Net tijdens onze actieweek tegen agressie naar dienstverlenend personeel in de brede zin (buschauffeurs, spoedverplegers, politieagenten, onthaalbedienden, etc) zijn bij De Lijn alleen al in het Gentse 3 ernstige feiten gepleegd waarbij 4 collega’s voor meerdere dagen arbeidsongeschikt zijn. Dit moet stoppen. Deze emmer is niet alleen vol, hij loopt al zeer lang over.

3524 dagen werkverlet waren er bij De Lijn alleen al in 2022, dit als gevolg van agressie gerelateerde arbeidsongevallen, dat is vergelijkbaar met 16 voltijdsequivalenten die dus een gans jaar out zijn, dat is niet niks, maar ook bij de privé exploitanten van De Lijn lopen de dagen arbeidsongeschiktheid serieus op. Er is de voorbije jaren al heel wat aandacht naar deze problematiek gegaan. In zowat elke streek in Vlaanderen vonden reeds (al dan niet spontane) acties plaats naar aanleiding van agressiegevallen.

Tijdens de zomermaanden werd er nog overlegd met mobiliteitsminister Lydia Peeters om meer maatregelen te treffen om de agressie op bus en tram terug te dringen. Zo werd er besloten dat er ‘afgesloten stuurposten’ komen in de meeste bussen en onderzoekt men de piste om de lijncontroleurs uit te rusten met bodycams. Voor dit laatste wacht men nog op een aanpassing in de wetgeving door Minister Verlinden, ervaringen uit het buitenland leren ons alleszins dat bodycams wel degelijk een ontradend effect hebben bij agressie. Een tijdelijk busverbod is ook een maatregel die werd genomen in sommige steden (zoals Kortrijk), maar dit is in de praktijk moeilijk te handhaven.

Ondanks de vele goeie wil die men vanuit De Lijn toont om dit aan te pakken, ondanks de vele overlegmomenten waarop men vaak niet veel meer kan doen dan de frustraties van het personeel over deze problematiek te aanhoren, lijkt er niets te veranderen. Meer nog, bij veel personeelsleden van De Lijn en de exploitanten leeft het gevoel dat de agressie alleen maar toeneemt. De cijfers tonen aan dat dit niet helemaal zo is, maar de ernst van de feiten blijkt wel toe te nemen en ook de psychologische impact bij slachtoffers lijkt ernstiger te worden.

De aangekondigde maatregelen worden zeker niet koel onthaald, het personeel van De Lijn is over het algemeen tevreden dat er op zijn minst pogingen worden ondernomen om de toestand te verbeteren. Er is echter één terugkerende kritiek te horen en dat is het gigantische gevoel van straffeloosheid dat er heerst. De toegenomen agressie is misschien al lang geen nieuws meer. Het is een maatschappelijk fenomeen waar we maar geen vat op lijken te krijgen. De daders zijn ook al lang niet meer in één categorie te plaatsen. Ze zijn jong en oud, rijk en arm, autochtoon en allochtoon, nuchter en onder invloed … Allicht zal elke dader wel zijn verhaal hebben en is het leven niet voor iedereen even vriendelijk. Maar de mensen die u van A naar B brengen aanvallen is voor niets nodig, het is ronduit pervers.

Wij denken meer en meer dat een vorm van ‘super snelrecht’ de enige manier is om dit te stoppen. Vandaag worden daders als ze gevat worden vaak slechts zeer tijdelijk of zelfs helemaal niet aangehouden. De Politie geeft aan dat ze geen mogelijkheden heeft om de daders langer vast te zetten. Het lijkt bovendien wel per uitzondering te zijn dat men uiteindelijk toch voor de rechter dient te verschijnen. De uitgesproken straffen zijn dan vaak ook nog eens bijzonder mild. Voor het slachtoffer is een milde straf echter vaak pijnlijk en komt het over alsof de feiten overdreven werden voorgesteld of door de rechter niet serieus worden genomen. Vaak wordt een geldboete uitgesproken en is de kous daarmee af. Zou het niet beter zijn via een super snelle rechtsprocedure deze daders afhankelijk van de ernst van de feiten tot enkele dagen vast te kunnen houden en ze zo direct kordaat te straffen? Voor mijn part met een zeer tijdelijke of geen vermelding op het strafblad en later ook geen onnodige administratieve ballast voor justitie. Snelle en korte straffen die afschrikken, dat is wat het personeel van De Lijn vraagt. Uiteraard wel met eerlijke rechtspraak en ook met snel uitgesproken schadevergoedingen. Het risico op opsluiting zou veeleer werken als prikkeldraad dan dat men nu ooit misschien eens voor een rechtbank zou moeten verschijnen.

Wij doen dan ook een oproep aan Minister van Justitie Van Tigchelt om de huidige snelrechtsprocedures toe te passen op De Lijn en ze zelfs nog een beetje te versnellen. Zo wordt feiten plegen tegenover een personeelslid van De Lijn niet langer een coole hype maar wel terug iets waardoor je gegarandeerd even mag ‘gaan zitten’ en je het lachen snel zal vergaan. Want iedereen verdient een job zonder geweld!