daarom nu je sector om meteen informatie op maat te krijgen.
PC 337 - Non-profitsector
Hieronder vind je de sectorafspraken voor PC 337, het Aanvullend Paritair Comité voor de non-profitsector, die via een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) zijn afgesloten. Aanvullende afspraken zijn mogelijk op ondernemingsniveau, maar moeten minstens gelijk zijn aan de bepalingen van de sectorafspraken.
In sommige gevallen kan er in jouw organisatie afgeweken worden van de normale werktijden zoals bepaald in de arbeidswet van 16 maart 1971. Dit kan enkel door middel van een akkoord met de werknemers en mits het afsluiten van een geldige CAO. Je kan deze CAO bij je werkgever of bij het ACV opvragen. Het gaat om de volgende bepalingen:
Recuperatie van overuren
- Presteer je overuren, dan moet je deze kunnen recupereren binnen de lopende referteperiode. Elk kalenderjaar wordt opgedeeld in 2 referteperiodes, de eerste van 1 januari tot 30 juni en een tweede periode van 1 juli tot 31 december. Een kortere periode kan worden afgesproken in jullie arbeidsreglement.
Dagelijkse rusttijd
- In geval van overmacht of indien dit voor het functioneren van jullie organisatie nodig is, is het toegestaan om tijdelijk af te wijken van de verplichte minimale rusttijd van 11 uur tussen 2 werkdagen.
Arbeidsduur
- Een werkdag mag niet korter duren dan 3 uren. In uitzonderlijke gevallen kan dit nu wel. Een kortere prestatie is mogelijk in geval van opleidingen, teamsvergaderingen of redenen opgenomen in de ondernemings-CAO.
Zon- en feestdagen, nachtwerk
- Enkel wanneer er een akkoord is met de vakbondsafgevaardigden kan er worden afgeweken van volgende bepalingen:
- Het verbod op zondag- en nachtwerk;
- Het maximaal aantal toegelaten werkuren kan opgetrokken worden van 11 uur naar 12 uur per dag of van 45 uur naar 50 uur per week;
- De grenzen van de arbeidsduur in de arbeidswet van 16 maart 1971, op voorwaarde dat de dagelijkse arbeidstijd niet meer dan 12 uren telt en de wekelijkse arbeidstijd 50 uren niet overschrijdt;
- Het verbod van arbeid op feestdagen;
- De verplichting om feestdagen die met een zondag of gewone inactiviteitsdag samenvallen te vervangen door een gewone activiteitsdag;
- De verplichting om de inhaalrust, toegekend na arbeid verricht op een feestdag, aan te rekenen op de arbeidsduur.
Uurroosters
- Vanuit de sector bevelen de sociale partners aan om de uurroosters minimaal twee weken vooraf aan de werknemers kenbaar te maken.
- Hier kan op ondernemingsvlak in het arbeidsreglement echter van worden afgeweken.
Werk jij in een diplomatieke missie
Na vele jaren discussie en vele gewonnen rechtzaken, bevestigde de FOD WASO sinds 01/2023 de toepassing van de arbeidstijd volgens de wetgeving van de privésector i.p.v. deze van de publieke sector. Vanaf dat moment bestaat er geen discussie meer over de uitbetaling van je overloon.
* Opgelet: deze informatie is niet van toepassing op persoonlijke assistenten aangeworven in het kader van een persoonlijk assistentie-budget.
Op zoek naar meer sectorale informatie?
- Je kan alle sectorafspraken raadplegen via de sectorpagina van PC 337.