IAO-conferentie op weg naar conventie over biologische risico’s op het werk

In Genève loopt tot 13 juni de Internationale Arbeidsconferentie. Regeringen, werkgevers en vakbonden van 187 landen komen daar jaarlijks samen om afspraken trachten te maken ter verbetering van arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Dit alles in de schoot van de Internationale Arbeidsorganisatie, de IAO. De delegatie van het ACV, onder leiding van Ann Vermorgen, neemt actief deel aan de besprekingen in de diverse commissies.

Biologische risico’s

Een eerste discussie gaat over een nieuwe IAO-conventie over biologische gevaren op het werk, samen met een aanbeveling. De covid19-pandemie heeft nog maar eens aangetoond hoe belangrijk het is werknemers daar afdoende tegen te beschermen. In Europa is er al een richtlijn rond biologische agentia (bacteriën, virussen en schimmels). Al gaat biologische gevaren wat ruimer en behandelt ook de risico’s van planten en dieren. Maar in andere landen ontbreekt vaak dergelijke bescherming.  De IAO heeft al wel de conventie nr. 170 voor chemicaliën, maar voor de biologische gevaren is er een vacuüm. Na een eerste bespreking in 2024 wil men nu de conventie volledig bevestigen.

Digitale platformen

Het tweede thema is het uitwerken van een IAO-conventie en aanbeveling over digitale platformen. Platformwerkers zijn in alle landen ter wereld een groeiende groep werknemers zonder duidelijke statuut, met amper tot geen toegang tot sociale rechten. Bovendien hanteren platformen vaak ontransparante werkmethoden en voorwaarden. Recent werd er een Europese richtlijn platformwerk aangenomen, maar deze omvat niet alle platformwerkers. In meerdere delen van de wereld bestaat zelfs dit kader niet.

De eerste besprekingen moeten bepalen of er zowel een conventie als aanbeveling komt en wat de inhoud daarvan zal zijn. Er is ook vanuit de regeringen ruime steun voor een dergelijke norm. Niet bij de werkgeversgroep echter. Zij hopen dat het beperkt blijft tot een aanbeveling. Volgende week wordt duidelijk welke richting het uitgaat, dit dan met het oog op een tweede lezing op de conferentie van volgend jaar.

Informeel werk en de transitie naar formeel en waardig werk

Een andere commissie bekijkt de vooruitgang van informeel naar formele jobs, voortbouwend op de aanbeveling uit 2015. Ondanks verhoogde inspanningen op de nationale niveaus, en de mogelijkheden die bijvoorbeeld de digitale revolutie met zich meebrengt, blijft de overgang naar formaliteit een belangrijke uitdaging. Dit komt deels doordat veel overheden moeite hebben om de onderliggende oorzaken van informaliteit effectief en duurzaam aan te pakken. Ook valt er wat te danken aan de heersende conflicten, crisissen en de COVID-19 pandemie, die overal ter wereld hebben geleid tot een wijdverspreid verlies van jobs. Verder worden de uitdagingen van formalisering ook groter door structurele uitdagingen zoals klimaatverandering, grondstoffenschaarste en de zorgbehoeften die gepaard gaan met de vergrijzing van de bevolking. 

De discussie moet uitmonden in conclusies en acties die richting geeft aan het verdere werk van de IAO, van nationale overheden en sociale partners op dit terrein. 

Vaste commissie voor de toepassing van de normen

En dan is er tot slot ook nog de vaste commissie voor de toepassing van de normen. Ann Vermorgen neemt daarin een rol als woordvoerder voor meerdere landendiscussies. Elk jaar worden 24 landen op het matje geroepen wegens schending van IAO-conventies of van de fundamentele arbeidsnormen, dit keer aangevuld met een speciale zitting over de ontsporingen in Wit-Rusland. Op het lijstje staan met stip - dubbele voetnoot in het jargon van de IAO - verder ook Afghanistan, gelet op de totale onderdrukking van vrouwen op tal van domeinen, Tsjaad voor kinderarbeid, Ecuador voor het recht vrije onderhandelingen en de organisatie van vakbonden, Kirgistan voor het totaal gebrek aan arbeidsinspectie, en Libië voor mensenhandel en het gebruik van dwangarbeid bij vluchtelingen.

Andere belangrijke thema’s op de agenda van de conferentie zijn resoluties omtrent de naleving van de aanbeveling van de onderzoekscommissie over Myanmar, een aanpassing van de Maritieme arbeidsconventie om werknemers in scheepvaart beter te beschermen en een belangrijke resolutie over de status van Palestina en het recht om deel te nemen aan IAO-vergaderingen.

Lees het persbericht 'IAO-conferentie op weg naar conventie over biologische risico’s op het werk' in pdf.