FAQ's sociale verkiezingen 2024
Waarom is stemmen tijdens de sociale verkiezingen zo belangrijk? Waar staat het ACV voor? Wat moet je doen als je elektronisch stemt? Hoe voer je het best campagne als kandidaat?
Een antwoord op deze en andere belangrijke vragen vind je hier 👇
Algemene FAQ's
-
Waarom is stemmen tijdens de sociale verkiezingen zo belangrijk?
Tijdens de sociale verkiezingen kan je je stem laten horen en als verkozen kandidaat je collega's de komende vier jaar vertegenwoordigen op je werkplek!
Kracht van sociaal overleg
Sociaal overleg doet er toe! Laat je niet misleiden door de misvatting dat sociaal overleg in bedrijven weinig verschil maakt. Dat de werkgever altijd het laatste woord heeft. Dat werknemers, het comité of de ondernemingsraad weinig invloed hebben. Wetenschappelijk onderzoek, ondersteund door officiële jaarrekeningen en balansen van bedrijven, bewijzen het tegendeel!
In ondernemingen met sociaal overleg:
- Liggen de gemiddelde brutojaarlonen gemiddeld meer dan 5.000 euro hoger dan in vergelijkbare ondernemingen zonder sociale verkiezingen.
- Krijgen veel meer werknemers de kans om een opleiding te volgen. Het verschil loopt op van 10% tot zelfs 30% in bepaalde sectoren.
- Is de werkzekerheid groter: er is meer vaste contracten, minder tijdelijk werk, minder interim, en er vallen minder ontslagen.
- Is de loonkloof kleiner, er zijn bijvoorbeeld minder verschillen tussen de lonen van mannen en vrouwen.
- Is er meer aandacht voor welzijn op het werk en gebeuren er minder arbeidsongevallen.
Daarnaast weerspiegelt de aanwezigheid van sociaal overleg zich in de arbeidsrechtbanken. Tot 75% of meer van de gerechtelijke procedures die het ACV start, loopt tegen werkgevers waar er geen sociaal overleg is binnen het bedrijf. Wat via de rechtbank wordt geregeld, kan in bedrijven met sociaal overleg vaak sneller worden opgelost door onderling overleg, wat beter is voor zowel de werknemers als de werkgever.
Lees ook: 'Een vakbond op de werkplek maakt het verschil' (Knack, 16 november 2020)
-
Waarom op het ACV stemmen bij de sociale verkiezingen?
Bekwame en representatieve vakbond
Het ACV is een representatieve vakbond, die al jaren de grootste vakbond is! Bovendien is het ACV een bekwame vakbond die dicht bij de mensen en ten dienste van alle werknemers staat. Die constructieve voorstellen doet, onderhandelt en tot actie overgaat als het nodig is.
ACV verdedigt jouw belangen!
Het ACV weet wat voor jou als werknemer van tel is! Voor het ACV stemmen, dat is opkomen voor goede werk- en loonvoorwaarden, voor jou en je collega's.
Het is ook kiezen voor een haalbare loopbaan, waar werk en privé in balans zijn. Het is kiezen voor een duurzame omgeving, minder stress, meer werkzekerheid en stabiliteit.
-
Zijn er sociale verkiezingen op mijn werkplek?
Sociale verkiezingen vanaf 50 werknemers
In een onderneming of organisatie met minstens 50 werknemers moet een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (Comité PB) worden verkozen. Vanaf 100 werknemers moet men ook een Ondernemingsraad (OR) oprichten. Onder bepaalde voorwaarden geldt dit ook voor een groep van samenhangende, kleinere ondernemingen die samengevoegd ook minstens aan 50 of 100 werknemers komen.
Informatie over sociale verkiezingen
De werkgever is verplicht om de nodige (schriftelijke) informatie te geven. Zijn er verkiezingen in je bedrijf, dan word je van de verschillende stappen in de verkiezingsprocedure op de hoogte gehouden, zoals:
- informatie over overlegorganen waarvoor je afgevaardigden kan kiezen en het aantal mandaten dat er te verdelen zijn
- de oproepingsbrief met praktische informatie die je ontvangt over onder meer het tijdstip en manier waarop je kan stemmen
Nog geen verkiezingen in je bedrijf maar je wilt wel opkomen? Neem dan contact op met het ACV.
📅 Neem zeker een kijkje op de kalender sociale verkiezingen 2024. Zo mis je geen belangrijke data!
