FAQ Gezondheid op het werk en vaccinaties

Het coronavirus heeft een grote impact op ons leven en werksituatie. We lijsten hier de belangrijkste vragen en antwoorden over je veiligheid op het werk en info over vaccinaties voor je op!

Nog geen lid? Sluit je online aan!

• Wanneer moet ik me laten testen en hoe krijg ik een testcode en quarantainecertificaat?
  Voor de meest recente info over het testbeleid kan je best de website van Sciensano checken. 

  Vanaf 10 januari 2022 geldt het volgende testbeleid:

  Je voelt je zieken hebt zware symptonen: contacteer je huisarts 

  • en je hebt ernstige symptomen:  contacteer je huisarts.  Hij zal je een attest arbeidsongeschiktheid bezorgen en/of een Corona-test voorschrijven en een quarantainecertificaat bezorgen.
    
  • en hebt lichte symptonen: ga niet naar de huisarts maar gebruik de zelfevaluatietool. Je krijgt dan een advies, en als je je moet laten testen kan je meteen een testcode aanvragen en daarna een quarantainecertificaat.  

  Heb je een hoger risico op ernstige COVID-19,  bijvoorbeeld door zwangerschap, diabetes, hart-nier, lever- of longziekten, kankerpatiënten, ... raadpleeg sowieso jouw huisarts.

  
  

  Je hebt een hoogrisicocontact gehad met iemand die Corona heeft

  Er gelden vanaf vanaf 10 januari 2022 versoepelde maatregelen.  Heb je zelf geen symptomen, dan moet je je niet laten testen. 

  Wees gedurende 10 dagen extreem voorzichtig.  Ga bij voorkeur telewerken, vermijd/beperk verplaatsingen en contact met kwetsbare personen , gebruik bij voorkeur een FFP2 masker,… 

  Of je al dan niet ook in quarantaine moet hangt af van je vaccinatiestatus:

  • Geen quarantaine, maar strikte toepassing van de preventiemaatregelen:
    • Je bent volledig gevaccineerd, dat wil zeggen: je kreeg je boostervaccin of je laatste dosis van het basisvaccin minder dan 5 maanden geleden
    • Je bent hersteld van een besmetting (<5 maanden)
  • Quarantaine tot en met 10 dagen na hoogrisicocontact  - vanaf dag 4 mag je uit quarantaine, mits een dagelijkse zelftest
    • Je bent deels gevaccineerd: nog geen boosterprik en + 5 maanden sinds laatste vaccinatie
    • Je bent niet-gevaccineerd:  j hebt nog geen enkele, of maar 1 van de 2 basisdosissen gekregen.
    Je ontvangt van het Contact Center Tracing een sms met een code waarmee je op de site mijngezondheid.be een quarantainecertificaat kan downloaden.

  Heb je nog niks gehoord van het CCT?  Vraag aan de persoon met wie je het contact had, om jouw correcte contactgegevens door te geven aan de contactopsporing.  

  Jouw hoog-risicocontact kan je gegevens ook online doorgeven via de website Mijn gezondheid of een digitaal formulier (inloggen via eID of ItsMe).  Of je kan dit telefonisch doorgeven aan het CCT via 02 214 19 19.

• Ik moet me laten testen en in quarantaine. Hoe zit het met mijn loon?

  Moet je je laten testen na en hoog-risicocontact of omdat je symptomen hebt?  Dan zal je in elk geval een inkomen ontvangen voor de periode van quarantaine.  

  Afhankelijk van het soort testcode is dit loon of tijdelijke werkloosheid of een combinatie van beide.

  Je  ontving een testcode via de contacttracing 

  Maak zeker een afspraak in een testcentrum of apotheek. In afwachting van het resultaat moet je: 

  • ofwel thuis telewerken. Je ontvangt dan verder je gewone loon.
  • of als dit niet kan, een moet je een quarantaine-attest opvragen.  Je hebt dan recht op tijdelijke werkloosheid. 
    • Je kan het attest online aanvragen of via het contactonderzoek 02/214 19 19
    • Bezorg het attest aan de werkgever met de vraag om voor jou uitkeringen tijdelijke werkloosheid te registreren.  Voor het eerst tijdelijk werkloos? Dan moet je dit ook via het ACV aanvragen!  Check www.hetacv.be/tijdelijkewerkloosheid. 

