Overuren of overwerken
Alles over de gemiddelde wekelijkse en jaarlijkse arbeidstijd, uurroosters, weekendwerk en overuren.
Arbeidstijd en overuren
Hoe zit het met je arbeidstijd en uurrooster? Wat als je overuren maakt of weekendwerk doet?
💡 Je vindt hier eerst de meer algemene regels, de info voor je sector vind je helemaal onderaan.
-
Hoe zit het met overuren?
In de meeste sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager. Tenzij anders vastgelegd in een cao, maak je dus overuren of doe je overwerk als je bijvoorbeeld meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week aan de slag bent.
Het overwerken geeft recht op overloon. In de meeste gevallen moet het met inhaalrust of 'recup' gecompenseerd worden.
De dag- en weekgrenzen mogen overschreden worden bij een abnormale verhoging van het werk op onvoorzienbare en onregelmatige ogenblikken. Maar hier zijn voorwaarden aan verbonden:
- Er moet voorafgaand toestemming van de vakbondsafvaardiging en arbeidsinspectie zijn.
- Werknemers moeten minstens 24 uur op voorhand verwittigd zijn door aanplakking.
- Zwangere werkneemsters mogen geen overuren doen.
-
Wat met vrijwillige overuren?
De wet betreffende wendbaar en werkbaar werk (5 maart 2017) voerde de zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ in.
Om je vrijwillig aan te bieden voor deze overuren moet je als werknemer, voorafgaand aan het presteren van deze uren, een geschreven overeenkomst sluiten met je werkgever.
Dat akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd in de mate waarin je als werknemer nog altijd wenst om deze overuren te presteren.
-
Kan je bijkomend loon krijgen in plaats van inhaalrust?
Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.
💡 Pas je profiel aan en check hieronder of er voor jouw sector een aparte regeling geldt: in sommige sectoren kunnen er meer dan 91 uren inhaalrust vervangen worden door bijkomend loon.
De 'vrijwillige overuren' moeten nooit ingehaald worden en geven dus recht op bijkomend loon.
More Info
- Voor een volledig overzicht van de wetgeving arbeidsrecht en sociale zekerheid kan je de Wegwijzer Sociale Wetgeving erop naslaan. Bestel de Wegwijzer.
-
Militant?
- Meld je aan op www.acv-militanten.be en consulteer de Wegwijzer.
- Meld je aan op het online leerplatform en ontdek op interactieve wijze alles wat je moet weten over de verschillende soorten arbeidsovereenkomsten.
💡 Veel van de regels hangen af van de sector waarin je werkt. Kies daarom nu je sector om meteen informatie op maat te krijgen. 👇
PC 140.05 - Verhuizing
Arbeidsduur
Hoe je arbeidsduur, je loon en je overuren berekend worden is afhankelijk van het arbeidsstelsel dat binnen je bedrijf van toepassing is. De nine-to-five jobs van het klassieke stelsel zijn eerder zeldzaam geworden. Ook werkgevers in de verhuissector opteren gewoonlijk voor de flexibele stelsels om beter in te kunnen spelen op de bedrijfsbehoefte.
Voor het bepalen van de overuren moet vooral een onderscheid gemaakt worden tussen arbeidstijd, beschikbaarheidstijd en diensttijd.
ARBEIDSTIJD
- zelf rijden, zelf laden, zelf lossen
- schoonmaken en technisch onderhoud van het voertuig
- werkzaamheden betreffende veiligheid van het voertuig en lading
- werkzaamheden rond wettelijke of bestuursrechterlijke verplichtingen in verband met het vervoer, met inbegrip van het toezicht bij laden en lossen, administratieve formaliteiten bij politie, douane,…
- de wachttijden aan de grenzen en bij laden en lossen, waarvan de vermoede/verwachte duur overschreden wordt (zie beschikbaarheidstijd)
- alle overige tijden van fysieke arbeid in het kader van de arbeidsopdracht
BESCHIKBAARHEIDSTIJD
- andere periodes of pauzes waarbij de chauffeur niet ter plaatse moet blijven maar wel beschikbaar moet zijn om gevolg te kunnen geven aan eventuele oproepen om de rit aan te vatten of te hervatten, of om andere werkzaamheden uit te voeren
- de tijd die men doorbrengt op trein of boot om het voertuig te begeleiden
-
de wachttijden aan de grenzen of bij laden en/of lossen waarvan de verwachte duur de volgende is:
- 2 uur per laad –en/of losoperatie in het nationaal vervoer
- 4 uur per laad –en/of losoperatie in het internationaal vervoer
-
2 uur voor de wachttijden aan de grenzen
Indien de werkgever voor het vertrek of net voor het begin van een periode een andere verwachte duur meedeelt aan zijn chauffeur, zullen deze uren gelden als beschikbaarheidsuren. De uren die deze nieuw bepaalde grenzen overschrijden worden dan arbeidstijd !
