Overuren of overwerken
Alles over de gemiddelde wekelijkse en jaarlijkse arbeidstijd, uurroosters, weekendwerk en overuren.
Arbeidstijd en overuren
Hoe zit het met je arbeidstijd en uurrooster? Wat als je overuren maakt of weekendwerk doet?
💡 Je vindt hier eerst de meer algemene regels, de info voor je sector vind je helemaal onderaan.
-
Hoe zit het met overuren?
In de meeste sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager. Tenzij anders vastgelegd in een cao, maak je dus overuren of doe je overwerk als je bijvoorbeeld meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week aan de slag bent.
Het overwerken geeft recht op overloon. In de meeste gevallen moet het met inhaalrust of 'recup' gecompenseerd worden.
De dag- en weekgrenzen mogen overschreden worden bij een abnormale verhoging van het werk op onvoorzienbare en onregelmatige ogenblikken. Maar hier zijn voorwaarden aan verbonden:
- Er moet voorafgaand toestemming van de vakbondsafvaardiging en arbeidsinspectie zijn.
- Werknemers moeten minstens 24 uur op voorhand verwittigd zijn door aanplakking.
- Zwangere werkneemsters mogen geen overuren doen.
-
Wat met vrijwillige overuren?
De wet betreffende wendbaar en werkbaar werk (5 maart 2017) voerde de zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ in.
Om je vrijwillig aan te bieden voor deze overuren moet je als werknemer, voorafgaand aan het presteren van deze uren, een geschreven overeenkomst sluiten met je werkgever.
Dat akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd in de mate waarin je als werknemer nog altijd wenst om deze overuren te presteren.
-
Kan je bijkomend loon krijgen in plaats van inhaalrust?
Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.
💡 Pas je profiel aan en check hieronder of er voor jouw sector een aparte regeling geldt: in sommige sectoren kunnen er meer dan 91 uren inhaalrust vervangen worden door bijkomend loon.
De 'vrijwillige overuren' moeten nooit ingehaald worden en geven dus recht op bijkomend loon.
More Info
- Voor een volledig overzicht van de wetgeving arbeidsrecht en sociale zekerheid kan je de Wegwijzer Sociale Wetgeving erop naslaan. Bestel de Wegwijzer.
-
Militant?
- Meld je aan op www.acv-militanten.be en consulteer de Wegwijzer.
- Meld je aan op het online leerplatform en ontdek op interactieve wijze alles wat je moet weten over de verschillende soorten arbeidsovereenkomsten.
💡 Veel van de regels hangen af van de sector waarin je werkt. Kies daarom nu je sector om meteen informatie op maat te krijgen. 👇
PC 337 - Non-profitsector
Hieronder vind je de sectorafspraken voor PC 337, het Aanvullend Paritair Comité voor de non-profitsector, die via een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) zijn afgesloten. Aanvullende afspraken zijn mogelijk op ondernemingsniveau, maar moeten minstens gelijk zijn aan de bepalingen van de sectorafspraken.
Een afwijking van de normale werktijden kan enkel door een akkoord tussen de werkgevers en werknemers (cao). Je kan deze cao bij je werkgever of het ACV opvragen. Het gaat om de volgende bepalingen:
Recuperatie van overuren
- De periode voor recuperatie van overschrijdingen van de arbeidsduur wordt bepaald op maximum zes maanden, met toepassing van artikel 26bis van de arbeidswet van 16 maart 1971. De onderneming kan in het arbeidsreglement een kortere referentieperiode vaststellen (minimaal één kwartaal).
Dagelijkse rusttijd
- In geval van overmacht of bij noodwendigheden van de dienstverlening is het toegestaan om tijdelijke uitzonderingen te maken op de bepaling dat tussen elke arbeidsprestatie minimaal 11 opeenvolgende uren van rust moeten zitten.
Arbeidsduur
- Het is mogelijk om voor bepaalde zaken een kortere werkperiode dan het normaal voorziene minimum van drie uren toe te staan. Dit geldt enkel voor opleidingen, teamvergaderingen en andere gevallen die werden vastgelegd in een ondernemings-cao.
Zon- en feestdagen, nachtwerk
- Enkel wanneer er een akkoord is met de vakbondsafgevaardigden kan er worden afgeweken van volgende bepalingen:
- Het verbod op zondag- en nachtwerk;
- De grenzen van de arbeidsduur in de arbeidswet van 16 maart 1971, op voorwaarde dat de dagelijkse arbeidstijd niet meer dan 12 uren telt en de wekelijkse arbeidstijd 50 uren niet overschrijdt;
- Het verbod van arbeid op feestdagen;
- De verplichting om feestdagen die met een zondag of gewone inactiviteitsdag samenvallen te vervangen door een gewone activiteitsdag;
- De verplichting om de inhaalrust, toegekend na arbeid verricht op een feestdag, aan te rekenen op de arbeidsduur.
Uurroosters
- Vanuit de sector bevelen de sociale partners aan om de uurroosters minimaal twee weken vooraf aan de werknemers kenbaar te maken.
- Hier kan op ondernemingsvlak in het arbeidsreglement echter van worden afgeweken.
* Opgelet: deze informatie is niet van toepassing op persoonlijke assistenten aangeworven in het kader van een persoonlijk assistentie-budget.
Op zoek naar meer sectorale informatie?
- Je kan alle sectorafspraken raadplegen via de sectorpagina van PC 337.