Mobiliteit

Er zijn een aantal zaken om rekening mee te houden:

• Tijdens de opzegperiode blijft de arbeidsovereenkomst gelden. Zolang er recht is op loon, is er ook recht op je bedrijfswagen (ook bij vrijstelling van prestaties met behoud van loon).
• Neemt een werknemer ontslag? Dan moet er gecontroleerd worden of er een vergoeding betaald moet worden om de (lease)wagen terug in te leveren.
• Ontslaat de werkgever een werknemer via verbreking (zonder opzegperiode) ?  Dan wordt het recht op de bedrijfswagen meteen verbroken.
• Om de bedrijfswagen mee te laten tellen in de verbrekingsvergoeding, moet het voordeel van de bedrijfswagen erin opgenomen worden. In principe is het ‘werkelijke voordeel’ gelijk aan de besparing doordat de werknemer geen wagen moest aankopen. Het werkelijke voordeel kan je berekenen op Autogids.be. Met de kilometerkost die je op die site berekent, weet je wat de besparing op jaarbasis is. Deze berekening staat los van de fiscale waardering van de wagen en is veel minder vastomlijnd. Meestal wordt de waarde van de bedrijfswagen forfaitair vastgesteld (bijvoorbeeld rond de 400 à 500 euro per maand).

Rol van bedrijfswagen in berekening opzegtermijn bij ontslag

Bij ontslag, heeft het al dan niet hebben van een bedrijfswagen, net als het loon, geen invloed op de berekening van de opzegtermijn.

Dat hangt af van de aard van de bedrijfswagen:

• Een 'zuivere bedrijfswagen', die alleen voor professionele verplaatsingen geldt, mag niet gebruikt worden tijdens vakantie- en ziekteperiodes.
• Een 'salariswagen' is een bedrijfswagen die als loonvoordeel geldt en die dus mag gebruikt worden voor werk- én privé-verplaatsingen. In dit geval blijft het recht op de wagen gegarandeerd zolang er ook gewaarborgd loon is.
  • In geval van ziekte heeft een bediende bv. recht op 30 dagen gewaarborgd loon, zodat er dus een maand gebruik mag gemaakt worden van de wagen.
  • Bij voltijds tijdskrediet heb is geen recht meer op gewaarborgd loon, en dus ook niet op het behoud van een bedrijfswagen.

Dit principe kan worden toegepast op alle vormen van schorsing of onderbreking van de arbeidsovereenkomst.
Let op: er zijn uitzonderingen mogelijk op bedrijfsniveau! Bv.: de toekenning kan uitgebreid worden in de car policy, er kan een uitzondering komen in de arbeidsovereenkomst, in een CAO, ...

Hoewel bedrijfswagens niet specifiek genoemd worden in de regels voor sociaal overleg, zijn er verschillende manieren om te voorkomen dat de werkgever een car policy zomaar kan wijzigen.

Als we bijvoorbeeld kijken naar de bredere bevoegdheden van de overlegstructuren, zoals de ondernemingsraad en de vakbondsafvaardiging, dan zien we dat er juridische mogelijkheden zijn om te onderhandelen over bedrijfswagens en het beleid hierrond.

Als er op collectief niveau veranderingen worden doorgevoerd in het beleid rond bedrijfswagens, dan is het nodig om zowel de ondernemingsraad als de vakbondsafvaardiging hierbij te betrekken voor ten minste informatie-uitwisseling en overleg. (Voor specifieke verwijzingen naar wettelijke bronnen, raadpleeg de brochure.)

Ja, dat komt omdat de car policy een zwakke rechtsbron is. De werkgever kan deze policy dus eenzijdig wijzigen als de  overlegstructuren de nodige info ontvangen en een redelijke opzegtermijn (bv. 6 maanden) gerespecteerd wordt.

Let op: de werkgever kan niet zomaar raken aan het voordeel van privégebruik van je bedrijfswagen! Dat maakt onderdeel uit van het loon en is dus afgesproken in je arbeidsovereenkomst.

Heeft een werknemer een vraag over hun TCO-berekening? Check dan zeker de volgende zaken:

• Is de inschatting van het verbruik bij plug-in hybrides te laag? Het is raadzaam om een correctiefactor in te rekenen.
• Een lage schatting van het aantal kilometers die de wagen zal rijden. Om kosten te drukken (en de TCO dus lager te houden) wordt dit getal vaak lager voorgesteld dan in werkelijkheid het geval is, zeker bij elektrische voertuigen. Let er op dat het aantal kilometers/jaar realistisch is.
• Controleer de berekening van de elektriciteitskosten met de cijfers van de VREG of CREG.
• Bevat de berekening een logische mix van de reële laadkosten thuis/op het werk/onderweg? Of werd de goedkoopste optie (bv. 90% laden op het werk) gebruikt of een vaste kilowattuurprijs?
• De looptijd van het leasecontract van een elektrische wagen wordt vaak verlengd van 4 jaar (48 maanden) naar 5 jaar (60 maanden). Dat helpt om de elektrische wagen competitief te houden met traditionelere wagens.
• De verbruiksfactor: het theoretische verbruik van auto’s ligt altijd lager dan hun effectieve verbruik. Een verbruiksfactor van boven de 100% is een betere manier om te rekenen.
• De kosten van de laadinfrastructuur op het bedrijfsterrein mogen er niet in staan! De investeringen van de onderneming hebben niks te maken met de kost van de voertuigen.
• Stel de vraag of het TCO-budget bruikbaar is in functie van het mobiliteitsbudget. 
  Let op dat het gebruik van het TCO-budget als mobiliteitsbudget geen financiële achteruitgang betekent voor de werknemer!

Tip: probeer de TCO-budgetten regelmatig te herevalueren. Hoewel de kostprijs van een elektrisch voertuig kan zakken, stijgen de algemene kosten. Op die manier wordt het TCO-budget achterhaald, en krijg je steeds minder waar voor je geld (of in het geval van het mobiliteitsbudget: minder diensten voor je geld). Voldoende onderhandelen is de boodschap!

Als je TCO-budget verkeerd berekend wordt, kan dat budget onderschat worden. Dat zorgt ervoor dat je plots veel minder keuze hebt, want dan krijg je onterecht een goedkoper budget voor de aankoop en onderhoud van een wagen. Maakt je bedrijf de overstap naar TCO-budgetten? Controleer zeker hoe deze budgetten worden opgesteld en of de kosten voldoende hoog worden ingeschat!

Heeft je onderneming hier geen afspraken voor? Dan spreken de werknemers dat best onderling af. Meestal betaal je als passagier om mee te mogen rijden met de chauffeur. Mpact geeft aan dat een vergoeding van €0,10/km de standaard is, tot €0,30/km wanneer de chauffeur moet omrijden.

Let op: als er meerdere mensen samen rijden, mag het totale bedrag niet meer worden dan €0,42/km. De chauffeur mag geen winst maken op het traject. Meer weten? Check zeker www.carpool.be.

Als je onderneming hier geen afspraken over maakt, dan kan je misschien terugvallen op sectorale CAO's. Zijn die er ook niet? Dan is er nog steeds CAO 19/9!

Let op: CAO 19/9 verwijst enkel naar verplaatsingen met het openbaar vervoer (en dus niet naar fiets- en wagenvergoedingen)