Werken en toch amper rondkomen
"Momenteel leeft 5% van de Belgen die werken in armoede: hun loon volstaat niet om rond te komen." Bron: De Loonkrant
In 2020 was ongeveer een kwart van alle Belgen financieel niet in staat om een onverwachte uitgave te doen. 5,7% van hen had niet de financiële capaciteit om hun rekeningen op tijd te betalen. 20% van de Belgen kon zich geen week vakantie veroorloven. Dat is een harde realiteit.
Op het eerste zicht zou je zeggen dat het er allemaal nog niet zo slecht uitziet. In 2018 lag het gemiddelde loon in de privésector op 3.627 euro. Het mediaanloon (het loon dat zich in het midden van de loonverdeling bevindt) bedroeg 3.361 euro. Dat mediaanloon is een betere referentie omdat enkele toplonen het gemiddelde naar boven toe trekken.
Maar die lonen zeggen niet alles. Er zijn tienduizenden werknemers met kwetsbare contracten en dus dito lonen. Er is nog altijd een hardnekkige loonkloof V/M waarbij vrouwen 23,1% minder verdienen dan mannen.
Minder dan 2.300 euro voor de ene, 2,46 miljoen euro voor de andere
Wat is in België een laag loon? Om echt te kunnen leven, en niet enkel overleven, is een inkomen van 2.300 euro bruto een minimum. Het is het inkomensniveau waarbij je geen schulden moet aangaan om doodgewone uitgaven te kunnen doen voor jou en je gezin. Volgens de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven heeft ongeveer drie op de tien Belgen een maandinkomen dat lager ligt dan 2.300 euro bruto.
In de coronacrisis werd de maatschappelijke waarde van onze jobs en sectoren echt duidelijk gesteld. Plots werden sectoren waar eerder amper naar werd omgekeken, bestempeld als essentieel. En toch zijn dat de sectoren met de laagste lonen.
Als we spreken over lage lonen, dan wil dat zeggen dat er ook hoge lonen zijn. Zo verdiende in 2019 wie aan de top staat van een Bel-20 bedrijf gemiddeld maar liefst 2,46 miljoen euro. Dat is zelfs 30% meer dan het jaar voordien. Fijne onderhandelingsmarge, niet?
De fundering van onze lonen: de index en het minimumloon
Zonder de index zou onze koopkracht in vrije val gaan naarmate de prijzen stijgen en alles duurder wordt. De automatische loonindexering is dus superbelangrijk en moet absoluut behouden blijven.
Ons minimumloon is al jaren veel te laag. Het bedraagt amper 9,87 euro per uur, oftewel 1.625 euro per maand. Om vandaag waardig te kunnen leven is minstens 2.300 euro per maand nodig (of 14 euro per uur). En het wordt nog erger. In de rest van de OESO-landen is er de omgekeerde beweging: minimumlonen komen er steeds dichter in de buurt van het mediaanloon. Bij ons wordt de kloof groter.
Leven van een minimumloon
Wat betekent dat? Amandine en Cyndel getuigen erover.
Amandine Staelens, werkt met dienstencheques
"Dit betekent dat je moet kiezen wanneer je je rekeningen betaalt. Het is niet leuk om te denken dat ik deze maand dit ga betalen en volgende maand dat en misschien binnen 2 maanden dat, ... Met minder dan 14 euro betekent dit dat je je kinderen moet vertellen dat ze tot volgende maand moeten wachten om een nieuwe broek of trui te kopen. En als het de volgende maand nog steeds niet goed gaat, moet je wachten op het vakantiegeld of de dertiende maand, ... En de kleinste tegenslag, wordt meteen een ramp. Ik ben het echt moe om te werken enkel om te overleven en de rekeningen te betalen."
Cyndel Vandermaele, werkt bij MediaMarkt
“Bij MediaMarkt halen we de 2.300 euro bruto/maand niet. Ik heb dan nog het geluk dat ik een partner heb waardoor ik er financieel niet alleen voor sta. Ik ben moeder van een zoontje van 2,5 jaar oud en ik heb net besloten om 4/5 de te gaan werken zodat ik wat meer van mijn gezinsleven kan genieten. Dit is een keuze die wij ons kunnen veroorloven omdat wij het financieel 'op ons kunnen nemen' aangezien wij met z’n tweeën zijn. Maar dat is niet voor iedereen het geval. Een collega vertelde me eens dat ze ervan droomt haar werkuren te kunnen verminderen. Maar ze woont alleen en kan zich dat niet veroorloven."
Dit artikel komt uit De Loonkrant. Lees het ook in pdf.