- de wachttijden ten gevolge van rijverboden
- de tijd doorgebracht in de slaapcabine of naast de bestuurder gedurende de rit
- de meertijd die een chauffeur nodig heeft van en naar de plaats om zijn voertuig af te halen indien dit niet op de gebruikelijke plaats gestald is
- de wachttijden met betrekking tot tol-, quarantaine- of medische aangelegenheden
- de tijd aan boord of in de nabijheid van het voertuig om de veiligheid van het voertuig en de goederen te verzekeren of om de verkeersreglementen na te komen, maar terwijl dewelke geen arbeid wordt verricht
De verwachte duur van de laatste 2 punten wordt vermoed maximaal 96 uur per maand te bedragen.
DIENSTTIJD
De diensttijd in de verhuissector bestaat uit :
- de arbeidsuren
- de beschikbaarheidsuren
- wanneer het werk niet aanvangt of eindigt op de zetel van de onderneming: het verschil tussen de totaal gemaakte verplaatsingstijd en de duurtijd van de weg naar en van het werk (de tijd die je normaal gezien nodig hebt om op de eigenlijke werkplaats te geraken)
- de onderbrekingen die meer dan 1u/dag en 5u/week bedragen (rust, onderbrekingen rijtijd en tijd besteed aan de maaltijden)
Overuren in het klassiek arbeidsstelsel : overloon (arbeidsuren) of verwijderingsvergoeding (beschikbaarheidsuren)
-
Overloon indien de gepresteerde overuren arbeidsuren zijn: basisuurloon + 50%
- in de vijfdagenweek : na het 8ste uur AT op maandag, dinsdag en woensdag en na het 7de uur AT op donderdag en vrijdag
- in de zesdagenweek : na het 7de uur AT van maandag tot vrijdag en na het 3de uur AT op zaterdag
- OF voor de 2 stelsels : na het 38ste arbeidsuur per week
-
Overloon indien de gepresteerde overuren beschikbaarheidsuren zijn: basisuurloon + verwijderingsvergoeding (€ 3,3187) voor elk beschikbaarheidsuur
- in de vijfdagenweek : na het 8ste uur BT op maandag, dinsdag en woensdag en na het 7de uur BT op donderdag en vrijdag
- in de zesdagenweek : na het 7de uur BT van maandag tot vrijdag en na het 3de uur BT op zaterdag
-
Overloon bij overschrijding van de diensttijd : basisuurloon + 50%
- in de vijfdagenweek : na het 12de uur diensttijd op maandag en dinsdag en na het 11de uur diensttijd op woensdag, donderdag en vrijdag
- in de zesdagenweek : na het 11de uur diensttijd op maandag en dinsdag en na het 5de uur diensttijd op zaterdag
- OF voor de twee stelsels : +50% indien de wekelijkse diensttijd 57 uren overschrijdt (supra)
Bij prestaties op zon- en feestdagen bedraagt het overloon voor de arbeidsuren 100% van het arbeidsuurloon !
Overuren in het flexibel stelsel
De uren die boven de maximale arbeidstijden en diensttijden gepresteerd worden geven aanleiding tot overloon (+50% op normale weekdagen en +100% op zon- en feestdagen). Bovendien mag de gemiddelde arbeidsduur niet meer bedragen dan 38 uur over een referteperiode van 6 maanden.
| Arbeidstijd | Diensttijd |
|---|---|
| + 10u arbeidstijd per dag | + 14u diensttijd per dag |
| + 50u arbeidstijd per week | + 65u diensttijd per week |
| + 988 arbeidstijd per 6 maanden (nl. 38 x 26 weken) | + 1492u diensttijd per 6 maanden (nl 57 x 26 weken) |
Voor het bepalen van de gemiddelde wekelijkse arbeidstijd (988u) tijdens de twee referteperiodes van 6 maanden die lopen van 1 februari tot 31 juli en van 1 augustus tot 31 januari, worden eveneens de uren meegerekend van de rustdagen, de gelijkgestelde dagen in het kader van de wet op de arbeidsovereenkomsten en de bijkomende inhaalrustdagen toegekend in plaats van de uitbetaling van een overloontoeslag krachtens de arbeidswet.
Prestatieblad
Voor de berekening van je loon moet een dagelijks prestatieblad bijgehouden worden. Je werkgever dient je dit op het einde van de loonperiode te overhandigen. Kijk goed of het klopt met je gepresteerde uren alvorens het te ondertekenen! Dit document wordt door de partijen immers erkend als enig instrument naar het welk mag teruggegrepen worden ingeval van betwisting van de bezoldiging. De bewijslast rust bij de werkgever. Ook moet je werkgever je een kopie van de met het prestatieblad overeenstemmende loonfiche meegeven.