❗ Let op: de sociale verkiezingen gaan dus hoofdzakelijk door in ondernemingen en organisaties in de privésector, maar ook in de scholen en onderwijsinstellingen van het vrij onderwijs zijn er verkiezingen. In de openbare sector zijn er geen sociale verkiezingen.
Werk je bij de spoorwegen? Sinds 2018 gaan de sociale verkiezingen ook door bij de Belgische spoorwegen (NMBS, INFRABEL en HR RAIL). Voor meer info, ga naar www.hetacv.be/spoorwegen.
-
Wat zijn sociale verkiezingen?
Tijdens de sociale verkiezingen kiezen werknemers in heel België hun afgevaardigden voor het Comité voor Preventie en Bescherming op het werk (CPBW of Comité PB) en de Ondernemingsraad (OR).
Erg belangrijke verkiezingen dus, want het gaat over de representatie van alle werknemers. Je kiest wie jou vertegenwoordigt in het sociaal overleg binnen jouw onderneming of organisatie.
De persoon waar je op stemt zal jouw en je belangen de komende 4 jaar vertegenwoordigen in de belangrijkste overlegorganen binnen je bedrijf of organisatie. Dat zijn dus het Comité PB en de OR. Daar zetten de afgevaardigden of delegees zich in voor onder meer betere arbeidsvoorwaarden of welzijn op het werk.
In het Comité PB en de OR zitten evenveel vertegenwoordigers van de werkgever als van de werknemers. De directie kiest de werkgeversvertegenwoordigers, de werknemersvertegenwoordigers worden verkozen voor een mandaat van 4 jaar en worden voorgedragen door de vakbonden die aanwezig zijn in het bedrijf.Om de video te bekijken moet je de marketingcookies op onze site accepteren of ga je naar de site of app van de derde partij
Hoe stemmen?
Om de video te bekijken moet je de marketingcookies op onze site accepteren of ga je naar de site of app van de derde partij
-
Hoe breng ik mijn stem uit?
Je kan stemmen een lijststem of met naamstem(men).
Lijststem
Je kiest voor het ACV én je stemt in met de volgorde van de kandidaten op de lijst. Je kleurt het bolletje bovenaan lijst nummer 2.
Naamstem(men)
Wil je liever een andere volgorde op de lijst? Dan kan je één of meerdere naamstemmen uitbrengen. Je kleurt het bolletje achter één of meerdere namen op de ACV-lijst.
Let op: breng niet méér naamstemmen uit dan er effectieve mandaten te begeven zijn. Dan wordt je stem terug een lijststem.Ongeldig stemmen
Stemmen op meerdere lijsten maakt je stem ongeldig. Je mag enkel voor kandidaten van eenzelfde lijst stemmen, of één stem boven aan een lijst uitbrengen. Kleur je bolletjes op verschillende lijsten, dan is je stem ongeldig!
Belangrijk: je hoeft geen lid te zijn van een vakbond om te mogen stemmen. Je mag ook op een ACV-kandidaat stemmen als je lid bent van een andere vakbond.
-
Hoe moet ik elektronisch stemmen?
Dat moet alleen als je onderneming ervoor kiest om elektronisch te stemmen. In dat geval zie je op het startscherm het volgende:
- Het overlegorgaan waarvoor gestemd wordt (Comité PB of OR).
- Een overzicht van de verschillende vakbonden met hun lijstnummer die in je onderneming een kandidatenlijst hebben ingediend.
Kies eerst je vakbond (bv. lijst 2 van het ACV). Daarna krijg je een lijst met de namen van de verschillende kandidaten in volgorde van hun voordracht. Je kan een lijststem of naamstem(men) uitbrengen.
Lijststem
Je kiest voor het ACV én je stemt in met de volgorde van de kandidaten op de lijst. Je kleurt het bolletje bovenaan de lijst nummer 2.
Naamstem(men)
Wil je liever een andere volgorde op de lijst? Dan kan je één of meerdere naamstemmen uitbrengen. Je kleurt het bolletje achter één of meerdere namen op de ACV-lijst. Let er wel op dat je niet méér naamstemmen uitbrengt dan er effectieve mandaten te begeven zijn. Dan wordt je stem terug een lijststem.
Belangrijk: je hoeft geen lid te zijn van een vakbond om te mogen stemmen. Je mag ook op een ACV-kandidaat stemmen als je lid bent van een andere vakbond.
Vragen? Deze flyer legt uit hoe je correct elektronisch stemt!
-
Hoe moet ik per brief stemmen?
