Werknemers bijten in het ultrafijn stof op luchthaven

Het ACV vraagt dat de verschillende overheden van ons land en Brussels Airport Company (BAC) wetenschappelijk onderzoek laten uitvoeren naar de hoeveelheden ultrafijn stof op de luchthaven van Zaventem. Op die manier wil ze een beeld krijgen van de gezondheidsrisico’s voor de werknemers. De gegevens van de huidige meetpunten rondom de luchthaven zijn op te grote afstand om de situatie op het tarmac in te schatten. Woensdagochtend lanceert het ACV alvast een campagne bij de werknemers op de luchthaven van Zaventem.

• Lees meer in het pamflet

Eind juni werden de resultaten gepubliceerd van een meerjarig onderzoek door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in Nederland. Daaruit blijkt dat mensen die in de buurt van de luchthaven van Schiphol wonen, regelmatig worden blootgesteld aan ultrafijne stofdeeltjes. Deze mensen blijken ook een verhoogd risico te lopen op serieuze gezondheidsproblemen zoals long- en hartaandoeningen. Ook in ons land staan sinds 2016 meetstations in Evere, Diegem, Steenokkerzeel en Kampenhout. Ook daar blijkt dat hoe dichter bij de luchthaven, des te hoger de concentraties ultrafijn stof. 

“Deze cijfers zijn zeer zorgwekkend. Daarom maken wij ons grote zorgen over de hoeveelheden ultrafijn stof op het tarmac zelf en de gevolgen daarvan voor de werknemers, die langdurig blootgesteld zijn aan deze stoffen”, aldus Hans Elsen, reg. Om die reden vraag het ACV dat er zo snel mogelijk ook meetpunten worden geplaatst op de luchthaven, om de hoeveelheden ultrafijn stof exact te kunnen meten.    

Een dergelijk onderzoek werd in 2012 al in Denemarken op de luchthavens van Kopenhagen en Aalborg uitgevoerd. Het stelde alarmerend hoge waarden van ultrafijn stof vast. Die bleken gemiddeld ongeveer vier keer hoger dan in de omgeving en drie keer hoger dan in een drukke straat tijdens het spitsuur. “De blootstelling voor een werknemer op het tarmac bleek zelfs 25 tot 50 keer hoger dan voor een bediende die in een bureau werkt”, zegt Bjorn Vanden Eynde, nationaal secretaris bij de afhandelingsdiensten. 

Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat niet enkel vliegtuigen, maar ook de voertuigen die op het tarmac af en aan rijden, meestal op diesel, in hoge mate verantwoordelijk zijn voor de uitstoot van ultrafijn stof. Bovendien zijn heel wat voertuigen verouderd, wat de uitstoot van ultrafijn stof nog eens verhoogt. 

Dit toont aan dat er ook bij ons nood is naar ernstig onderzoek en dat er bij eventuele maatregelen, niet enkel moet worden gekeken naar de vliegtuigmaatschappijen, maar naar alle activiteiten die op de luchthaven plaatsvinden. Daarom is het belangrijk dat alle stakeholders betrokken worden en hun verantwoordelijkheid opnemen.  

In afwachting van onderzoeksresultaten wil het ACV dat het voorzorgsprincipe gehanteerd wordt. Zo komen er best meteen maximumwaarden voor de werknemers en een strengere controle op de uitstoot van de voertuigen. Maatregelen zoals het niet onnodig laten draaien van de motor of het dragen van beschermende mondmaskers kunnen de uitstoot en inademing van ultrafijn stof onmiddellijk beperken. 

“Een vermindering van de uitstoot van ultrafijn stof op de luchthaven zou bovendien niet enkel de gezondheid van de werknemers ten goede komen, maar uiteraard ook die van de omwonenden.”


Wat is ultrafijn stof? 
Ultrafijn stof bestaat uit deeltjes roet en ander verbrandingsafval die per stuk kleiner zijn dan een tienduizendste van een millimeter: te klein om met het blote oog te zien. Belangrijke bronnen van ultrafijn stof zijn transportmiddelen, industrie en huishoudens. Omdat deze stofdeeltjes zo klein zijn, kunnen ze zich overal verspreiden en diep in de longen doordringen, waar ze lang aanwezig blijven. Ook kunnen ze makkelijker via de longen in het bloed terecht komen en in organen achterblijven. Hoewel de gevolgen voor de gezondheid minder onderzocht zijn dan die van fijn stof, tonen verschillende onderzoeken aan dat het long- en hartaandoeningen en kankers kan veroorzaken.