Overuren of overwerken

©Shutterstock

Als je meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week werkt, ben je aan het overwerken. In vele sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager.

Word nu lid van het ACV!

Wat is overwerk?

In de meeste sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager. Tenzij anders vastgelegd in een cao, ben je dus aan het overwerken als je bijvoorbeeld meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week aan de slag bent.

Het overwerken geeft recht op overloon. In de meeste gevallen moet het met inhaalrust gecompenseerd worden.

De dag- en weekgrenzen mogen overschreden worden bij een abnormale verhoging van het werk op onvoorzienbare en onregelmatige ogenblikken. Voorwaarden:

voorafgaande toestemming van de vakbondsafvaardiging en arbeidsinspectie
werknemers minstens 24 uur op voorhand verwittigen door aanplakking
zwangere werkneemsters mogen geen overuren doen

‘Vrijwillige overuren’

De wet betreffende wendbaar en werkbaar werk (5 maart 2017) voerde de zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ in. Om je vrijwillig aan te bieden voor deze overuren moet je als werknemer, voorafgaand aan het presteren van deze uren, een geschreven overeenkomst sluiten met je werkgever.

Dat akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd in de mate waarin je als werknemer nog altijd wenst om deze overuren te presteren.

Bijkomend loon in plaats van inhaalrust?

Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.

Pas je profiel aan en check hierna of er voor je sector een aparte regeling geldt: in sommige sectoren kunnen er meer dan 91 uren inhaalrust vervangen worden door bijkomend loon.

De zogenaamd 'vrijwillige overuren' moeten nooit ingehaald worden en geven dus recht op bijkomend loon.

More Info

Voor een volledig overzicht van de wetgeving arbeidsrecht en sociale zekerheid kan je de Wegwijzer Sociale Wetgeving erop naslaan. Bestel de Wegwijzer.
Militant?
- Meld je aan op www.acv-militanten.be en consulteer de Wegwijzer.
- Meld je aan op het online leerplatform en ontdek op interactieve wijze alles wat je moet weten over de verschillende soorten arbeidsovereenkomsten.

PC 329.01 - Socio-culturele sector (Vlaamse gemeenschap)

De algemene wetten over arbeidstijd zijn grotendeels geschreven op maat van een voltijdse job, met vaste uren van maandag tot vrijdag.
In de non-profit is deeltijds werk eerder regel dan uitzondering. Werken in zorg, welzijn en cultuur is voor velen geen nine-to-five job. Er zijn vroege en late diensten, avondwerk en nachtshiften. Er is weekend- en feestdagwerk.
In de non-profitsectoren zijn daarom naast wetten ook sectorafspraken nodig. Ook in de instellingen zelf zorgt ACV Puls voor goede afspraken.

Uurroosters

Alle variabele uurroosters die in de organisaties gebruikt worden, moeten in het arbeidsreglement staan en goedgekeurd zijn door de ondernemingsraad of de vakbondsafvaardiging.
De uurroosters geven het begin en het einde van de shiften aan. Die mogen nooit korter zijn dan drie uur of langer dan elf uur. Na ten hoogste zes uur heb je recht op een pauze.
De wet verplicht ook een rustperiode van minstens elf uur tussen twee shiften en minstens één rustdag in elke week. Je werkgever mag je ook niet voortdurend te veel of te weinig inplannen in de dienstregelingen. In een periode van een semester moet je contractueel overeengekomen arbeidsduur gerespecteerd worden.

Tussen flexibiliteit en voorspelbaarheid

In het sociaal overleg met de werkgever zien de vakbondsafgevaardigden van ACV Puls erop toe dat dienstplanning, werkverdeling, uurroosters en personeelsbezetting evenwichtig en voorzienbaar zijn.
In een aantal gevallen worden ook ‘nieuwe’ arbeidsvormen toegepast in de sector. Zo is men in bepaalde organisaties op zoek naar de mogelijkheid om ‘glijtijden’ (regelingen waarbij je als werknemer zelf kunt kiezen om op een bepaald uur je werk te starten en te stoppen), telewerken of zelfs de mogelijkheid om gedeeltelijk thuis te werken in te voeren. Het is nodig dat hierover het nodige sociaal overleg met de werknemers gepleegd wordt.