Nee, de lonen vormen geen probleem voor de concurrentie!

De werkgevers verkondigen dat de automatische loonindexering onhoudbaar is en dat ze het concurrentievermogen van Belgische bedrijven in het gedrang brengt. Maar als we de cijfers bekijken, zien we dat de stijging van de energiekosten drie keer zwaarder doorweegt dan de indexeringen. Volgens ACV Voeding en Diensten ligt de oplossing dan ook niet in het bevriezen van de lonen, maar wel in het belasten van de overwinsten van Engie en van andere bedrijven die baat hebben gehad bij de crisis om op die manier de factuur te verlagen voor iedereen.

Laten we even rekenen in de bakkerijsector. Op basis van de cijfers van de bakkerijfederatie Bakkers Vlaanderen¹, heeft de studiedienst van ACV Voeding en Diensten berekend dat energie gezorgd heeft voor een stijging van de totale productiekosten van een brood met 13%, tegenover 3,9% voor de al toegepaste en toekomstige loonindexeringen in 2022. “Als een bakkersonderneming kosten heeft voor 100 miljoen EUR, dan weegt de stijging van de energiekosten door voor 13 miljoen EUR extra. De loonsverhogingen als gevolg van de indexering van 9,6% zou de onderneming 3,9 miljoen EUR extra kosten opleveren. Oftewel... drie keer minder!” bevestigt Pia Stalpaert, Voorzitter van ACV Voeding en Diensten.

Bron: berekeningen op basis van Bakkers Vlaanderen.be, 2022en van de jaarrekeningen van bedrijven ingediend bij de NBB

In een chocolade- of wafelfabriek weegt de stijging van de energieprijzen twee keer zwaarder door dan de indexering van 9,6%. Maar in de voedingsnijverheid werken veel arbeidskrachten. De meeste bedrijven in de zware industrieën hebben dus heel wat minder personeelskosten. De loonindexeringen zouden daar dus nog minder moeten doorwegen. "Aan de andere kant hebben dienstverlenende bedrijven zoals de schoonmaak of de horeca hogere personeelskosten. Maar dit zijn ook de sectoren waar er niet echt concurrentie speelt aangezien men een schoonmaker of een barkeeper niet kan delokaliseren. Bovendien stellen we in de meeste gevallen vast dat de ondernemingen de kostenstijgingen doorrekenen aan hun klanten", gaat Mevrouw Stalpaert verder.

Het voornaamste probleem in de industrie is dus de stijging van de energieprijzen. Echter, wat een kost is voor de ene, is winst voor de andere, met name voor bepaalde energieleveranciers. International Energy Agency kwam uit op 200 miljard dollar extra winsten wereldwijd in de sector. Giganten zoals Engie, Total en Shell boeken deze winsten ook in België. Voor Pia Stalpaert, van ACV Voeding en Diensten: "Diegenen die de factuur van bedrijven echt naar beneden willen halen, zouden eerden moeten pleiten voor een bevriezing van de energieprijzen. En dit kan gefinancierd worden via een belasting op de overwinsten van de sectoren die winst halen uit de crisis, zoals trouwens de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) aanbeveelt".

Andere elementen maken het nog moeilijker om het discours van de werkgevers over de indexsprong te begrijpen. "Begin september heeft het investeringsfonds Janus Henderson bekendgemaakt dat de uitgekeerde dividenden door grote Belgische bedrijven aan hun aandeelhouders met 70% zijn gestegen in België tussen april en juli 2022. We kunnen niet vragen aan de werknemers om hun koopkracht te doen zakken met een indexsprong terwijl de zwaarste schouders winst halen in de crisis" gaat Mevrouw Stalpaert verder.

Bijna de helft van de werknemers heeft nog geen indexering van hun loon gekregen in 2022. Voor een arbeider in de voedingsnijverheid komt dat neer op een verlies van 2500 EUR bruto sinds begin dit jaar. "We keren tientallen jaren terug in de tijd wat de koopkracht betreft. Zorgen dat iedereen een correct loon krijgt, dat is onze prioriteit. Daarom zullen we in de komende maanden betogen voor de koopkracht", besluit ze.

¹Begin 2022 wogen de energieprijzen voor 5% op de productiekosten van een brood, terwijl de personeelskosten voor 43% wogen. Verkoopprijs brood stijgt door naar 2.94 euro (bakkersvlaanderen.be)