  Of je ontving een testcode via de zelfevaluatietool

  Maak zeker een afspraak voor de test. Je ontvangt na het invullen van de zelfevaluatietool alvast een afwezigheidsattest aan.  In afwachting van het resultaat moet je:

  • thuis telewerken. Je ontvangt dan verder je gewone loon
  • als dit niet kan:
    • moet de werkgever je verder loon betalen gedurende de eerste 36 uur (1,5 dagen) na aflevering afwezigheidsattest.
    • Na die 36 uur kan/moet je uitkering tijdelijke werkloosheid aanvragen.

  Opgelet: je kan maar uitkeringen tijdelijke werkloosheid krijgen als je die dag niet hebt gewerkt!  Desnoods spreek je met de werkgever af om de periode loonwaarborg langer (desnoods korter) dan 36 uur te houden.  

  Resultaat test

  • Ontving je een negatief testresultaat? Contacteer dan jouw werkgever en hervat dan, in overleg, zo snel mogelijk het werk. 
  • Ontvang je een positief testresultaat? Ga dan in isolatie en neem contact met jouw huisarts. Op basis van het medisch getuigschrift van arbeidsongeschiktheid betaalt jouw werkgever je het normale gewaarborgd loon bij ziekte. 
• Welke coronatesten bestaan er?
  • Een PCR-test: hierbij wordt een staal  afgenomen met een wisser in je neus of je keel, die vervolgens naar een labo gaat. De uitslag van de test ontvang je meestal 24 uur later. Een speekseltest is ook een vorm van PCR-test. Hierbij wordt een speekselstaal naar het labo gestuurd.
  • Een sneltest of snelle antigeen test: hierbij wordt een staal afgenomen met een neus- of keelwisser, die vervolgens in een vloeistof wordt gedompeld. De vloeistof wordt op een controleapparaatje gedruppeld en na 15 minuten kan je het resultaat aflezen.

  Zowel bij een PCR-test als bij een sneltest kan het staal afgenomen worden door de geteste persoon zelf of door een andere persoon.

• Mag je werkgever naar je COVID safe ticket vragen?

  Neen, dat mag in geen enkele sector opgevraagd worden. De info op het COVID Safe Ticket (CST) houdt immers betrekking op je gezondheidsgegevens zoals je vaccinatiestatuut.

  Je werkgever mag je ook niet:

  • vragen of je al dan niet gevaccineerd bent
  • verplichten om de COVIDSafe-applicatie te installeren of te gebruiken voor het nagaan van hun vaccinatiestatus
  • voor- of nadelen koppelen aan het tonen van een CST; bijvoorbeeld een bonus geven of toegang tot de gebouwen ontzeggen

  Volgens de Gegevensbeschermingsautoriteit ziet de vaccinatiestatus van een persoon als een gezondheidsgegeven. Het opvragen van deze gegevens wordt als een verwerking van gezondheidsgegevens beschouwd en daarvoor moet een wettelijke basis voorhanden moet zijn.  Meer info op de site van de Gegevensbeschermingsautoriteit.

  Het gebruik en toepassing van het CST en PLF zijn intussen geregeld in het Samenwerkingsakkoord van 27 september 2021.  Concreet komt het er op neer dat op de werkvloer de Generieke Gids van toepassing blijft.  Om de veiligheid op de werkvloer te garanderen moeten de regels uit de Generieke Gids gevolgd worden.

