Hoe zit het met overtijd en overuren?
Werk je voltijds of deeltijds? Ken je rechten en plichten over je arbeidstijd en overuren
Arbeidstijd en overuren
Ontdek hier hoe zit het met je arbeidstijd en uurrooster. En waar je rekening mee moet houden als je overuren maakt of weekendwerk doet.
🌵Wat betekent het Arizona-akkoord voor je arbeidstijd?
De Arizona-regering neemt nogal wat besparingsmaatregelen op de kap van werknemers. Zo moet iedereen méér en flexibeler werken. Wordt nachtarbeidversoepeld en moeten we met z'n allen harder en langer werken, voor minder pensioen. Intussen sust men met erg onzekere en vage beloften voor een hoger loon. Het blijken hoogstens zeer twijfelachtige kruimels.
De plannen in het regeerakkoord zijn nog niet definitief. Ze moeten nog verder uitgewerkt, goedgekeurd en in wetten gegoten worden. Ze kunnen en moeten nog bijgestuurd worden. Daarom blijft het ACV zich verzetten!
💡 Je vindt hier eerst de meer algemene regels, de info voor je sector vind je helemaal onderaan.
-
Hoe zit het met overuren?
In de meeste sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager. Tenzij anders vastgelegd in een cao, maak je dus overuren of doe je overwerk als je bijvoorbeeld meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week aan de slag bent.
Het overwerken geeft recht op overloon. Dat wordt in de meeste gevallen gecompenseerd met inhaalrust of 'recup'.
Je mag de dag- en weekgrenzen overschrijden bij een abnormale verhoging van het werk op onvoorzienbare en onregelmatige ogenblikken. Maar hier zijn voorwaarden aan verbonden:
- Er moet voorafgaand toestemming van de vakbondsafvaardiging en arbeidsinspectie zijn.
- Werknemers moeten minstens 24 uur op voorhand verwittigd zijn door aanplakking.
- Zwangere werkneemsters mogen geen overuren doen.
-
Wat met vrijwillige overuren?
De wet betreffende wendbaar en werkbaar werk (5 maart 2017) voerde de zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ in.
Om je vrijwillig aan te bieden voor deze overuren moet je als werknemer, voordat je deze uren presteert, een geschreven overeenkomst sluiten met je werkgever.
Dat akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd als je als werknemer deze overuren wil blijven presteren.
-
Kan je bijkomend loon krijgen in plaats van inhaalrust?
Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.
💡 Pas je profiel aan en check onderaan deze pagina of er voor jouw sector een aparte regeling geldt: in sommige sectoren kunnen er meer dan 91 uren inhaalrust vervangen worden door bijkomend loon.
De 'vrijwillige overuren' moeten nooit ingehaald worden en geven dus recht op bijkomend loon.
-
Wat is ADV?
Bij Arbeidsduurverkorting (ADV) werk je iedere week meer uren dan in je contract staat. Staat er bijvoorbeeld 38 uur in je contract, maar werk je 40 uur per week, dan bouw je elke week 2 extra ADV-uren op.
In de praktijk kan je deze overuren meestal opnemen als extra vakantie. Soms kan je je ADV-dagen laten uitbetalen, bijvoorbeeld bij ontslag.
Opgelet: niet iedereen heeft hier recht op. Dit geldt enkele in ondernemingen waar hier afspraken voor vastgelegd zijn, bijvoorbeeld in een cao.
Een andere vraag over je contract? 👇
Wil je je contract opzeggen?
Op zoek naar info over ontslag nemen? Wil je bijvoorbeeld je opzegtermijn berekenen? Check de rubriek 'Ontslag en opzegging'.
More Info
-
Militant?
- Neem een kijkje op de militantensite en consulteer er de Wegwijzer Sociale Wetgeving (login nodig)
- Lees Vakbeweging digitaal
- Ontdek ook het aanbod van De Vormers.
💡 Veel van de regels hangen af van de sector waarin je werkt. Kies daarom nu je sector om meteen informatie op maat te krijgen.
PC 331 - Welzijn en Gezondheidssector (Vlaanderen)
Arbeidstijd
Weten hoe en wanneer je moet werken is belangrijk, dat spreekt vanzelf. Je werkrooster heeft een groot effect op de werkbaarheid van je job, op de combinatie tussen werk en privé en vaak zelfs op je loon (denk maar aan de toeslagen voor onregelmatige prestaties).
Arbeidstijdwetgeving
Werken in zorg, welzijn en cultuur is doorgaans geen 9-to-5-job. Er zijn vroege en late diensten, avondwerk en nachtshiften. Er is weekend- en feestdagwerk. Deeltijds werk is bijna de regel.
Dat maakt goede sectorafspraken nodig. Ook in de instellingen zelf zorgt ACV Puls voor goede afspraken. Alle verschillende uurroosters moeten per onderneming in het arbeidsreglement staan. Ze worden goedgekeurd door de ondernemingsraad of de vakbondsafvaardiging.
Wat geeft zo’n uurrooster nu net aan? Het begin en het einde van je shifts. Die mogen niet korter zijn dan drie uur, en niet langer dan elf. Na maximum zes uur heb je recht op een pauze. Een rustperiode van minstens elf uur tussen twee shiften en minstens één rustdag per week zijn ook verplicht
Tussen flexibiliteit en voorspelbaarheid
In het sociaal overleg met de werkgever ziet ACV Puls er op toe dat uurroosters en personeelsbezetting evenwichtig en voorzienbaar zijn. Goede afspraken over de planning blijven in heel wat instellingen een werkpunt.
Hoe goed een planning ook is, er zijn altijd onvoorziene omstandigheden. Ook daarover zijn goede afspraken nodig. Bijvoorbeeld: de werkgever kan je nooit eenzijdig verplichten om in te springen voor een zieke collega. Extra werkuren recupereer je op een ander moment. Soms geven ze zelfs recht op extra loon.
Afspraken over last-minute wijzigingen aan het uurrooster en eventuele compensaties daarvoor (of andere specifieke regelingen in de instelling) vind je terug in je arbeidsreglement. Je kan hiervoor ook terecht bij de afgevaardigden van ACV Puls op je werk.
Naar een evenwichtige flexibiliteit
Een evenwichtige flexibiliteit is zowel voor de werkgever als voor de werknemers een belangrijk thema. Om het werk ‘werkbaar’ te houden, zet ACV Puls zich in voor goede en evenwichtige oplossingen. Een degelijke bescherming bieden tegen overdreven flexibiliteit en werkdruk is een must.