Het was maar om te lachen

Op 25 november 2021 is het de Internationale Dag tegen Geweld op Vrouwen. Ook op de werkvloer kunnen vrouwen ermee geconfronteerd worden. Jolinde Defieuw, Samenwerker bij ACV Vlaams-Brabant, vertelt over dit onderbelichte probleem.

 ‘Seksisme is een maatschappelijk fenomeen, net zoals racisme of homofobie. En een bedrijf is altijd een weerspiegeling van de maatschappij, dus heel veel fenomenen die je in de maatschappij kan waarnemen, zie je ook op bedrijfsniveau. Dus ook seksisme… Het kan gaan over ongepaste of seksistische opmerkingen, maar ook over echt ongewenst gedrag.’

‘Veel meer dan we denken. Uit een bevraging die ACV Voeding en Diensten in 2017 hierover heeft gedaan bij 51.000 poetsvrouwen bleek dat één op de drie poetsvrouwen al te maken kreeg met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat gaat dan over ongewenste opmerkingen en aanrakingen, maar ook over mannen die naakt rondlopen terwijl de poetsvrouw aan het werk is en zelfs over verkrachtingen.’ 

 

‘Ongewenste opmerkingen worden heel vaak weggezet als onschuldig. Ze worden vaak gemaakt in de vorm van een grap. ‘Het was maar om te lachen.’ Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat het niet kwetsend is voor de persoon in kwestie. Je kunt heel hard geraakt worden door zulke ‘grapjes’. Het kan een klimaat creëren waarin je je onveilig voelt. Maar slachtoffers durven het vaak niet te melden, uit angst dat ze hun job zullen verliezen.’

‘Zeker op lange termijn kan seksisme heel veel impact hebben op het zelfvertrouwen van iemand. Het slachtoffer gaat zich niet goed voelen op de werkvloer, voelt zich niet gewaardeerd voor het werk dat ze doet, wordt ziek. En als het te erg wordt, beslissen vrouwen vaak om zelf ontslag te nemen.’

 

Wat kun je doen als je op het werk geconfronteerd wordt met seksisme?

‘Je kunt het bespreken met de vertrouwenspersoon op je werk. Je kunt ook een vertrouwelijk gesprek aanvragen met de preventieadviseur van de externe preventiedienst, zonder dat je werkgever daarvan op de hoogte wordt gebracht. De contactgegevens vind je in je arbeidsreglement. Die preventieadviseur luistert naar je verhaal en bespreekt met jou de mogelijkheden. Bij ongewenst gedrag kun je bijvoorbeeld een informele of een formele klacht indienen.’

‘Je kunt het ook met de vakbondsafvaardiging in je bedrijf bespreken. Is er geen vakbondsafvaardiging, dan kan je het meldpunt discriminatie van het ACV contacteren. Wij geven advies aan het slachtoffer, en we kijken naar wat er in het bedrijf kan veranderen, bv. in het personeelsbeleid.’

 

‘Het gaat niet zozeer om sectoren. Enerzijds zijn er werksituaties waarin je makkelijker seksisme zult hebben, denk aan de poetsvrouwen. Maar ook als je met heel onzekere contracten werkt, ben je heel kwetsbaar.’ 

‘Ten tweede heeft het heel veel te maken met de bedrijfscultuur. Een bedrijfscultuur waarin vaak seksistische moppen gemaakt worden en waarin dat beschouwd wordt als normaal, is natuurlijk heel anders dan een bedrijf waar dat helemaal not done is.’ 

‘In ondernemingen met een grote machocultuur is het risico veel groter. Je hoort daar ook meer homofobe en racistische uitspraken. Die zijn gelinkt aan eenzelfde manier van denken: iedereen die afwijkt van de norm, daar mag mee gelachen worden.’

‘Uit onderzoek weten we dat de rol van leidinggevenden daarin heel belangrijk is én dat de werkdruk een hele grote impact heeft op allerlei vormen van pesterijen. In een onderneming met een hoge werkdruk en een autoritaire stijl van leiding geven ligt het aantal pestslachtoffers vijf keer hoger.’

 

‘Heel simpel: als je werknemers zich goed voelen op de werkvoer, presteren ze veel beter. Pesterijen, racisme, seksisme… hebben een impact op hoe mensen zich voelen en dus  op hoe gemotiveerd ze zijn, hoe goed ze hun werk doen, hoe vaak ze ziek zijn… En op de verloopcijfers. Gepeste mensen geven vaker hun ontslag. Nieuwe mensen aanwerven kost geld. Als je je werknemers in dienst kunt houden, brengt dat veel meer op, financieel, maar ook qua ervaring die je in huis houdt.’ 

 

 

Het Platform Mirabal Belgium organiseert op zaterdag 25 november in Brussel een nationale manifestatie tegen geweld tegen vrouwen. Deze manifestatie geniet de steun van heel wat organisaties en verenigingen, waaronder ook onze vakbond ACV. Meer info vind je op de Facebook-pagina en de website van Mirabal Belgium