Je stemt per brief als dit zo in je onderneming is geregeld. In dat geval krijg je een brief van je werkgever, met daarin:
- Een oproepingsbrief met instructies (lees dit aandachtig!)
- Een lege gefrankeerde en geadresseerde omslag.
- Één of meerdere blanco enveloppes met een stembiljet.
Hoe stem je per brief?
- Lees aandachtig de instructies in de oproepingsbrief.
- Vul elk stembiljet in.
- Geef een lijststem of één of meerdere naamstemmen, maar nooit meer naamstemmen dan het aantal effectieve mandaten. Je kan voor meerdere ACV-kandidaten stemmen, maar niet voor meerdere lijsten stemmen!
- Klaar? Steek het biljet in zijn oorspronkelijke enveloppe. Belangrijk: stop nooit meerdere biljetten in één omslag. Anders stem je ongeldig!
- Plaats de gevulde blanco enveloppes in de gefrankeerde omslag. Je naam, voornaam en handtekening moet op de gefrankeerde omslag staan! (Je stem blijft anoniem). Anders is je stem ongeldig.
- Verstuur je omslag zo snel mogelijk met de post.
-
Wie mag stemmen tijdens de sociale verkiezingen?
Dat staat op de kiezerslijsten die op dag X worden opgesteld en opgehangen in je onderneming. Sta je op de kiezerslijst? Dan mag je stemmen!
Op dag X+77 kunnen de overlegorganen nog beslissen om kiezers van deze lijsten te schrappen. Maar alleen als de beslissing unaniem wordt genomen.
Belangrijk: ook interimmers kunnen stemmen als ze op de kiezerslijst staan!
-
Ik ben geen lid van een vakbond. Mag ik stemmen?
Ja! Je hoeft geen lid te zijn van een vakbond om te mogen stemmen. Je mag ook op een ACV-kandidaat stemmen als je lid bent van een andere vakbond.
FAQ's voor interimmers
-
Hebben interimmers stemrecht?
Ja! Als interimmer kan je, in de onderneming waar je werkt, stemmen tijdens de sociale verkiezingen. Dat recht heeft het ACV voor jou afgedwongen. 👍
Jouw stem is belangrijk!
Je kiest de collega's die mee afspraken maken over jouw loon, vakantie, veiligheid, uurregelingen, ... in de onderneming waar je werkt. Stem dus zeker!
Vragen? In deze flyer staat alle belangrijke info over stemmen als interimmer.
Check ook www.interimunited.be
-
Wanneer mag je als interimmer stemmen?
Om als interimmer te stemmen tijdens de sociale verkiezingen, moet je op de kiezerslijst staan en aan al deze voorwaarden voldoen:
- Je werkte als interimmer minstens 32 dagen (met of zonder onderbreking),
- tussen 1 november 2023 en 31 januari 2024,
- in dezelfde onderneming.
Sta je op de kiezerslijst en voldoe je aan deze drie voorwaarden? Dan kan je stemmen!
Belangrijk: je hoeft geen lid te zijn van een vakbond om te mogen stemmen. Je mag ook op een ACV-lid stemmen als je lid bent van een andere vakbond. Voldoe je aan de voorwaarden, maar werk je niet meer in het bedrijf? Je mag toch gaan stemmen! (je verplaatsingskosten moeten dan vergoed worden door het interimkantoor).
Vragen? Lees alle belangrijke info over stemmen als interimmer in deze flyer!
Check ook www.interimunited.be
Ik ben kandidaat
-
Hoe voer ik als kandidaat campagne tijdens de sociale verkiezingen?
Volg deze 7 tips! Je vindt ze ook in de speciale Vakbeweging (p.17). Gebruik ook het campagnemateriaal als houvast!
