Overuren of overwerken
Alles over de gemiddelde wekelijkse en jaarlijkse arbeidstijd, uurroosters, weekendwerk en overuren.
Arbeidstijd en overuren
Hoe zit het met je arbeidstijd en uurrooster? Wat als je overuren maakt of weekendwerk doet?
💡 Je vindt hier eerst de meer algemene regels, de info voor je sector vind je helemaal onderaan.
-
Hoe zit het met overuren?
In de meeste sectoren ligt de weekgrens op 38 uur of lager. Tenzij anders vastgelegd in een cao, maak je dus overuren of doe je overwerk als je bijvoorbeeld meer dan 9 uur per dag of 40 uur per week aan de slag bent.
Het overwerken geeft recht op overloon. In de meeste gevallen moet het met inhaalrust of 'recup' gecompenseerd worden.
De dag- en weekgrenzen mogen overschreden worden bij een abnormale verhoging van het werk op onvoorzienbare en onregelmatige ogenblikken. Maar hier zijn voorwaarden aan verbonden:
- Er moet voorafgaand toestemming van de vakbondsafvaardiging en arbeidsinspectie zijn.
- Werknemers moeten minstens 24 uur op voorhand verwittigd zijn door aanplakking.
- Zwangere werkneemsters mogen geen overuren doen.
-
Wat met vrijwillige overuren?
De wet betreffende wendbaar en werkbaar werk (5 maart 2017) voerde de zogenaamde ‘vrijwillige overuren’ in.
Om je vrijwillig aan te bieden voor deze overuren moet je als werknemer, voorafgaand aan het presteren van deze uren, een geschreven overeenkomst sluiten met je werkgever.
Dat akkoord is 6 maanden geldig en kan worden vernieuwd in de mate waarin je als werknemer nog altijd wenst om deze overuren te presteren.
-
Kan je bijkomend loon krijgen in plaats van inhaalrust?
Elke werknemer kan de inhaalrust van 91 overuren per kalenderjaar laten uitbetalen in plaats van deze effectief op te nemen. Dit is een keuzerecht voor de werknemer: de werkgever kan dit niet verplichten.
💡 Pas je profiel aan en check hieronder of er voor jouw sector een aparte regeling geldt: in sommige sectoren kunnen er meer dan 91 uren inhaalrust vervangen worden door bijkomend loon.
De 'vrijwillige overuren' moeten nooit ingehaald worden en geven dus recht op bijkomend loon.
More Info
- Voor een volledig overzicht van de wetgeving arbeidsrecht en sociale zekerheid kan je de Wegwijzer Sociale Wetgeving erop naslaan. Bestel de Wegwijzer.
-
Militant?
- Meld je aan op www.acv-militanten.be en consulteer de Wegwijzer.
- Meld je aan op het online leerplatform en ontdek op interactieve wijze alles wat je moet weten over de verschillende soorten arbeidsovereenkomsten.
💡 Veel van de regels hangen af van de sector waarin je werkt. Kies daarom nu je sector om meteen informatie op maat te krijgen. 👇
PC 328.01 - Stads- en streekvervoer (Vlaamse gewest)
De wekelijkse arbeidsduur bedraagt 37 uur. Elke arbeidsregeling moet in het arbeidsreglement worden opgenomen. Behalve bij uitzonderingen moet je werken tussen 6 uur 's morgens en 20 uur 's avonds (toepassing van de arbeidswet van 16 maart 1971).
Dagelijkse en wekelijkse arbeidsduur
Als je werkt volgens een dienstregeling die over verschillende weken loopt en waarvan de wekelijkse arbeidsduur ongelijk verdeeld is, mag de wekelijkse arbeidsduur over de hele trimester gemiddeld 37 uur bedragen.Per dag mag je maximaal 10 uur werken.
Overwerk is alle arbeid verricht boven de voorziene duur van de dagprestatie volgens dienstrol of boven de trimestriële grens (niet te cumuleren). Plaatselijke overeenkomsten blijven gerespecteerd.Voor de personeelsleden die volgens een vaste diensttijdregeling per week werken geldt een wekelijkse grens van 39 uur (gemiddelde arbeidsduur: 37 uur per week) en een daggrens van 9 uur.
Overwerk is alle arbeid verricht boven de voorziene dagprestatie en boven de 39 uur per week (niet te cumuleren). Plaatselijke overeenkomsten blijven gerespecteerd.
Voor ploegenarbeid en continuarbeid mag worden afgeweken van de hierboven vastgelegde regelingen.
Zondagswerk
Je werkgever mag op zondag geen werknemers tewerkstellen. Zondagsrust is de regel. Als je uitzonderlijk toch op zondag mag werken, dan heb je recht op inhaalrust. Als de zondagsarbeid niet meer dan 4 uur bedraagt, dan krijg je een halve dag inhaalrust.De inhaalrust moet in principe worden toegekend in de loop van de zes dagen die volgen op de zondag waarop je werkte.
Maximale duur van een werkdag
Een werkdag mag maximaal 12 uur duren. Als je dat overschrijdt, dan wordt 25 % in tijd toegekend voor de duur ervan. Plaatselijke overeenkomsten blijven gerespecteerd.Minimale rusttijd tussen twee werkdagen
Je moet minstens 8 uur rusten tussen twee werkdagen. Plaatselijke overeenkomsten blijven gerespecteerd.Minimale duur van elke werkperiode
Elke werkperiode moet minstens anderhalf uur duren. Een werkdag moet minstens 4 uur duren. Bestaande overeenkomsten blijven gerespecteerd.Begin en einde dienst en dienstonderbrekingen
Het tijdstip, de tijdsduur en de afspraken voor het starten en beëindigen van de dienst en de dienstonderbrekingen worden binnen de entiteit geregeld en in het arbeidsreglement vastgelegd.Nachtarbeid
Je verricht nachtarbeid als je werkt tussen 20 uur en 6 uur. In een aantal gevallen kan via een koninklijk besluit of een cao worden afgeweken van het verbod op nachtarbeid.Meer weten?