• Wat mag mijn werkgever vragen over mijn vaccinatie?
  • Je werkgever kan je niet verplichten om je te laten vaccineren, dat kies je zelf. Als je werkgever je vraagt naar je vaccinatiestatus hoef je niet te antwoorden. 
  • Het Overlegcomité heeft beslist om een vaccinatie te verplichten in de zorgsector, maar wat die verplichting precies inhoudt, wordt nog besproken door werkgevers en vakbonden.
  • Je werkgever mag het belang en de voordelen van vaccinatie benadrukken en je doorverwijzen naar betrouwbare info, maar hij mag je niet onder druk zetten om je te laten inenten. Bovendien moet je werkgever er ook voor zorgen dat de hygiëne- en afstandsregels uit de generieke gids worden nageleefd. Ook na vaccinatie is er een - sterk verkleinde - kans op virsoverdracht.
  • Kan je je niet laten vaccineren omwille van medische redenen? Bespreek dan de mogelijke risico's op het werk en de eventuele nood aan aangepast werk. 
• Wat is 'vaccinatieverlof' en heb ik er recht op?

  Werknemers die worden opgeroepen om zich tegen het coronavirus te laten vaccineren tijdens de werkuren, kunnen dat doen zonder loonverlies. Je hebt als werknemer namelijk recht op klein verlet voor vaccinatie tegen het coronavirus, of 'vaccinatieverlof'.

  Je kan ook gebruik maken van klein verlet voor de begeleiding van je minderjarig kind of volwassen (voogdij)kind met handicap.

  De regeling geldt voorlopig tot 30 juni 2022.

  Voor wie?

  • De maatregel geldt voor alle werknemers en werkgevers die met elkaar verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst. Ook jobstudenten en interimmers bijvoorbeeld kunnen dus van deze regeling genieten.
  • Ook contractueel personeel van de openbare sector valt onder deze wetsregeling.

  Voorwaarden

  • Als je wordt opgeroepen om je te laten vaccineren tijdens de werkuren heb je recht op klein verlet voor de periode die je nodig hebt om je te laten vaccineren. Dit omvat zowel de tijd die je doorbrengt in het vaccinatiecentrum, als de tijd die je nodig hebt om je te verplaatsen. Bovendien geldt het klein verlet voor elke nodige injectie.
  • Wil je van deze regeling gebruik maken? Dan breng je je werkgever daarvan op voorhand op de hoogte. Liefst van zodra je het tijdstip van je vaccinatie kent.
  • Wat met bewijs? Enkel als je werkgever daarnaar vraagt, moet je een bewijs voorleggen. Dat is een document dat je afspraak bevestigt op een bepaald tijdstip en op een locatie waar je gevaccineerd wordt. Het is niet toegestaan dat je werkgever een bewijs vraagt van je daadwerkelijke aanwezigheid. De werkgever mag geen kopie maken van het bewijs, en mag je om die reden ook niet vragen je bewijs via e-mail af te leveren. Je werkgever mag enkel het tijdstip waarop je klein verlet noteren om administratieve redenen, maar niet de reden van het klein verlet.
  • Hoe zit het met het loon? Het loon voor de uren van afwezigheid wordt berekend volgens de wetgeving op de feestdagen.  

  Kom je met het openbaar vervoer?

  De STIB/MIVB geeft gratis tickets weg voor je trip van en naar het vaccinatiecentrum. Ook met De Lijn kan je in een twintigtal gemeente gratis naar het vaccinatiecentrum reizen.

  Meer weten? Lees meer over de wettelijke regeling op de website van de federale overheid.

  Militant? Download de affiche in A4- of A3-formaat (pdf). 

• Heb ik recht op 'vaccinatieverlof' om mijn kind te begeleiden bij vaccinatie?

  Ja!  Je hebt recht op klein verlet om je minderjarig kind te begeleiden naar het vaccinatiecentrum.  Dat is tevens het geval voor de begeleiding van volwassen (voogdij)kinderen met een handicap.

  Dit klein verlet is voorlopig voorzien tot 30 juni 2022.

  
  

• Mijn werkgever zegt dat ik me moet vaccineren. Kan hij dit verplichten?

  Nee, dat mag niet.

  De vaccinatie tegen COVID-19 is vrijwillig in België. Jij beslist zelf of je een vaccin wil of niet. Het verplichten van een vaccinatie is een inbreuk op je lichamelijke integriteit.

