Falend beleid creëert Anderlechtse situaties
De Panoreportage over de wantoestanden in het OCMW van Anderlecht doet heel wat stof opwaaien en legt een reeks pijnpunten bloot die tot nu toe voor de buitenwereld onbekend waren. Voor de vele medewerkers in de Brusselse OCMW’s zijn ze echter de dagelijkse realiteit.
Sociaal assistenten verlaten de schoolbanken met de beste bedoelingen. Ze zijn gemotiveerd en enthousiast om mensen in nood te helpen, op te komen voor de zwaksten in onze samenleving en om armoede en sociale uitsluiting te verhelpen. Wie echter als werknemer in de Brusselse OCMW’s aan de slag gaat, staat een koude douche te wachten. Hun pogingen om een verschil te maken worden ondermijnd door torenhoge werkdruk, politieke inmenging, een falend beleid, een hallucinant personeelsverloop en een compleet gebrek aan ondersteuning en waardering.
Sociaal assistenten worden gedwongen om te functioneren, of beter gezegd te disfunctioneren, in een systeem dat zijn rol niet vervult en zijn maatschappelijke doelstelling voorbijschiet. Van persoonlijke hulp, sociale controle en begeleiding naar werk is al lang geen sprake meer. OCMW-medewerkers worden gereduceerd tot bankiers en dienen als menselijk doorgeefluik om aanvragen toe te kennen aan mensen die ze niet kennen, nooit gezien hebben en waarvan ze op geen enkele manier weten welke steun ze echt nodig hebben. In sommige gevallen is het zelfs niet duidelijk of deze mensen wel degelijk steun nodig hebben; in andere gevallen of ze niet veel meer steun zouden kunnen gebruiken.
Er is heel wat ophef ontstaan over mogelijke sociale fraude bij Brusselse OCMW’s, waar integratie-inkomens onterecht zouden werden toegekend. Dit is slechts een symptoom van een chronische ziekte, een uitwas van een falend algemeen beleid. Personeelsleden kreunen onder een torenhoge werkdruk, waardoor zij niet in staat zijn om basiswerk uit te voeren – laat staan om alle aanvragen tot op het bot te controleren.
ACV Openbare Diensten klaagt al jaren deze gang van zaken aan. Jammer genoeg hebben de verschillende werkonderbrekingen, acties, voorstellen en overleg, voornamelijk in Anderlecht, weinig opgeleverd. De OCMW’s en het politieke beleid blijven doof voor de noden van het personeel en slagen er niet in om de correcte werkomstandigheden te creëren waarin sociaal assistenten hun werk kunnen uitvoeren zoals het moet.
Hoeveel onterechte steun er wordt toegekend onder het goedkeurend oog van de lokale mandatarissen, is onmogelijk te zeggen. Wat wel zeker is, is dat het OCMW van Anderlecht geen uitzondering is en dat deze praktijken ook in andere Brusselse OCMW’s plaatsvinden. In het publieke debat zijn er stemmen die de bestaansreden van het OCMW als instelling in twijfel trekken. Het probleem ligt echter niet bij het basisprincipe dat we als samenleving zorg dragen voor de zwaksten in de samenleving. We moeten dit debacle juist aangrijpen om de positie van de personeelsleden te versterken zodat ze eindelijk hun werk kunnen doen.
Sociaal assistenten moeten gebruikers van het OCMW op een correcte, neutrale en gelijke manier kunnen behandelen. Dat botst met de besparingslogica of met enge politieke belangen. Om een professionele en kwaliteitsvolle openbare dienstverlening te verwezenlijken moet het gewest investeren in een stabiel, onafhankelijk en correct verloond personeelsbestand met een vastbenoemd statuut dat beschermt tegen politieke inmenging, corruptie en precariteit.
De Kamercommissie Sociale Zaken organiseert volgende week hoorzittingen over de wantoestanden bij het OCMW van Anderlecht. ACV Openbare Diensten gaat ervan uit dat hier ook het standpunt van het personeel aan bod zal komen en benadrukt mee te willen werken aan een respectvol, realistisch en correct personeelsbeleid.