-
Spreek mensen aan
Een gesprek is de meest succesvolle manier om mensen te overtuigen. Gebruik het campagnemateriaal! Zo heb je een aanzet om te praten over het belang van het sociaal overleg en een goede sociale dialoog om tot oplossingen te komen. - Blijf constructief
Werknemers kunnen naar je toe komen met concrete voorstellen, vragen of zelfs kritiek. Laat je niet uit je lood slaan en vertrouw op je ervaring of - als je nieuw bent - je frisse kijk op de zaken. Argumenteer met concrete realisaties van het ACV op nationaal en bedrijfsvlak. Denk hier op voorhand goed over na en blijf vooral positief en constructief! - Bereid je argumenten goed voor
Zet je in de plaats van de werknemers van je onderneming en vraag je af: "waarom zou ik stemmen op een ACV-kandidaat?" Probeer zo een lijst met argumenten te maken. - Overtuig via je sterktes
Speel de troeven uit die werknemers appreciëren bij het ACV: een bekwame vakbond dicht bij de mensen en ten dienste van alle werknemers. Een vakbond die constructieve voorstellen doet, onderhandelt en tot actie overgaat als dat nodig is. -
Gebruik het campagnemateriaal
Zo geef je een coherent beeld van onze vakbondswerking en een duidelijke boodschap! Je vindt het materiaal hier. - Wees precies en helder
Hoe meer je wil vertellen, hoe minder de kiezer zal onthouden. Wees dus concreet. Werknemers verwachten duidelijke informatie. Geen valse beloften, maar wel duidelijkheid! - Aandacht voor de pers
Als je erin slaagt om in de externe pers te verschijnen, dan kan je dat ook intern gebruiken! Daarom kan je zeker, samen met je secretaris, de externe pers proberen contacteren.
-
Spreek mensen aan
-
Wanneer voer ik als kandidaat het best campagne?
De kiescampagne start als de kandidatenlijsten zijn ingediend. Afhankelijk van de verkiezingsdatum is dat tussen 19 maart en 1 april.
Begin met de nummeraffiche en gebruik daarna de slogan- en de visualaffiche. Zo kan je stelselmatig opbouwen. Let er op dat je je pijlen niet te vroeg verschiet, want het geheugen van de mensen is kort!
Zorg dat je de laatste weken voor de verkiezingen nog wat materiaal hebt om een maximale inspanning te leveren. Zorg ook dat je de dag van de verkiezingen extra aanwezig bent! 👍
Meer weten? Bekijk de speciale editie van Vakbeweging over de kiescampagne!
-
Welke onderwerpen kan ik als kandidaat verdedigen?
Dat hangt af van de situatie in je onderneming of organisatie. Welke problemen wegen er zwaar door op de werkvloer? Is er één acuut probleem? Probeer je dus daarop te baseren.
Let op: probeer niet alles tegelijk naar voor te brengen!
-
Moet ik dat allemaal alleen doen?
We gooien je niet zomaar in het diepe. Alle kandidaten krijgen vanaf het begin een opleiding. Daar leer je wat je rechten en plichten zijn, je leert onderhandelen en efficiënt vergaderen en/of spreken in groep.
Een ACV-vakbondssecretaris coacht en ondersteunt je. En uiteraard werk je samen met andere afgevaardigden.
Daarnaast werken bij het ACV deskundigen die je kunnen helpen bij moeilijke vragen en dossiers: juristen, deskundigen in economische en financiële informatie, preventieadviseurs bij vragen over welzijn op het werk.
Kortom, je staat er niet alleen voor en je wordt stap voor stap begeleid tijdens je mandaat!
Samenwerkers
Hulp nodig bij het inclusiever maken van je werkvloer? Contacteer een Samenwerker van het ACV! Alle info vind je op www.hetacv.be/samenwerkers
De Vormers
Neem ook een kijkje in het opleidingsaanbod van De Vormers op www.devormers.be.
-
Ben ik als kandidaat beschermd?
Een werknemersafgevaardigde die er wil zijn voor de collega’s, moet zich vrij kunnen bewegen om zo de vakbondsactiviteiten goed uit te voeren.
Juist daarom ben je als personeelsvertegenwoordiger beschermd door de wet. De werkgever kan je niet ontslaan of van afdeling veranderen omdat je de belangen van de werknemers verdedigt. De uitoefening van je syndicaal mandaat mag promoties of bevorderingen niet in de weg staan.
Nieuwe kandidatenDeze bescherming geldt ook voor nieuwe kandidaten, maar gaat pas in 65 dagen vóór de uiterste datum waarop de kandidatenlijsten worden ingediend. Dat betekent voor de verkiezingen van mei 2024 vanaf 14 januari 2024. De precieze datum is afhankelijk van de verkiezingsdatum in je onderneming of organisatie.
❗ Volg alle belangrijke deadlines voor jouw onderneming in een handige dagkalender. Check wanneer er bij jou sociale verkiezingen doorgaan en download de desbetreffende kalender. Je vindt de dagkalenders hier.
Meer weten over je bescherming als kandidaat van de sociale verkiezingen? Lees de brochure!
More Info
- Bekijk het campagnemateriaal.
- Gebruik de tools.
- Check de kalender voor een overzicht van alle belangrijke data!