  De privacywetgeving laat je werkgever ook niet toe om:

  • je te vragen of je gevaccineerd bent of je van plan bent dat te doen.  Stelt hij je toch die vraag, dan ben je niet verplicht daarop te antwoorden.
  • een lijst bijhouden van werknemers die niet gevaccineerd zijn.  Verwerking en registratie van dit soort gegevens is niet toegestaan vanwege de GDPR-wetgeving.
    

  Wat kan je werkgever dan wel? 

  • Hij kan met je in gesprek gaan om het belang van vaccinatie te benadrukken.  Hij kan jou en je collega's op de voordelen van een vaccinatie wijzen.
  • Hij kan je ook doorverwijzen naar betrouwbare informatie over de vaccinatie De werkgever mag je niet onder druk zetten.
• Mijn werkgever dreigt met ontslag als ik mijzelf niet laat vaccineren. Mag dat?

  Nee, dat mag niet.

  Je werkgever kan en mag je op geen enkele manier onder druk zetten. De vaccinatie tegen COVID-19 is vrijwillig in België.

  Jij beslist zelf of je een vaccin wil of niet. Hij mag je dus ook niet ontslaan als je besluit jezelf niet te laten vaccineren.

  
  

• Ik ben niet gevaccineerd, maar word ziek. Kan mijn werkgever weigeren gewaarborgd loon te betalen?

  Nee, dat is niet toegestaan.

  Als je gezondheidsklachten hebt en je huisarts verklaart je arbeidsongeschikt, dan moet je werkgever gewaarborgd loon betalen. 

• Ik ben zwanger. Mag mijn werkgever me verplichten me te laten vaccineren?

  Nee, dat mag niet.

  Volgens de Hoge Gezondheidsraad zijn vaccinaties veilig voor zwangere vrouwen.  Het is aangewezen om je te laten vaccineren, zeker als je in bijvoorbeeld in de zorgsector werk of onderliggende aandoeningen hebt.  Vragen?  Leg ze voor aan je arts of lees de info na op www.laatjevaccineren.be

  Het blijft wel zo dat de vaccinatie tegen COVID-19 vrijwillig is in België. Jij beslist zelf of je een vaccin wil of niet. Het verplichten van een vaccinatie is een inbreuk op je lichamelijke integriteit.
• Ik ga solliciteren. Kan de werkgever vragen of ik gevaccineerd ben of dit als voorwaarde voor aanwerving opleggen?
  Nee, dat mag niet.
  

  
  

  Een toekomstig werkgever mag geen medische gegevens van toekomstige werknemers bevragen of verwerken. Dat is vastgelegd in privacywetgeving. 

  
  

  Hij kan je dus ook niet op grond hiervan als werknemer weigeren of dit als voorwaarde voor aanwerving opleggen.

  
  

  Voor sommige functies moet je wel geschikt verklaard worden door de arbeidsarts. Voor je aan het werk gaat, moet je dan op consulatie gaan bij de arbeidsarts. Hij zal dan oordelen over je al dan niet geschikt bent en je werkgever hier, zonder in detail te treden, over inlichten.

  
  

• Ik heb symptomen van het coronavirus.  Wat nu?
  • Vertoon je lichte symptomen of heb je een vermoeden van besmetting?  Maak gebruik van de de online zelftest van de overheid.  Moet je getest worden?  In afwachting van het resultaat behoud je je loon!   Check ons actuabericht van 19 november 2021 voor meer info of ga meteen naar de zelftest.
  • Heb je zwarte symptomen?  Neem contact op met de huisarts en volg zijn of haar advies. In de meeste gevallen zal de huisarts een attest van arbeidsongeschiktheid voorschrijven. Je hebt dan recht op gewaarborgd loon.
• Een gezinslid is besmet met corona. Wat nu?

  Kan je thuiswerken, dan kan je gewoon verder werken.

  Is dat niet het geval, dan kan je best je arts contacteren. Hij of zij zal dan beslissen of je een ‘quarantaineattest’ krijgt of niet. Een ‘quarantaineattest’ is een medisch getuigschrift, speciaal ontworpen voor de COVID-19 crisis.  Dat stelt dat je niet ziek (arbeidsongeschikt) bent, maar dat je je niet mag verplaatsen en dus kan je niet naar het werk gaan.

