Arizonaplannen bezorgen sociale zekerheid extra tekort van 1,5 miljard

Een studie door de drie vakbonden ACV Puls, CNE en ACV Voeding en Diensten toont aan dat de verlaagde sociale zekerheidsbijdrage voor studentenarbeid en flexi-jobs leidt tot een onderfinanciering van de sociale zekerheid. In 2024 veroorzaakten deze contracten al een gat van 678 miljoen euro, en dat bedrag stijgt pijlsnel. Aan dit tempo bedraagt de jaarlijkse put 1,5 miljard euro tegen het einde van deze legislatuur. Dat bedrag is zowat de helft van de verwachte winst uit de pensioenhervorming en de inspanningen die gevraagd worden van langdurig zieken. Daarom pleiten de drie vakbonden voor normale sociale bijdragen voor alle contracten (en het stopzetten van de hervormingen voor de pensioenen en de zieken).

Een van de belangrijkste pijlers van de Arizona-regering is de verdere flexibilisering van de arbeid. Daarom verhoogde ze het aantal toegelaten uren voor studentenarbeid tot 650 uur per jaar (wet goedgekeurd op 27/03/2025). Ze verlaagt ook de leeftijd voor studentenarbeid naar 15 jaar zonder uitzonderingen, en veralgemeent flexi-jobs voor alle sectoren (met een hoger fiscaal vrijgesteld plafond tot 18.000 euro). Die flexibilisering creëert een tekort van 1,5 miljard euro in de sociale zekerheid in 2029.

Voor zowel studentenjobs als flexi-jobs gelden verlaagde sociale bijdragen. De persoonlijke sociale bijdrage voor een studentenjob bedraagt 2,71 % (tegenover 13,07 % voor andere werknemers) en werkgevers betalen 5,2 % sociale werkgeversbijdragen (tegenover 24,92 % voor andere werknemers). Voor een flexi-job is er geen persoonlijke sociale bijdrage te betalen. Er is wel een sociale werkgeversbijdrage, die in 2024 werd opgetrokken tot 28 %. Deze verlaagde bijdragen maken dat de sociale zekerheid belangrijke inkomsten misloopt.

ACV Puls, CNE en ACV Voeding en Diensten berekenden het bedrag dat de sociale zekerheid misloopt op basis van de RSZ-gegevens. In 2024 bedroeg de loonmassa voor deze twee soorten contracten 2,7 miljard euro (2 miljard voor studentenjobs en 710 miljoen voor flexi-jobs). Als zij dus dezelfde bijdrage hadden betaald als andere werknemers of uitzendkrachten, dan had dat de sociale zekerheid 588 miljoen euro opgebracht voor studentencontracten en 76 miljoen euro voor flexi-jobs. Dat is in totaal 664 miljoen euro in 2024.

De opeenvolgende maatregelen die deze contractvormen aanmoedigden, leidden ertoe dat de financiële massa van deze contracten de laatste zeven jaar steeg met gemiddeld 10 % per jaar voor studenten en met 45 % voor flexi-jobs. Als deze evolutie zich verder zet, wordt het gat in de sociale zekerheid rond deze contracten in 2029 verder uitgediept tot 1,5 miljard euro . Dat is de helft van wat in dat jaar zopu moeten worden opgeleverd door de pensioenhervorming (2,4 miljard euro) of maatregelen die langdurig zieken treffen (485 miljoen euro). Als we bij dat anderhalf miljard euro ook nog het miljard euro aan bijkomende verminderingen voor de patronale bijdrage tellen dat de regering voorziet, dan komen we aan het bedrag van de pensioenhervorming.

"Door de veralgemening van studentenjobs en flexi-jobs en een verdere verlaging van de patronale bijdrage graaft de regering zelf een put in het budget van de sociale zekerheid die overeenstemt met wat de pensioenhervorming zou moeten opleveren,” besluit Steve Rosseel, voorzitter ACV Voeding en Diensten. “De regering steekt zelf het vuur aan dat ze beweert te willen doven en vermindert de levenskwaliteit van de werknemers. Die moeten langer en flexibeler werken, met meer flexibiliteit. En uiteindelijk zijn het de toekomstige gepensioneerden die betalen voor de lagere sociale bijdragen voor de werkgevers".