Overuren of overwerken
Als je meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week werkt, ben je aan het overwerken. In vele sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager.
Wat is overwerk?
In de meeste sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager. Tenzij anders vastgelegd in een cao, ben je dus aan het overwerken als je bijvoorbeeld meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week aan de slag bent.
Het overwerken geeft recht op overloon. In de meeste gevallen moet het met inhaalrust gecompenseerd worden.
De dag- en weekgrenzen mogen overschreden worden bij een abnormale verhoging van het werk op onvoorzienbare en onregelmatige ogenblikken. Voorwaarden:
- voorafgaande toestemming van de vakbondsafvaardiging en arbeidsinspectie
- werknemers minstens 24 uur op voorhand verwittigen door aanplakking
- zwangere werkneemsters mogen geen overuren doen
‘Vrijwillige overuren’
De wet betreffende wendbaar en werkbaar werk (5 maart 2017) voerde de zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ in. Om je vrijwillig aan te bieden voor deze overuren moet je als werknemer, voorafgaand aan het presteren van deze uren, een geschreven overeenkomst sluiten met je werkgever.
Dat akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd in de mate waarin je als werknemer nog altijd wenst om deze overuren te presteren.
Bijkomend loon in plaats van inhaalrust?
Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.
Pas je profiel aan en check hierna of er voor je sector een aparte regeling geldt: in sommige sectoren kunnen er meer dan 91 uren inhaalrust vervangen worden door bijkomend loon.
De zogenaamd 'vrijwillige overuren' moeten nooit ingehaald worden en geven dus recht op bijkomend loon.
More Info
- Voor een volledig overzicht van de wetgeving arbeidsrecht en sociale zekerheid kan je de Wegwijzer Sociale Wetgeving erop naslaan. Bestel de Wegwijzer.
-
Militant?
- Meld je aan op www.acv-militanten.be en consulteer de Wegwijzer.
- Meld je aan op het online leerplatform en ontdek op interactieve wijze alles wat je moet weten over de verschillende soorten arbeidsovereenkomsten.
PC 140.03 - wegvervoer en logistiek voor rekening van derden
In de sector transport en logistiek moet er voor het bepalen van de overuren een onderscheid gemaakt worden tussen het rijdend en het niet-rijdend personeel.
Overuren rijdend personeel
Op basis van de cao 'nieuwe arbeidsregelingen' (cao 28/09/1999) is er voor het rijdend personeel een flexibele arbeidsregeling van toepassing.
Deze cao bepaalt o.a. dat er enkel in volgende gevallen sprake is van overuren :
- vanaf het 12de arbeidsuur per dag
- wanneer de 988 arbeidsuren per periode van 6 maanden overschreden wordt (in regime 38u/week)
Belangrijk hierbij is dat enkel de uren arbeidstijd in aanmerking genomen worden voor het bepalen van de overuren. Uren die geregistreerd worden als beschikbaarheidstijd tellen hiervoor niet mee.
Onderstaande uren worden beschouwd als arbeidstijd :
- Zelf rijden
- Zelf laden en lossen
- Het schoonmaken en technisch onderhoud van het voertuig
- De werkzaamheden betreffende veiligheid van het voertuig en de lading
- De werkzaamheden rond wettelijke of bestuursrechterlijke verplichtingen i.v.m. het vervoer. Dit met inbegrip van het toezicht bij laden en lossen, administratieve formaliteiten bij politie en douane,...
- De wachttijden aan de grenzen en bij laden en lossen, waarvan de vermoede of verwachte duur overschreden wordt.
- Alle overige tijden van fysieke arbeid in het kader van de arbeidsopdracht worden ingevolge de algemene arbeidswetgeving eveneens als arbeidstijd beschouwd.
Vergoeding wegens overschrijding van de gemiddelde diensttijd voor het rijdend personeel
Onder "diensttijd" wordt verstaan de som van de arbeidstijden en beschikbaarheidstijden, inbegrepen de trein- en booturen voor trajecten van minder dan 4 uur (de trein- en booturen boven de 4uur worden niet meegerekend) en het vast verblijf.
De diensttijd bedraagt gemiddeld 260 u per maand (=+/- 60u/week). In geval van overschrijding van deze gemiddelde diensttijd wordt sinds 01.01.2009 een toeslag van 50% toegekend op basis van het uurloon arbeidstijd. Voor deeltijdse arbeidsstelsels wordt de diensttijd pro rata berekend.
Opgelet !!
|
De grens van 260u moet worden verminderd met :
* 12u per gelijkgestelde dag of vast verblijf in de 5-daagse werkweek
* 10u per gelijkgestelde dag of vast verblijf in de 6-daagse werkweek.
|
De grens van 260u wordt dus verminderd per dag dat je niet werkt, maar die wel gelijkgeschakeld wordt met een gepresteerde dag. Indien geen rekening zou worden gehouden met de gelijkgestelde dagen zou je immers meer uren moeten presteren alvorens aan de 260-urengrens te komen, en dus alvorens de +50% te krijgen.
Wat wordt bedoeld met gelijkgestelde dagen ?
Met gelijkgestelde dag wordt bedoeld de gelijkgestelde dagen zoals bepaald in de Vakantiewet (hoofdstuk arbeidsduur) - uitgezonderd de recuperatiedagen of de inhaalrust in de zin van overuren - op voorwaarde dat deze dagen in volledige dagen worden opgenomen.
De gelijkgestelde dagen zijn dan ook de volgende :
- arbeidsongeval en beroepsziekte
- andere ziekte en ongeval
- moederschapsverlof / borstvoedingsverlof / vaderschapsverlof/adoptieverlof
- tijdelijke economische werkloosheid
- staking binnen het bedrijf, erkend door minstens 1 van de representatieve vakbonden
- lock-out
- tijdelijke werkloosheid ten gevolge van staking (werkloosheid RVA)
- syndicale opdrachten en vorming
- cursussen sociale promotie
- vakantiedagen, feestdagen, klein verlet
Overuren niet-rijdend personeel
Op basis van de cao 'nieuwe arbeidsregelingen' (cao 28/09/1999) is er voor het niet-rijdend personeel een flexibele arbeidsregeling van toepassing.
Deze cao bepaalt o.a. dat er enkel in volgende gevallen sprake is van overuren :
- vanaf het 10de arbeidsuur per dag
- wanneer de 988 arbeidsuren per periode van 6 maanden overschreden wordt (in regime 38u/week)
Belangrijk hierbij is dat enkel de uren arbeidstijd in aanmerking worden genomen voor het bepalen van de overuren. Volgende uren worden niet beschouwd als arbeidstijd, maar als wachttijd : de tijd gedurende dewelke de werknemer ter beschikking staat van de werkgever, alhoewel hij geen prestaties kan leveren wegens de afwezigheid van voertuigen en/of van goederen waarmee hij zich zou moeten bezighouden. Deze wachttijd wordt vergoed aan het basisuurloon arbeidstijd.
De wachttijd is beperkt tot 2u per dag en mag de 10u per week niet overschrijden.