  De arts kan je dit attest bijvoorbeeld geven als je in contact bent geweest met een besmet persoon, je zelf besmet bent zonder symptomen of je behoort tot een risicogroep.

  Kreeg je als werknemer of ambtenaar een quarantaineattest, dan moet de werkgever je loon gewoon doorbetalen in geval van telethuiswerk. Indien geen telethuiswerk wordt aangeboden, bezorg je je werkgever het ‘quarantaineattest’ en dan kan je een uitkering tijdelijke werkloosheid aanvragen. Vraag tijdelijke werkloosheid aan.

  Belangrijk: als je ziek wordt, krijg je van de dokter een (gewoon) medisch getuigschrift wegens arbeidsongeschiktheid. Je krijgt dan een ziekte-uitkering of, indien je aan de voorwaarden voldoet, gewaarborgd loon. 

  We raden je in dat geval aan om je mutualiteit onmiddellijk op de hoogte brengen door het document “vertrouwelijk” aan hen te bezorgen. Dat kan je op 2 manieren doen: ofwel via de post (originele attest) ofwel via e-mail. Wanneer je je attest doormailt, maak dan een scan of foto van het originele attest. Volgende elementen moeten  duidelijk leesbaar zijn:

  • Identiteit van de arts (naam, voornaam, RIZIV-nummer)
  • Jouw identiteit (naam, voornaam, rijksregisternummer)
  • Het e-mailadres naar waar je het attest doorstuurt vind je op de website van jouw ziekenfonds. 

  Meer info: rubriek Ziekte.
  

  De uitkeringen bij ziekte bedragen normaal 60% van het begrensd brutoloon. Het ACV zette druk bij de overheid en ziekenfondsen om ook bij ziekte dit omhoog te trekken 70% (zoals bij tijdelijke werkloosheid).

  Dit heeft intussen zijn vruchten afgeworpen: de ziekte-uitkering is verhoogd naar 70% voor de ziektedagen van 1 maart tot 31 december 2020. Deze verhoging geldt niet voor ziekteperiodes die voor 1 maart zijn ingegaan of gedekt zijn door gewaarborgd loon

• Kan COVID-19 erkend worden als beroepsziekte?

  Ja, ben je COVID-19 positief, dan kan dit in onderstaande 3 gevallen erkend worden als beroepsziekte.  Je kan dan aanspraak maken op een schadeloosheidsstelling wegens beroepsziekte. 

  1.  Je werkt in de gezondheidssector

  En oefent werk uit met een duidelijk verhoogd risico om besmet te worden door het virus. Je werkt:

  • in een specifieke dienst in ziekenhuizen en verzorgingsinstellingen waar patiënten met Covid-19 zijn opgenomen of personen die onderzoeken of behandelingen hebben uitgevoerd bij patiënten die besmet of mogelijk besmet waren met Covid-19.
  • in een ziekenhuis of verzorgingsinstelling waar een COVID-uitbraak was. Dit is het geval als er twee of meer werknemers besmet waren in een periode van maximum twee weken.  

  2. Of er was  een Covid-uitbraak in jouw bedrijf

  Op voorwaarde dat gelijktijdig, onder andere:

  • 5 of meer werknemers besmet waren in een periode van maximum twee weken
  • En deze personen deelden dezelfde werkruimte
  • En de arbeidsomstandigheden vereenvoudigden de overdracht van het virus (onvoldoende afstand kunnen houden, slechte ventilatie,…) 

  3. Of Je  kan zelf bewijzen dat je COVID-19 hebt opgelopen door het werk

   

  Dit is het zogenaamde open systeem.  Erkenningen in deze situatie is wel vrij moeilijk. Je moet zelf aantonen dat je COVID-19 met zekerheid tijdens en door jouw beroepsactiviteit hebt opgelopen.

  Werknemers en stagiairs in de privésector kunnen hun aanvraag doen bij Fedris.  Werk je bij een provinciale of plaatselijke overheidsdienst, dan moet je de aanvraag indienen via je werkgever.

  Ga voor alle actuele info naar Fedris.
  

