Op 9 oktober organiseert het gemeenschappelijk vakbondsfront een 24 urenstaking bij De Lijn. 

Waarover gaat dit nu eigenlijk?

In het decreet basisbereikbaarheid staat bepaald dat een mobiliteitscentrale zal worden opgericht om de onderste laag van het gelaagd vervoermodel te organiseren. Zeg maar het deel dat vandaag voor een groot stuk gecoverd wordt door de belbussen maar bij uitbreiding ook gaat over deelauto en deelfietssystemen, taxi’s, mindermobielencentrales enz.

In april van dit jaar bleek dat dit een onafhankelijke speler zou zijn. De Lijn mocht met andere woorden niet langer aanbieder en organisator zijn. Er werd een overheidsopdracht uitgeschreven waar bedrijven konden op intekenen. De Lijn heeft op dat moment met enkele partners beslist om een bedrijf op te richten: Smind. De Lijn heeft hierin een minderheidsaandeel waardoor Smind aanvaard werd als kandidaat.

Moet De Lijn dit onderdeel privatiseren? 

De minister verklaarde op 7 oktober in het Vlaams Parlement, dat dit niet zo opgedragen is aan De Lijn maar dat dit een beslissing is van de Raad van Bestuur van De Lijn. Nogal kort door de bocht, lijkt me. Het is dan misschien niet expliciet opgedragen aan De Lijn, maar het wordt hen wel de facto onmogelijk gemaakt om de mobiliteitscentrale vorm te geven of zelfs nog maar mee te dingen naar het contract. Het komt er dan ook op neer dat deze diensten gewoon ophouden te bestaan bij De Lijn. 

De Lijn rekent er op dat cao 32bis van toepassing is. De communicatie tijdens de zomer aan het personeel van deze diensten moet ook in dat kader worden begrepen. Cao 32bis regelt de overgang van vaste activa en personeel in geval van (gedeeltelijke) verkoop van een onderneming in wederzijds akkoord tussen partijen. Of deze cao van toepassing is, is vandaag nog helemaal niet duidelijk. De Lijn heeft hierover een brief gestuurd naar het departement MOW (mobiliteit en openbare werken) en naar het kabinet van minister Peeters om hier duidelijkheid te vragen. 

Wanneer deze cao van toepassing is, zullen de huidige medewerkers van belbuscentrale en leerlingenvervoer automatisch mee overgaan naar het bedrijf dat de mobiliteitscentrale zal uitbaten. Het personeel neemt op dat moment al verworven loon- , arbeidsvoorwaarden en pensioenrechten mee. Alleen is de tewerkstellingsplaats een zeer onzekere factor.

Is in het andere geval cao 32bis niet van toepassing, spreken we over de sluiting van deze diensten. Maar laat ons hier voorlopig niet van uit gaan.

Is het ACV daar gelukkig mee?

Uiteraard niet. Het is een gevolg van het decreet basisbereikbaarheid. Iets waar De Lijn toch mee aan de slag moet. Wij vinden namelijk dat voor deze mensen, die toch al jaren bij De Lijn werken en vaak ook stilaan aan het einde van hun carrière denken, actief moet gewerkt worden aan oplossingen voor deze mensen die de overstap niet maken naar de mobiliteitscentrale. We denken dan aan herscholingsprogramma’s, het zoeken naar jobmogelijkheden bij bijvoorbeeld de dienst abonnementen of de klantendienst en, waarom niet, bij de diensten techniek of exploitatie. Wat ons betreft zijn er, mits wat goede wil, mogelijkheden te vinden bij De Lijn. Het is dan waarschijnlijk wel aangewezen dat De Lijn hiervoor de nodige bijkomende middelen vraagt aan de Vlaamse Regering.

Is dit een eerste stap naar verdere privatisering van De Lijn?

In het regeerakkoord is er sprake van een ‘tendering’ (het in de markt zetten zodanig dat ook private spelers kunnen meedingen naar de uitvoering van het openbaar vervoer.) in een nog niet bepaalde vervoerregio. Die zou plaats vinden in het tweede deel van de legislatuur. En er is de mobiliteitscentrale in het kader van het decreet basisbereikbaarheid. Vandaag zijn er geen signalen dat andere diensten van De Lijn in de etalage zouden staan of dat men nog maar overweegt om andere diensten uit te besteden. Maar we houden uiteraard een vinger aan de pols. Er is vandaag geen reden tot ernstige ongerustheid op dat vlak.

De actie van 9 oktober is vooral een duidelijk signaal. Naar De Lijn maar ook naar de politiek. Het personeel van De Lijn heeft nood aan duidelijkheid en aan toekomstperspectief. We hopen dan ook dat de benchmark die momenteel loopt, tegen het einde van dit jaar aan De Lijn en haar personeelsleden dat noodzakelijke toekomstperspectief kan bieden.