Drie op vier werknemers vindt het personeelstekort in de jeugdhulp en de gehandicaptenzorg (PC 319.01) historisch groot, dat leert een ledenbevraging van vakbond ACV Puls. Personeelsleden geven aan extreem lang en flexibel te moeten werken, en zelfs dan niet de zorg te kunnen verlenen die ze zelf willen en die cliënten van hen verwachten. ‘Genoeg is genoeg’.

Op enkele uitzonderingen na, ervaren alle respondenten (98%) een personeelstekort binnen hun organisatie. Volgens drie mensen op vier is dat personeelstekort vandaag ‘groter dan ooit’. In bijna alle organisaties staan vacatures open, soms meer dan vijftien. De zwaarste klus? Begeleidend en hulpverlenend personeel vinden.

De gevolgen van dat personeelstekort zijn bijzonder zorgwekkend. Zo geeft de meerderheid van de bevraagden aan niet meer te kunnen voldoen aan de zorg- en hulpvragen (62%) en het werk niet meer gedaan te krijgen zoals ze dat willen  (52%). ‘We kunnen enkel het hoogstnodige doen, niets meer,’ bevestigt een werknemer. ‘Het lijkt bandwerk.’ Een aantal voorzieningen zijn al overgegaan tot een opnamestop of de sluiting van leefgroepen.

Ook de werkomstandigheden zijn schrijnend. Een grote groep (63%) geeft aan vaker in te moeten vallen voor collega’s. Ze worden opgebeld na hun uren, in het weekend en in de vakantie. Meerdere diensten na elkaar draaien is geen uitzondering, elf uur per dag en vijftig uur per week werken evenmin. En dan nog geeft bijna de helft van de mensen (48%) aan er regelmatig alleen voor te staan, ook voor grote groepen cliënten met complexe problematieken. Eén werknemer op vijf krijgt steeds meer te maken met agressie.

‘Er is meer agressie,’ getuigt een werknemer. ‘Omwille van uitval moet je steeds vaker diensten alleen draaien en zijn er minder vertrouwde gezichten op de vloer. Er is geen overleg, geen afstemming en geen aandacht voor handelingsplannen. En op het einde van een shift van elf uur ligt er nog een berg administratie op je te wachten.’

De combinatie van al die factoren is een recept voor ziekte en burn-out. Veel werknemers verlaten de sector of overwegen dat te doen: dat maakt het niet makkelijker voor wie achterblijft. Wanneer werkgevers er wel nog in slagen om personeel aan te werven, gaat het volgens bijna de helft van de bevraagden (43%) vaak over mensen met onvoldoende ervaring of opleiding.

‘In de jeugd- en gehandicaptenzorg is er niet langer sprake van een personeelstekort, maar van een personeelscrisis,' zegt Michael Vandenbroucke, sectorcoördinator voor ACV Puls. ‘Jarenlang is men ervan uitgegaan dat zij meer konden doen met minder. Maar genoeg is genoeg. De Vlaamse regering kan en mag de harde realiteit van het personeel in deze sectoren niet negeren.’

De nodige maatregelen komen volgens ACV Puls in drievoud: vaste contracten, hogere lonen en betere mogelijkheden om werk en vrije tijd te combineren. Daarnaast moet een betere en meer duurzame financiering zorgen voor echte zorg op maat.

De sector kan echt geen jaren meer wachten op bijkomende investeringen,’ ‘Een crisissituatie vraagt crisismaatregelen. Niemand zit te wachten op een implosie van het systeem.’

Meer nieuws of informatie over de loon- en arbeidsvoorwaarden in deze sector? Neem een kijkje op de sectorpagina.