• Ik voel me niet veilig op het werk. Wat kan ik doen?

  Telewerk is sinds de tweede lockdown opnieuw de regel. Is het niet mogelijk om te telewerken, dan heeft de werkgever de plicht om de nodige veiligheidsmaatregelen te voorzien. Werkgevers die zich hier niet aan houden, riskeren zware sancties.

  De wet wijst de werkgever aan als verantwoordelijke voor het preventiebeleid met betrekking tot de gezondheid, de veiligheid en het welzijn van zijn werknemers bij de uitvoering van hun werk. Om de preventiemaatregelen aan te passen aan de huidige situatie en op die manier een veilige terugkeer naar het werk te kunnen garanderen, moet de werkgever een risicoanalyse doen. Afhankelijk daarvan zal hij de werkplekken, beschermingsmiddelen, … moeten aanpassen. 

  De werkgever is wettelijk verplicht hierbij te overleggen met het Comité PB of vakbondsafvaardiging. Meer daarover bij FAQ Militanten.

  Als je vindt dat je werkgever niet de aanbevolen maatregelen heeft genomen, of niet genoeg (zie onze ACV-checklist heropstart bedrijven), en dat dit je belet om je werk veilig te doen, maak dan een lijst van de maatregelen die volgens jou ontbreken.

  Neem onmiddellijk contact op met de ACV-afgevaardigden. Door middel van sociaal overleg met je werkgever hebben ze de mogelijkheid om snel te reageren, zodat de nodige maatregelen kunnen worden genomen om je veiligheid te garanderen. 

  Het is ook mogelijk om anoniem contact op te nemen met de Inspectie Toezicht Welzijn op het Werk (TWW). Zij kunnen ter plaatse komen en vaststellen welke tekortkomingen er zijn op het gebied van de preventie van het coronavirus. Zij kunnen ook bindende maatregelen nemen t.o.v. de werkgever. Hoewel het geen verplichting is, raden wij je aan om eerst advies in te winnen bij je afgevaardigden of het ACV vooraleer contact op te nemen Inspectie TWW. Zij kunnen je helpen met en adviseren over de stappen die je wil nemen. 

   

• Welke maatregelen moet mijn werkgever minimaal treffen?

  De maatregelen die werkgevers moeten treffen staan opgelijst in de Generieke gids.  Sommige sectoren hebben hun eigen gids met COVID-preventiemaatregelen. Deze sectorgidsen zijn te vinden op de site van de FOD WASO.

  De boodschap van de sociale partners is en blijft dat het erg belangrijk is om de veiligheidsmaatregelen op het werk of tijdens zakenreizen strik op te volgen.  Alleen zo kunnen we de verdere verspreiding of nieuwe uitbraken van het virus voorkomen.   Er circuleren nog altijd erg besmettelijke varianten van het virus. 

  De sociale partners erkennen daarbij dat we verder moeten inzetten op vaccinatie.

• Wat met coronatesten op het werk?

  De voorbije maanden werd meermaals het voorstel gelanceerd om werkgevers de mogelijkheid te bieden om werknemers te laten testen op corona. De werknemer is vrij om hier al dan niet mee in te stemmen.
  
  De sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk zijn het niet eens met dit voorstel.  In een doorsnee arbeidscontext is systematisch testen in het algemeen niet zinvol. Dit brengt immers vrijwel niets bij tot het inperken van de virusverspreiding. 

  Het ACV, de andere vakbonden en patronale organisaties pleiten ervoor om:

  • preventiemaatregelen op het werk toe te passen in plaats van de testen
  • enkel in bijzondere werkcontexten te testen
  • een coördinerende rol te geven aan arbeidsartsen 
  • initiatieven altijd te bespreken op het sociaal overleg
• Moet mijn werkgever mondmaskers voorzien?

  Als het dragen van een mondmasker op het werk verplicht is, dan moet je werkgever deze voorzien.

  Voorziet hij herbruikbare maskers, dan moet je werkgever er tevens voor zorgen dat deze goed onderhouden worden, bijvoorbeeld door het geven van passende instructies of door de reiniging ervan te voorzien.